Süpermarket saltanatı bitiyor

Büyük mağazaları tanımlayan ve çalışma usullerini belirleyen kanun teklifi, TBMM Başkanlığı’na sunuldu. AK Parti Kahramanmaraş Milletvekili Fatih Arıkan’ın sunduğu teklif, büyük mağazaların hafta içi 10.00-20.00 saatleri arasında çalışmasını öngörüyor. Teklif, hangi ad altında olursa olsun, büyükşehir, il, ilçe ve belde belediyeleri sınırları içinde kalan, toplam alanı 400 metrekare üzerinde satış alanına sahip veya 3’ten fazla şubesi olan mağazaları kapsayacak.

OTOPARK SORUNU

Teklifin gerekçesinde, özellikle yerleşim merkezl erinde kurulan ve büyük mağaza olarak adlandırılan alışveriş merkezlerinin yeterli otoparklarının olmamasının, müşteri ve araç trafik yoğunluğu şikayetlerine yol açtığı belirtildi.

AB’YE UYGUNLUK

60 milyar dolarlık bir piyasayı ilgilendiren yasa teklifinin, mevcut haliyle AB müktesebatına uygun olduğu ifade edilen gerekçede, şu görüşlere yer verildi: “Bugün ülkemizde yaklaşık 122 bin bakkal, 62 bin büfe vardır. Satış alanı 400 metrekarenin altında ayrıca 16 bin, satış alanı 400 metrekarenin üzerinde ise 14 bin market faaliyet göstermektedir. Teklifin yasalaşması halinde, serbest piyasa ekonomisi, haksız rekabetin önlenmesi, piyasa işleyişinin sağlıklı yürütülmesi açısından küçük esnafımız rahatlayacaktır. Teklif, büyük alışveriş merkezlerinin çalışma saatleriyle ilgili olarak AB ülkeleri baz alınarak, işçilerin çalışma saatlerine ilişkin zorunluluk getirmektedir.’’ Gerekçede ayrıca, ‘’Teklif, bu nedenle muhtemel oligopol durumunu önleme kaygısı taşımaktadır’’ denildi.

Sanayi Bakanı ile görüşüyorlar

Alışveriş Merkezleri ve Perakendeciler Derneği Başkanı Nuşin Oral:

Bu yasa tasarısı öncelikle serbest piyasa koşullarına uygun değil ve organize perakende sektörüne köstek olan unsurlar içeriyor. Haksız rekabeti de destekliyor. Biz bu yasanın, bu haliyle geleneksel mağazaları destekleyeceğine de inanmıyoruz. Çünkü tasarı kayıt dışına teşvik ediyor. Bu yasa ile perakende mağazaların AB standartlarına getirileceği savunuluyor ama bu konu da çok doğru değil. Şu anda AB ülkelerinin birçokğunda farklı uygulamalar var ama hiçbiri bizdeki tasarı gibi değil. Örneğin Avusturya’da mağazaların 7 gün 24 saat açık kalması için uğraşıyorlar. Biz bakanlıkla sürekli temas halindeyiz. Umarım tasarı bu şekliyle yasalaşmaz.

Yeni yasa teklifi neler getiriyor?

İzni belediye verecek

Satış alanı 10 bin metrekareyi geçmeyen mağazaların izinleri, ticaret merkezi olarak ayrılmış alanlarda belediyeler tarafından verilecek. Diğer alanlarda ilgili odanın görüşü alınacak. 10 bin metrekareden fazla olanların izinleri ise dernek ve odaların görüşü alınarak, Sanayi ve Ticaret Bakanlığı tarafından onaylanacak.

Otopark zorunluluğu

ZİNCİR mağazalar, büyükşehir belediyesi veya belediye mücavir alanlarında, satış alanları toplamının en az yarısına, bunun dışındaki yerlerde toplam alanın tamamına karşılık gelecek bir alanı otopark olarak düzenleyecekler.

Gece çalışmak yok

Mağazalarda hafta içi çalışma saatleri sabah 10.00, akşam 20.00 olacak.

Servisçiliğe sınır

Büyük mağazaların yakınlığı, birbirine 500 metreden az olmayacak. Mücavir alan içinde olanlar, müşteri taşıma servisçiliği yapamayacaklar veya yaptıramayacaklar.

Haftada bir gün tatil

Büyük mağazaların haftanın bir gününde faaliyet gösteremeyecekleri, odanın görüşü alınarak, bakanlık, büyükşehir belediyesi ve belediyelerce karara bağlanacak.

Keyfi kampanya yasak

BU mağazalar, zamanı ve süresi belirlenmemiş indirimli satış kampanyaları yapamayacaklar. Kampanyalar, ancak bağlı bulundukları odadan izin almak kaydıyla, bayramlarda ve özel günlerde, ticari faaliyetlerinin tasfiyesi ile sezon sonu indirimi olarak yapabilecekler.

Fiyatlara denetim

Büyük mağazalar, ürünlerin etiket fiyatını, tedarik fiyatının altında belirleyemeyecek. Son kullanma tarihini açıkça etiketinde belirtmeden, hediyeli satış kampanyası düzenleyemeyecekler.

İzin almayana ceza

KuruluŞ izni almaksızın kurulan ve ticari faaliyette bulunan büyük mağazalar, büyükşehir belediyesi veya belediyeler tarafından kapatılacak ve bunların işletmecileri, satış alanları itibariyle 100 metrekare başına 1000 YTL para cezasıyla cezalandırılacaklar.

Sicilleri olacak

HER ilde ticaret ve sanayi odası bünyesinde, ‘’büyük mağazalar sicili’’ oluşturulacak. Yetkili makamlarca kuruluş izni verilen büyük mağazalar, ‘’sicil defterine’’ kaydedilerek bir sicil numarası alacaklar.

Rekabet ihlali

Büyük mağazaların, rekabeti bozucu nitelikteki faaliyetleri, Sanayi ve Ticaret Bakanlığı tarafından Rekabet Kurumu’na iletilecek. Büyük mağazaların tedarikçileri veya üreticileri ile yaptıkları sözleşmelerden doğan ihtilaflar, sözleşmelerinde belirtilmesi halinde oda veya TOBB tahkim kurullarında çözülecek.