Su raporu açıklandı! En yüksek puan alan firma
Abone olSağlık ve Gıda Güvenliği Hareketi’nin beş yıl önce hazırladığı bir benzeri daha olmayan su raporu 14’ncü kez güncellendi.
Ambalajlı suları içermesi gereken mineraller ve suda asla
olmaması gereken maddeler olarak tasnifleyen raporun son
güncellemesinde, doğal mineralli kaynak sularda en yüksek puanı
Buzdağı markası alırken, doğal kaynak sularında ise en yüksek puanı
Fuska markası aldı.
Gıda Hareketi'nin uzun ve yorucu bir emekle, su, maden, kimya ve
biyoloji dalında mütehassıs kimselerin birikimleri ile ulusal ve
uluslararası kurumların su konusundaki standartlarının bir araya
getirilmesi ile ortaya çıkan rapor, Türkiye'deki ambalajlı su
markalarının verilerini bir bütün olarak ele alıyor.
RAPOR 5 KISIMDAN OLUŞUYOR: Su Raporunda su
markası, kaynağın bulunduğu şehir, suda asla olmaması gereken
biyolojik, kimyasal, radyolojik değerler ile su da mutlaka olması
beklenen mineral değerleri ve suyun PH'ını gösteren bölümlerden
oluşuyor. Kırmızı renkli bölüm, su da asla olması istenmeyen
tehlikeli maddelerin nispetlerini gösterirken, yeşil bölüm ise
mineral ve PH değerlerini gösteriyor.
PUANLAMA NEYE GÖRE YAPILIYOR?
Bir su markasının 100 tam puan alabilmesi için PH düzeyinin 7-8,5
aralığında olması, suda biyolojik, kimyasal, radyolojik hiçbir
kirleticinin olmaması ve mineraller ise belirlenen aralık
değerlerinde olması gerekiyor. Bir marka en yüksek 100 puan
alabilirken, eksi 25 bin değere kadar da gerileyebiliyor. Sabit
değer sıfır (0) kabul edilirken, mineraller ve PH, suyun değerini
artırıyor. Kirleticiler eksi puan almasına yol açtığı için suyun
değerini düşürüyor.
VERİLER NASIL TEMİN EDİLİYOR?
Türkiye'de su analiz verilerini toplamanın hayli zor olduğunu
belirten Gıda Hareketi yetkilileri, Sağlık Bakanlığı ve su
firmalarının veri erişimine izin vermediği belirtiyor. Bu yüzden
bazı veriler hayli eksik, bazı firmalar verilerini Gıda Hareketi'ne
düzenli gönderirken, bazıları ise ne sitelerinde yayınlıyor, ne de
Gıda Hareketi'nin ısrarlı isteğine rağmen vermeye yanaşmıyor. Bazı
markalar ise su değerim yüksek çıkarsa bürokrasinin gazabına
uğrarım endişesi taşıdığını belirterek raporlarını vermeye
yanaşmıyor.
ANALİZLERİ KİM YAPIYOR?
Sularla ilgili hiçbir analiz yapmadıklarını ve/veya aracılık
etmediklerini belirten Gıda Hareketi yetkilileri, Su numunesini
alan da, analizleri yapan da Sağlık Bakanlığı'nın illerdeki ilgili
birimleri olduğunu belirtiyor ve ekliyor: "Bu sadece bu resmi
raporları bir araya getirerek tablolaştırıyoruz."
SON VERİLER DE DURUM NE?
'Türkiye'de Sağlık Bakanlığı ambalajlı suları 'doğal mineralli
kaynak su', 'doğal kaynak suyu' ve 'içme suyu' olmak üzere üç
kategoride ruhsatlandırıyor' diyen yetkililer, Doğal mineralli
kaynak su, doğal kaynak suyu suların içimlerinden "kaynak"
ibaresinden de anlaşılacağı üzere tabii kaynaklardan elde
edilirken, içme suları ise sondaj yoluyla elde edilen suların
işlenmesi sonrasında elde edilmiş sulardır. Bazı firmaların doğal
kaynakları yetersiz ancak talep büyük. Bu durumlarda gayri resmi
sondajlarla yeraltı sularını da bu sulara karıştırdığını bütün
sektör kabul ediliyor. Hiçbir doğal kaynak hacim olarak firmaların
piyasaya arzlarını karşılayacak durum da değil. Kapsamlı analizler
arasındaki farklarla suyun karşım içerip içermediğini görmek mümkün
olduğunu belirtiyor.
GÜNCELLEMELER NEDEN GECİKİYOR
"Raporumuzun duyarlı ve sıhhatine dikkat eden
çevrelerce büyük ilgili ile takip edildiğini
biliyoruz" diyen Gıda Hareketi yetkilileri,
"Çeşitli çevreler raporun güncellemesinin daha sık
yapılmasını talep etmekte. Bu firmaların yeni analiz verilerini
paylaşıyor olmasına bağlı. Dört aydır bütün firmalarına çeşitli
defalarla ulaşılmış olmasına rağmen 10 kadarı analizlerini
gönderdi. Bunlardan sadece 4'ü güncel ve doğru bilgi paylaşırken,
2'si eski verilerini, 4'ü ise sadece biyolojik kirlilikle ilgili
her ay yapılan rutin denetim raporunu paylaşmıştır"
dedi.
BİYOLOJİK RAPOR YETERLİ DEĞİL Mİ?
Hemen her su firmasının sitesine 'analiz', 'kalite belgesi' gibi
adlarla koyduğu raporlar, sadece yasak savma kabilinden yapılan
rutin biyolojik kirlilik raporlar olduğu belirtilen açıklamada, bu
veriler mineral değerleri ile kimyasal ve radyolojik kirlilikleri
içermemekte. Bu nedenle de kifayetsiz raporlardır. Toplum
sağlığının korunması için Bakanlığın yılda en az 2 kez kapsamlı
analiz yapması, kaynaklara eklenebilen kaçakları da denetlemesi
şart olduğunu dile getirildi.
RAPOR NE İÇERİYOR?
"Bürokrasi ve vatandaşların kendisine sorması gereken
en temel sorunun cıva, siyanür, arsenik, alüminyum gibi toksik
maddeler içeren buna rağmen mineral bile ihtiva etmeyen suları sırf
ambalajlı diye içmek ister misiniz, çocuğunuza, gebe eşinize,
hastanıza içirmek ister misiniz" denilen açıklamada
"Evet, ise sorun yok. Hayır, ise duyarlı olmaya mecburuz"
denildi.
MARKALARIN SON DURUMU NE?
Gıda Hareketi'nden yapılan basın açıklamasında 'Doğal Mineralli
Kaynak Suyu'nda 82,73 puanla Buzdağı, 'Doğal Kaynak Suyu'nda 62,80
puanla Fuska, 'İçme Suyu'nda ise 4,22 puanla Erpınar markası
birinci sırada yer aldığı belirtilirken, üreticilere de şu çağrı
yapıldı: "Firmalar kapsamlı analizler yaptırıp paylaşırsa, belki
daha kaliteli ve daha temiz kaynaklarından da haberdar
olabileceğiz. Bunun için de firmaları duyarlı olmaya ve verilerini
paylaşmaya davet ediyoruz."