'Su içsem yarıyor' aslında bahane mi?

Beyin ve mide arasında 'Yemek istemiyorum ya da doydum' mesajını gönderen bir mekanizma var.

Mideden solunan, mide duvarlarındaki hücrelerden salınan bazı hormonlarla beyinde yeme isteğini kontrol eden merkezler bu mekanizmayı harekete geçiriyor.

İş ortamının kadınların zayıflamasında avantaj, erkekler için ise dezavantaj olduğunu kaydeden Nevzat Tarhan, 'Kadınlar , toplum içinde göz önündeyken daha az yemeye çalışıyor. İş ortamında kiloları nedeniyle baskı altında olduğunu hisseden kadınlar, yeme dürtüsünü daha iyi kontrol ediyor. Erkekler ise özellikle iş ortamında ölçüyü daha çok kaçırıyor. İş yemekleri muhabbeti seven erkekler için tuzak oluyor. İşyerinde lezzetli tariflerin ve iyi hizmet veren lokantaların sıkça konuşulması kilo alımında etkili oluyor' diyor

Son yıllarda yapılan araştırmalarla bu sinyalleri veren yeni hormonlar da keşfedildi. Tamamen hormonal olan bu mekanizmayı yanlış yeme alışkanlığı olumsuz yönde etkiliyor.

Fazla kilolarından şikayet edenler, en çok metabolik hızının yavaş olduğunu ileri sürer.Hücre içinde gıdanın yanmasıyla görevli organcıklar bazı bireylerde diğerlerine göre daha iyi çalışabilir. Bu kişiler gelen gıdayı daha iyi yakar. Metabolik hız bireyden bireye değişebilir.Gerçek anlamda metabolik hızlarda bir fark var mı?' diye araştırmak için iki bireyin yeme alışkanlıklarını çok yakından takip etmek gerekir. İstisnalar var ama genelde çok zayıf insanları dikkatle bir şekilde gözlediğinizde pek de fazla yemedikleri görülür.

Fazla kilolarından şikayet edenlerle ilgili yapılan çalışmalar var. Yedikleri yemekler hakkında tuttukları bir karnede gerçekte tükettiklerinden daha az gıda bildirdiği görülüyor.

Diyete başladığınızda neden kilo vermek istediğinizi maddeler halinde yazın.

Kendinizi ödüllendirin.

Ayda en fazla 4 kilo vermeli

Haftada maksimum bir kilo vermek ideal. Ayda dört kilodan fazlası çok oluyor. Ayda 2-3 kilo vermeyi hedeflemelerini söylüyorum. Gözü yemekte kalmadan sınırlamalara gitmeliler.

Ani şekilde birden zayıflayanlarda çeşitli sağlık sorunları ortaya çıktığını ifade eden Akalın, 'Ani zayıflamalarda safra kesesi taşları oluşabilir. Hızlı kilo verenlerde bu soruna sıkça rastlanıyor'diyor.

Sema Akalın, tek tip beslenerek kısa sürede zayıflamayı hedefleyen diyetlere karşı uyarıyor:

'Genellikle çok hızlı kilo verildiğinde vücuttaki fazla su atılıyor olabilir. Ama genellikle kalori kısıtlamasını çok aşağı indiren, tek tip beslenmeyle giden açlık diyetleri, vücudun bazı ihtiyaçlarını karşılamak için yağ dokusundan değil de adaleden yıkmaya başlıyor. Tehlikeli tablo ortaya çıkıyor. Çünkü adale bizim dolaşmamız, gezmemiz için gerekli. Adale kaybı olduğu zaman yaşam kalitesi ve enerjiden kaybetmeye başlarsınız. Çok düşük kalorili diyetlerle zayıflamaya gitmek çok mantıklı değil.'

Zayıflamaya hazırlık için bilimsel öneriler

Her şeyi bir anda değiştirmeye çalışmayın. Hedeflerinize ulaşmak uzun zaman alabilir, yılmayın.

Hedefleriniz kısa süreli ve gerçekçi olmalı: Eğer, sizin hedefiniz kilo vermek ise iki haftada dokuz kilo değil, iki kilo vermeye çalışın. İlk yürüyüşe çıktığınızda 3-5 kilometre değil, bir kilometre yürüyün. Böylece başarıya ulaşmak daha kolaylaşır ve kendinizi çok iyi hissedersiniz.

Yediklerinizi ölçün: Kilo kontrolünde yiyeceklerin doğru miktarlarda yenilmesi önem taşıyor. İçecekleri belirli bir bardakla, katı yiyecekleri bir kibrit kutusu, bir yumurta büyüklüğü gibi ölçün.

Beslenme programınızın dışına çıkmak isteyip yemek istediğinizde bu maddeleri okuyun ya da hatırlayın.

Diyet için ilk iki haftanın zor olduğunu bu süreden sonra yeni beslenme programına alışacağınızı unutmayın.

Maskeli depresyon çok yemek yediriyor

Mutlu olmak isteğinden beyinde salgılanan hormonlara kadar 'yeme dürtüsü'nü etkileyen çeşitli faktörler var. Stresi yenmek isteyen birçok kişi soluğu mutfakta alıyor. Bu durum beslenme alışkanlığı ve ruh sağlığı arasındaki sıkı ilişkiyi gösteriyor. Bilinçsiz diyet yapanların ruh sağlığı da bozuluyor.

Maskeli depresyonun aşırı yemek isteğiyle ortaya çıkabildiğine dikkat çeken Prof. Dr. Nevzat Tarhan, 'Bu hastalarda görünüşte depresyon belirtisi yok. Hastalık yeme dürtü bozukluğu şeklinde ortaya çıkıyor. Beyin stres düzeyi beden diliyle kendini gösteriyor. Bu durumda kişiyi yemeye iten dürtünün nedeni araştırılıyor' diyor. Tarhan, stres düzeyi yüksek olanların yeme dürtülerini denetleyemediğini belirterek 'Bazı durumlarda sıkıntıyı giderebilmek için yemek yiyor. Yemek esnasında kişinin beyninde mutluluk ve zevk kimyasalları salgılanıyor. Bu kimyasallar salgılansın diye yemek yiyenler var' diye konuşuyor. Memory Of Center Direktörü Nevzat Tarhan, depresyon ve şişmanlık arasındaki ilişkiyi anlatırken de şöyle dedi:

'Depresyon, iştah azalması ya da artması olarak iki yeme bozukluğu olarak ortaya çıkıyor. Gece kalkıp yemek yiyen bir grup var. Depresyonun iyileşme döneminde tatlı yeme eğilimi de artabiliyor. Bazı depresyon ilaçları da kilo yapabiliyor. Bu ilaçları doktor kontrolünde bilinçli kullanmak gerekiyor.'

Kendinizi test edin

Aşağıdaki soruları, 'Evet' ya da 'Hayır' diyerek yanıtlayın.

Anoreksiya Ölçeği

1- Vücudum normal sınırda olduğu halde kendimi kilolu olarak algılıyorum.

2- Aşırı egzersiz yapma ihtiyacı hissediyorum.

3- Kilom için gerekirse hiç yemek yemem.

4- Yemek yemeyi durduramıyorum sonra kusup çıkarıyorum.

5- Yemek yemeyi durduramıyorum sonra müshil alıyorum.

6- Kilo vermek için idrar söktürcü kullanıyorum.

7- Vücut biçimi ve ağırlığımı sık sık kontrol ediyorum.

8- Aynanın karşısında uzun kalıyorum.

9- Hormonal dengem, regl düzenim bozuktur.

10- Bence çekici olmak için zayıf olmak gerekir.

Değerlendirme:

Yukarıdaki 10 sorudan üçüne 'Evet' yanıtı veriyorsanız tedavi yardımı gerekiyor.

Erkekler işyerinde çok yiyor