SSKlı ölsün, memur yaşasın

Sosyal güvenlik reformuyla ilgili çalışmalarını tamamlayıp kamuoyunun bilgisine açanlar ülkemizde bir ilke imza attı. İlk defa bir kanunda belirsiz bir tarihe (ölüm anına) göre yasa düzenlemesi yapmışlar. Sadece Allah"ın bilebileceği ölüm gününe göre çalışanların geride kalan eş ve çocuklarına aylık verilip verilmeyeceği belli edilecek.

Yeni reform tasarısına göre,

“Bu kanunun yürürlük tarihinden sonra ölen sigortalıların hak sahipleri için ölüm aylığı;

a) En az 1800 gün malullük, yaşlılık ve ölüm sigortaları primi bildirilmiş, olmak şartına bağlanmış.

Yani reform kanunu 2008 yılı Ocak ayında yürürlüğe girerse (ben yüzde 1 bile ihtimal vermiyorum, bu tarihe yetiştiremezler) SSK"lıların aleyhine, memurların lehine olacak. Halen, SSK"lılar için 900 gün olan şart 1800 güne çıkacak, memurlar için 3600 gün olan şart da 1800 güne inecek. Bu nedenle 900 günden çok ama 1800 günden az günü olan SSK"lılar ölecekseniz ve geride kalanlara devlet dul-yetim aylığı versin diyorsanız reforma kadar ölmeye bakın, memursanız sakın ola ölmek için acele etmeyin şimdi ölürseniz 3600 gününüz yok diye geride kalanlara aylık vermezler. Reformdan sonra 1800 gününüz olsa da dul ve yetim aylığı verecekler.

Şu an ŞARTLAR NE?

Halen çalışan SSK"lı, Bağ-Kur"lu veya Emekli Sandığı ile özel banka ve borsaların sandıklarına prim ödeyenlerden vefat eden olursa geride kalan eş, çocuk ve ana-babalarına hangi şartlarla ölüm aylığı bağlanacaktır?

Bu sorunun cevabı, SSK için 506 Sayılı Kanun"da, Bağ-Kur"lular için 1479 Sayılı Kanunda ve Emekli Sandığı mensupları için 5434 Sayılı Kanun"da verilmiştir. Özel banka ve borsalara prim ödeyenler için ise 506 Sayılı Kanun baz alınmakla birlikte kendi vakıf senetlerinde çalışanlar lehine özel hükümlerde konulabilmektedir.

Memurlar

5434 Sayılı T.C. Emekli Sandığı Kanunu"na tabi çalışanlar memur olarak adlandırılıyor. Kanunun 78. maddesine göre, ölen memurlardan fiili hizmet süreleri 10 yıl ve daha fazla bulunanların geride kalanlarına aylık bağlanmaktadır. Ölen memurun 10 yıldan az ama 5 yıldan fazla hizmeti varsa eşi ile ana babasına aylık verilmez ama geride kalan çocuklarına 25 yaşını geçmemek şartıyla eğitimleri süresince aylık bağlanır. Eş malul veya geçimini temin edemeyecek durumdaysa aylık bağlanır.

SSK"lılar

506 Sayılı Sosyal Sigortalar Kanunun 66. maddesine göre;

5 yıldan beri sigortalı bulunup, sigortalılık süresinde en az 900 gün malullük, yaşlılık ve ölüm sigortaları primi ödemiş durumda, ölen sigortalının geride kalanlarına aylık bağlanır.

Bağ-Kur"lular

1479 Sayılı Bağ-Kur Kanununun 41. maddesine göre;

Ölüm tarihinde en az beş tam yıl sigorta primi ödemiş olan,

En az beş tam yıl sigorta primi ödemiş olanlardan toptan ödeme talebinde bulunmakla beraber, toptan ödeme yapılmadan ölen sigortalının hak sahibi kimselerine aylık bağlanır.

260 Gün şartı şok

Gerek memur gerek işçi ve gerekse esnaf olanlardan birden çok sosyal güvenlik kurumuna prim ödemiş olanlar için ölüm tarihinden geriye doğru 7 yıllık sürede en çok hangi kuruma prim ödenmiş olup olmadığına bakılmaksızın son bağlı oldukları kurum tarafından geride kalanlarına aylık verilir.

Ali Tezel/Akşam