Sri Lanka'ya BM'den savaş suçları baskısı

Birleşmiş Milletler İnsan Hakları Konseyi Sri Lanka'yı Tamil isyancılarıyla savaşın son aşamasında savaş suçları işlendiği iddialarını araştırmaya çağıran bir karar tasarısını kabul etti.

Karar konseyde 15'e karşı 8 çekimser ve 24 kabul oyu ile benimsenirken, Sri Lanka sert tepki gösterdi.

Muhabirler ABD'nin Sri Lanka'nın insan hakları konusundaki tutumundan rahatsızlığının giderek arttığını söylüyorlar.

2010 yılında Avrupa Birliği insan hakları kaygılarına ilişkin adım atmadığı gerekçesiyle Sri Lanka'nın ticari imtiyazlarını askıya almıştı.

Sri Lanka ordusu ayrılıkçı Tamil Kaplanları örgütünü 2009 yılının Mayıs ayında yenilgiye uğratarak 26 yıllık iç savaşa son vermişti.

Ancak bu savaşın son aşamasında savaşan iki taraf da savaş suçları işlemekle suçlanmıştı.

İnsan Hakları Konseyi'ne ABD tarafından sunulan karar tasarısında "Sri Lanka hükümetinin uluslararası insan hakları hukukunun ihlal edildiği iddialarıyla ilgili ne yapacağını, savaşla ilgili iç soruşturmanın tavsiyelerini nasıl hayata geçireceğini açıklaması" istendi ve BM insan hakları temsilciğinin konuyla ilgili olarak Sri Lanka hükümetine destek ve danışmanlık sağlaması çağrısı yapıldı.

Sri Lanka'ya destek olarak karara karşı oy kullanan ülkeler arasında Çin ve Rusya da vardı.

Hindistan'ın karara destek vermesi ise yorumculara göre komşular arasında diplomatik gerginlik konusu olabilir.

Sri Lanka'da aralarında din adamları ve eski subayların da bulunduğu binlerce kişi haftalardır karar tasarısını protesto etmek için yürüyüşler yapıyor.

"Hainler" teşhir ediliyor

İnsan Hakları Konseyi'nin kararı, Sri Lanka'da hükümetin "hainler" diye tanımladığı gazeteciler ve insan hakları gruplarını hedefleyen kampanyası ile aynı döneme rastladı.

Devlet televizyonunun Sinhalce haber bültenlerinde uzun uzun, kimisi sürgünde kimisi de halen ülkede olan Sri Lanka'lı gazetecileri kınayan metinlere yer veriliyor, bu kişiler "Tamil Kaplanlarına destek olmak ve anayurtlarına ihanet" etmekle suçlanıyorlar.

Sri Lanka'da yaşayanların isimleri açıkça söylenmiyor ama yüzü hafif gizlenmiş fotoğraflara uzun uzun yakın çekim veriliyor ve bu kişilerin isimlerinin yakında açıklanacağı ve yeni "hainler"in bulunup teşhir edileceği sözü veriliyor.

Devlet medyası aynı şekilde şu anda çoğu Cenevre'deki İnsan Hakları Konseyi oturumuna katılmakta olan hakları görevlilerini de hedef alıyor.

Özgür Medya Hareketi adlı bir yerel örgüt bu yayınları "etiğe tamamen aykırı" diye niteleyerek kınadı.

Geçmişte bu tür devlet yayınları sonrasında teşhir edilen kişilerden bazılarına saldırılar yaşanmıştı.

Sri Lanka hükümeti geçen yıl savaşla ilgili bir iç soruşturma başlattı.

"Çıkarılan Dersler ve Uzlaşma Komisyonu", orduya yöneltilen kasten sivilleri hedef aldığı iddiasını yerinde bulmadı.

Askerler tarafından gerçekleştirilen bazı ihlaller olduğunu ama bunların münferit olaylar kapsamına girdiğini bildirdi.

Fakat BM genel sekreteri tarafından başlatılan bir başka soruşturma bambaşka sonuçlara vararak her iki tarafın da ciddi savaş suçları işlediği iddialarının ikna edici olduğuna kanaat getirdi.

İnsan hakları örgütleri iç savaşın son aylarında Sri Lanka'da 40 bin civarında sivilin öldüğünü tahmin ediyor.

Hükümet ise yakınlarda yayınladığı bir raporda aynı dönemleki can kaybını 9 bin olarak verdi.