Sponsorlu vekil dönemi

Seçim Yasası değişiyor. Seçime girecek parti ve adaylar, kimliklerini ve harcamalarını açıklamak kaydıyla 'sponsor' alabilecek. Hesabını veremeyen parti kapatılacak, seçilen adayın unvanı düşecek Seçim Yasası değişiyor. Amerika'da uygulanan "seçim hesabı"na benzer bir sistemle, seçime katılacak partiler, milletvekili ve belediye başkan adayları, seçim sırasında destek aldıkları sponsorların kimliklerini ve harcama kalemlerini, kamuoyuna açıklamak zorunda olacaklar. Seçim Hesabı'nda usulsüzlük yapan partiler kapatılabilecek, seçilenler unvanlarını kaybedecek. Para-siyaset ilişkisi Adalet Bakanı Cemil Çiçek tarafından hazırlanan Seçimlerin Temel Hükümleri ve Seçmen Kütükleri Hakkında Kanun'da değişiklik yapan taslak son halini aldı. Düzenleme ile para-siyaset ilişkisindeki karanlık noktaların ortadan kaldırılması hedefleniyor. Taslakla, kimin kimi desteklediği, niye desteklediği, desteklenenlerin bu desteği nerede ve nasıl kullandığı ile desteği verenin karşılığında ne aldığının şeffaf hale getirilmesi amaçlanıyor. Hesapta nasıl işlem yapılacak Siyasi partiler, seçim takviminin başlamasından itibaren üç gün içinde, milletvekili ve belediye başkan adayları ise adaylıklarının kesinleşmesinden sonra bankada "Seçim Hesabı" açacak ve bu hesabı Yüksek Seçim Kurulu'na bildirecek. Hesaplar oy kullanma işleminin sona erdiği günü izleyen mesai günü itibarıyla kapatılacak. Siyasi partiler, seçim hesabında, yetkili organlarca görevlendirilen bir temsilci ile bir mali müşavir aracılığı ile işlem yapabilecek. Milletvekili veya belediye başkanları ise kendi adlarına açtıkları hesapta kendileri ya da yetkili vekilleri aracılığı ile işlem yapabilecekler. Destek veren şirkete ihale yok Holdingler, şirketler, milletvekili veya belediye başkan adaylarını destekledikleri takdirde, seçimi izleyen 5 yıl boyunca, devletle, kamu kurum veya iştiraki ile doğrudan veya dolaylı olarak taahhüt ilişkisine giremeyecek. Ancak özel şahıslar için böyle bir zorunluluk olmayacak. Bağış, bağışta bulunanın açık kimliği yazılı makbuz karşılığında alınacak. Para dışında kalan mal ve hizmet sunumları ise kayda geçirilecek. Seçmen başına 500 bin lira Milletvekili ve belediye başkan adayları, topladıkları bağışları kendi seçim bölgesinde kullanırken her seçmen için en fazla 500 bin liralık harcama yapabilecek. Seçim bölgesinde 500 bin kayıtlı seçmeni olan bir milletvekili veya belediye başkanı adayı en fazla 250 milyarlık bir harcama yapabilecek. Kayıtlı seçmen sayısı 10 binden az olan yerlerde harcamalar 10 bin seçmen hesabına göre yapılacak. Seçmen başına harcanacak para her yıl Vergi Usul Kanunu'na göre yeniden belirlenecek. 'Ucuz gösterme'ye önlem Seçim harcamalarında karşılıksız veya rayiç bedelin altında her türlü teknik usul ve araçlar, elektromanyetik dalga ve diğer yollarla yurtiçi ve yurtdışında yapılan yayın, mal ve hizmet sunumlarının gerçek bedeli esas alınacak. Ucuza özel radyo ve televizyon kapatılamayacak. Denetimi YSK yapacak Her seçim döneminde seçim hesaplarının incelenmesini YSK'da oluşturulacak üç kişilik "Seçim Hesaplarını İnceleme Kurulu" yapacak. İl ve ilçelerde ise bu görevi seçim kurulları yerine getirecek. Milletvekili ve belediye başkan adayları, her türlü harcamayı seçimin bitimini izleyen en geç 30 gün içinde, il veya ilçe seçim kuruluna bildirecek. Partiler ise hesaplarını aynı süre içinde YSK'ya iletecek. İl ve ilçe seçim kurulları hesaplarda hukuka aykırılık tespit ederse YSK Seçim Hesaplarını İnceleme Kurulu'na bildirecek. İl ve ilçe seçim kurulları ile SHİK bir yıl içinde incelemelerini tamamlayacak. Hesaplara itiraz 7 gün içinde yapılabilecek. Şeffaf olmayan yandı Özel Seçim Hesabı açmayan, bilgileri ve belgeleri süresinde YSK'ya ulaştırmayan veya seçim harcama tavanını aşan adayın seçim tutanağının iptaline karar verilebilecek. Milletvekili seçilenin milletvekilliği, belediye başkanı seçilenin ise başkanlığı düşürülecek. Seçim hesabı açmayan, seçim finansmanının şeffaflığına ve usulüne ilişkin hükümlere aykırı davranan partilerin durumu ise YSK tarafından bir raporla Anayasa Mahkemesi'ne bildirilecek. Anayasa Mahkemesi'nde, bu partiler hakkında kapatma davası açılabilecek. PARA-SİYASET İLİŞKİSİNDE 'KARANLIK' DÖNEM BİTİYOR Partiler ile adaylar, seçjmden önce bankada "Seçim Hesabı" açacaklar. Parti ve adayı destekleyen kişi ve kurumlar, bağışlarını bu hesaba yapacaklar; isim ve miktar yazılı makbuz alacaklar. Para dışında kalan mal ve hizmet sunumları da kayda geçirilecek. Adayları destekleyen şirketler, seçimi izleyen 5 yıl boyunca devlet ihalelerine katılamayacak. Özel şahıslar için böyle bir zorunluluk yok. Adaylar, bedava veya rayiç bedelin altında mal ve hizmet kabul edemeyecekler. Bunların bedeli gerektiğinde rayice göre yeniden belirlenebilecek. Adaylar her seçmen için en fazla 500 bin liralık harcama yapabilecek. Seçmen sayısı 10 binden az olan yerlerde 10 bin seçmen esas alınacak. Hesaplar seçim gününün ertesi günü kapatılacak ve 30 gün içinde il ve ilçe seçim kurulları ile YSK'ya bildirilecek. Bu kurullar hesapları inceleyecek. Seçim Hesabı açmayan, bilgi ve belgeleri süresinde YSK'ya ulaştırmayan veya seçim harcama tavanını aşan aday, seçildiyse unvanı düşecek. Parti hakkında da Anayasa Mahkemesi'nde kapatma davası açılabilecek Kaynak: Yeni Şafak