SPK, TÜPRAŞ'ın satışını aykırı buldu

SPK, geçen mart ayında Tüpraş’ın yüzde 14.76’sının 446 milyon dolara Global Menkul Değerler aracılığıyla aralarında İsrailli Sami Ofer’in de bulunduğu yabancı fonlara satışını incelemeye aldı. SPK, Özelleştirme İdaresi’ni, ‘Bu konudaki kararı bildirmemeniz mevzuata aykırı. Daha dikkatli olun’ diye uyardı. TÜPRAŞ ihalesinin ardından, geçen mart ayında şirketin yüzde 14.76’lık hissenin, Global Menkul aracılığıyla, aralarında Sami Ofer ailesinin de bulunduğu altı yabancı fona satışı konusunda başlayan tartışma sürerken; SPK’nın, bu satış için, dört ay önce ‘mevzuata aykırılık’ kararı aldığı ortaya çıktı. SPK, 12 Mayıs 2005 tarihli toplantısında, Özelleştirme İdaresi Başkanlığı’nın (ÖİB) satışına dayanak oluşturan 7 Ocak 2005 tarihli ÖYK kararının, ÖİB’ce kamuya açıklanmamasının Özel Durumlar Tebliği’ne aykırılık oluşturduğuna karar verdi. ÖİB’yi 15 Ağustos 2005 tarihli yazısıyla ‘dikkatli ve özenli’ olma konusunda uyaran SPK, ardından inceleme başlattı. TARTIŞMA NEDENİ: Tüpraş’ın yüzde 14.76’lık payının satışına dair tartışmanın temelini; satışın dayanağı olan 7 Ocak 2005 tarihli Özelleştirme Yüksek Kurulu (ÖYK) kararının, ‘kamuya açıklanmaması’ ve satışın Ofer’e ÖYK kararının Borsa’ya bildirilmeden yapılması oluşturuyor. 2005/02 sayılı bu karar, özelleştirme programında yer alıp hisse senetleri İMKB’de işlem gören şirketlerin Borsa’daki satışı konusunda ÖİB’ye yetki veriyor. SPK-ÖİB YAZIŞMASI NİSANDA BAŞLAMIŞ: Hürriyet’in ulaştığı belge, bu satışın iptali için dava açan Petrol-İş Sendikası avukatı Gökhan Candoğan’ın başvurusu üzerine, SPK’nın ÖİB’le bu konuda Nisan-Ağustos ayları arasında sayısız yazışma yaptığını ortaya çıkarıyor. SPK İSTEYİNCE ÖİB GÖNDERDİ: Avukat Candoğan, SPK’ya başvurarak, ‘Borsa’daki yüzde 14.76’lık satışın iptali için Ankara 12. İdare Mahkemesi’nde dava açtıklarını ve bu satışın hukuki dayanağı olup İMKB’ye gönderilmeyen 7 Ocak 2005 tarihli ÖYK kararının SPK aracılığıyla kendilerine gönderilmesini’ talep etti. SPK bunun üzerine ÖİB’e yazı göndererek, ÖYK kararının bir örneğini istedi. ÖİB, 3 Mayıs 2005’de ÖYK kararının örneğini SPK’ya gönderdi. AYKIRILIK VAR, ÖZENLİ OLUN: SPK, ÖYK kararı kendisine ulaştıktan sonra 12 Mayıs 2005 tarihinde toplanarak bu kararı sermaye piyasası mevzuatı açısından ele aldı. Kurul bu toplantıda, ‘ÖYK kararının kamuya açıklanmamasının, Seri 8/39 no’lu (Özel Durumların Kamuya Açıklanmasına İlişkin Esaslar Tebliği)nin 5/h-10. maddesine aykırılık oluşturduğuna’ karar verdi. SPK ayrıca, ÖİB’yi mevzuata uyum konusunda gerekli dikkat ve özeni göstermesi gerektiği konusunda uyararak, ‘kamunun aydınlatılması amacıyla’ ÖYK kararının İMKB’ye gönderilmesini istedi. ÖİB’E İNCELEME BAŞLATTIK YAZISI: SPK Başkan Yardımcısı Hülya Kemahlı, 15 Ağustos 2005’de ÖİB’ye bir yazı göndererek, şöyle dedi: Özel Durumlar Tebliği’ne göre, yatırımcıların karar vermesinde etkili olacak nitelikteki ÖYK ve ÖİB kararları ile halka açık anonim ortaklık statüsünü taşıyan ve özelleştirme programında bulunan şirketlere ilişkin hususların kamuya açıklanması gerekmektedir. 7 Ocak 2005 tarihli ÖYK kararının kamuya açıklanmaması, Tüpraş’ın ÖİB’ye ait yüzde 14.76’lık hissesinin 4 Mart’ta İMKB Toptan Satışlar Pazarı’nda satışı için bir sıhhat şartı değildir. Ancak bu kararın kamuya açıklanmaması, Kurulumuzun kamuyu aydınlatmayla ilgili düzenlemeleri çerçevesinde ayrı değerlendirmeye tabii bir husustur. Cansızlar: Bizi fiyat değil açıklama ve insider ilgilendirir SPK Başkanı Doğan Cansızlar, Tüpraş’taki hisse satışına ilişkin incelemelerinin, bir ay önce başladığını açıklayarak, ‘Denetim elemanları üzerinde baskı anlamına gelecek şeyler söylemek istemeyiz. Ama bu incelemenin hızlı bir biçimde bitirilmesini sağlayacağız’ dedi. Cansızlar Hürriyet’e, incelemenin bir ekip tarafından Ankara ve İstanbul’da sürdürüldüğünü, inceleme kapsamında ÖİB yetkililerinin de bilgisine başvurulduğunu belirtti. ‘Bizi satış fiyatı değil, ÖYK kararının açıklanıp açıklanmaması ve insider (içerden bilgi öğrenenlerin ticareti) durumları ilgilendiriyor’ diyen Cansızlar, bu çerçevede, gerekirse Global’ın patronu Mehmet Kutman’ın da bilgisine başvurulmasının doğal olduğunu söyledi. SPK Başkanı, ‘Bu satıştan yapıldığı tarihte SPK olarak haberdar mıydınız?’ sorusuna, ‘Hayır değildik. Petrol-İş Sendikası’nın davasıyla ilgili yazısı bize ulaşınca muttali olduk’ yanıtını verdi. Cansızlar, ‘ÖİB, ÖYK’dan aldığı yetkiyle bu satışları hep yapıyor zaten. Ama Özel Durumlar Tebliği’mize göre, ÖYK kararının İMKB’ye bildirilmiş olması gerekirdi’ diye konuştu. Tartışma nasıl başladı iddialarda neler var ÖYK, 7 Ocak 2005 tarih ve 2005/02 sayılı kararıyla, özelleştirme programında yer alan ve hisse senetleri İMKB’de işlem gören şirket hisselerinin 1 katrilyon liraya kadar İMKB’de satışı konusunda ÖİB’e yetki verdi. ÖYK’dan her yıl düzenli olarak alınan bu yetki kararı İMKB’ye bildirilmedi. Tartışma da bu noktada başladı. Global dışındaki yatırımcıların bilgilendirilip bilgilendirilmediği, daha iyi bir satış fiyatı sağlamak, rekabeti oluşturmak amacıyla farklı alıcılarla pazarlık yapılıp yapılmadığı soruları yanıt bekliyor. 1 Mart 2005’de ÖİB Başkanı Metin Kilci imzasıyla İMKB’ye gönderilen açıklamada, nominal değeri 36 trilyon 969 milyan 698 bin lira olan Tüpraş hisselerinin 3 Mart 2005’de İMKB Toptan Satışlar Pazarı’nda satışının planlandığı bildirildi. Hisseleri alacak kurumlar ise şöyle sıralandı: Global Securities (USA), Nordic Pacific. Singapore Investment, Viclov Holdings Ltd, Baer Emerging Markets, Diversified Markets. 4 Mart’ta da İMKB Toptan Satışlar Pazarı’nda satışı gerçekleştirdi. 446 milyon dolar gelir elde edildi. Satıştan sonra basında Tüpraş hisselerini satın alan kişinin İsrailli işadamı Sami Ofer olduğu ve Ofer’in 58 milyon dolar temettü aldığına ilişkin haberler yer aldı. Petrol-İş Sendikası, satış işleminin iptali için Ankara 12. İdare Mahkemesi’nde dava açtı. Tüpraş ihalesine Ofer Grubu’nun Petrol Ofisi’yle birlikte girmesiyle, yüzde 14.76’lık toptan hisse satışı sorgulanmaya başladı. Ofer Ailesi’nin Tüpraş’ın son dönemlerdeki değer artışıyla çok kazançlı olduğu iddiaları ortaya atıldı.