'Sosyal medyanın 'ırkçılık avcıları'

ABD'nin Texas eyaletinde bir araba yıkamacısında çalışan Chris Rincon, ABD Başkanı Obama'nın kızı hakkında çıkan hamile olduğu yönündeki yalan haberleri Facebook sayfasında paylaşırken bunların hiçbirini düşünmedi.

Paylaşımın altında arkadaşlarıyla yorum yaparken, siyahlara karşı çok ağır hakaret içeren bir ifade kullanması, Rincon’un işini kaybetmesine sebep oldu.

Rincon'un Facebook’ta yayınladığı yorumlar bir sosyal paylaşım ve kişisel blog sitesi olan Tumblr'da "Racists Getting Fired (Irkçılar İşten Kovuluyor)" sayfasına kondu.

Bu blogun takipçileri internet üzerinden ırkçı söylemleri bulup, bu söylemlerin sahiplerini ifşa etmeleri ve son olarak da bu kişiler kovulana kadar işverenlerini aramaları ya da e-mail göndermeleri için teşvik ediliyor.

Blogda yer alan rakamlara göre şimdiye kadar bir düzineden fazla insan işinden kovduruldu, ya da onların deyimiyle “gönderildi.”

BBC işinden kovulan Rincon'a ulaştığında sabaha kadar bilgisayar oyunları oynuyordu. İşten çıkartılmasından bu yana birkaç hafta geçmişti ve hala yeni bir iş bulamamıştı.

Rincon, “Burada durup, o ifadeyi kullanmadığımı söylemeyeceğim. O gün olanlar çok açıktı ve kelimeyi kullandığım ortada. Özellikle ve bireysel olarak hedef alınmış olmam beni gerçekten rahatsız ediyor, çünkü bu şekilde düşünen yalnızca ben değilim. Bu benim işime mâl oldu. Bakmakla yükümlü olduğum üç yaşında bir çocuğum var. Onlar insanı gerçekten tanımaya çalışmak yerine o kişinin paylaştığı tek bir şey üzerinden fikir beyan ediyorlar' dedi.

'Avcıların' kuralları

Rincon hakaret içeren yorumu kendisinin paylaştığını itiraf ediyor ancak blogda ifşa edilen başka bir kadın haksızlığa uğradığını savunuyor.

Kadının avukatı BBC'ye yaptığı açıklamada, müvekkiline tanıdığı biri tarafından tuzak kurulduğunu ve ölüm tehditleri aldığını belirtti.

Racist Getting Fired (Irkçılar İşten Kovuluyor) sayfasının sahibi ya da sahipleri BBC'nin görüşme taleplerine cevap vermedi.

Blogda belirlenen bazı kurallar var.

Sayfada blog yazarlarının yalnızca kişilerin halka açık bilgilerini yayınlaması ve sadece 18 yaşından büyüklerin hedef alınması gerektiği bildiriliyor.

Ayrıca, blog okuyucuları da ifşa edilenleri ve ailelerini rahatsız etmemeleri ve yalnızca ırkçı söylem paylaşan kişinin işverenine ulaşmaları konusunda uyarılıyor.

Peki, internet üzerinden adalet sağlamaya çalışırken tacize kadar varabilen sınır nasıl aşıldı?

California'daki Humboldt Devlet Üniversitesi'nden çevrimiçi davranışlar uzmanı Whitney Phillips, “İşin başı motivasyon. Kendi kendine adalet sağlamaya çalışan insanlarla, troller (İnternette kişilerin canını sıkacak mesajlar paylaşarak gündem yaratmaya çalışan insanlar) arasındaki fark nedir? Cevap, yaptıkları şeyle ilgili ne düşündüklerinde gizli” diyor.

'Irkçı değilim ama...'

Kendi kendine adalet sağlamaya çalışanlardan biri olan Logan Smith, kimliğini gizlemiyor. 27 yaşında, ABD’de yaşıyor ve Twitter'da @YesYoureRacist (Evet Sen Irkçısın) hesabını kullanıyor.

Yaptığı şey aslında oldukça basit. Smith güne Twitter'da "I'm not racist but... (Irkçı biri değilim ama ...) " diye başlayan ifadeyi aratmakla başlıyor, sonra da saldırgan bulduğu yorumları kendisini takip eden 55 bin kişiyle paylaşıyor.

Smith, Twitter hesabını ırkçılığın internet ortamında var olduğunu göstermek amacıyla açmış ama ifadedeki ironi ('Irkçı biri değilim'le başlayan ırkçı söylemler) komik bulunduğu için popüler hale gelmiş.

Ancak, yalnızca bir avuç insan görsün diye yazılmış olabilecek bir mesajın, on binlerce ve hatta dünyanın her yerinden milyonlarca insanla paylaşılması biraz sinsi bir hareket değil mi?

Smith, “Ben yalnızca klavyesi olan bir adamım” diyor, “ancak yaptığım bazı tespitlerin çok iyi olduğunu düşünüyorum ve bunun kararını Twitter'daki diğer insanlara bırakacağım. İnsanların artık sosyal medyada paylaşılan şeylerin halka açık olduğunu gerçekten idrak etmeleri gerekiyor”