Sonbahar depresyonuyla mücadelede 'gün ışığı'

Güneşten faydalanılan ve doğanın tazelendiği yaz mevsiminden gündüzlerin kısaldığı sonbahara geçişte, doğadaki değişim sonucu kişilerde psikolojik sorunlar meydana gelebileceğini belirten Medicana Bursa Hastanesi'nde görevli uzman klinik psikolog Ece Özçırak, bunun 'sonbahar depresyonu' olarak tanımlandığını söyledi.

"İNSANLAR SONBAHAR VE KIŞ AYLARINDA MUTSUZLUK, SIKINTI ve YORGUNLUKLA BAŞA ÇIKMAYA ÇALIŞIYOR"
Özçırak, "'Sonbahar depresyonu'nun sebebi, gün ışığının azalmasının, insanın kendini iyi hissetmesi üzerindeki olumsuz etkisi. Sonbahar mevsimiyle beraber havaların erken kararması, soğuk hava etkisi ve dış mekan aktivitelerinin azalması, kişilerin iç dünyalarına çekilmelerine sebep olabiliyor ve bu da kişilerin psikolojilerini olumsuz yönde etkileyebiliyor. İnsanlar, ilkbahar ve yaz aylarında kendilerini daha iyi hissederken, sonbahar ve kış aylarında mutsuzluk, sıkıntı ve yorgunlukla başa çıkmaya çalışıyor" diye konuştu. 

'HORMONAL DENGESİZLİKLERDEN ORTAYA ÇIKABİLİR'

'Mevsimsel duygudurum bozukluğu' olarak da adlandırılan 'sonbahar depresyonu'nun, genellikle sonbahar- kış döneminde sürüp, baharda düzelme eğilimi gösterdiğini kaydeden Özçırak, "'Sonbahar depresyonu'nun isteksizlik, ümitsizlik, ilgisizlik, enerji kaybı, aşırı yorgunluk, iştah artışı, uykuya düşkünlük, dikkat ve konsantrasyon bozukluğu gibi belirtileri bulunuyor. Kadınlarda erkeklere göre daha sık görülebiliyor. Yapılan araştırmalar sonucu 'sonbahar depresyonu'nun oluşumunda genetik, yaşanan stres verici olaylar ve biyokimyasal maddelerin de rol oynadığı ortaya çıkıyor" dedi. 

Güneş ışığının azalmasıyla bireylerde hormonal dengenin değiştiğini ve bunun da depresyonu tetikleyebildiğini belirten Özçırak, "'Melatonin' adı verilen hormonun da mevsimsel depresyonun oluşumunda etkili olduğu belirlenmiştir. Güneş ışığının azlığına bağlı olarak salgılanan melatonin hormonu, fazla salgılandığında kişinin fiziki hareketlerinin yavaşlamasına, uykulu, bitkin ve mutsuz hissetmesine neden olabiliyor. Kişinin iyi hissetmesinde önemli bir etkisi olan serotonin hormonu ise güneş ışığının azalmasına bağlı olarak düşme eğilimi gösteriyor. Mevsimsel depresyonun belirtileri bu hormonal dengesizliklerden dolayı da ortaya çıkabiliyor" diye konuştu. 

'BESLENME RUH HALİNİ ETKİLİYOR'

Mevsimsel depresyonun yoğunluğunu önlemek ve azaltmak için gün ışığından olabildiğince yararlanmanın önemli olduğunu vurgulayan uzman klinik psikolog Ece Özçırak, şunları söyledi:

"Günde 20- 30 dakika gün ışığından faydalanmak, kişilerin duygu durumları üzerinde olumlu bir etki yaratıyor. Düzenli spor yapmak da beyindeki serotonin düzeyini artırarak, 'sonbahar depresyonu' ile baş etmeyi kolaylaştırıyor. Bunun yanında, kış aylarında vücut sağlığı B ve C vitaminleriyle desteklenmeye ihtiyaç duyuyor ayrıca düzenli beslenme de ruh halini olumlu etkiliyor. Uyku düzenine dikkat etmek de vücudun biyolojik ritmi için oldukça önemli. Bunun yanında, sosyal yaşamın keyif alınacak aktivitelere göre yeniden planlaması da var olan depresif belirtilerin azalmasına yardımcı oluyor"