'Somali'ye sırt çevirmenin bedeli ağır olur'

20 yıldır iç savaş batağına saplanmış olan Somali'de, geçiş hükümetine barış ve istikrar sağlama yolunda destek vermek üzere Londra'da bir günlük bir konferans düzenleniyor.

Gündemde terör tehdidi, kıtlık ve Somali açıklarındaki korsanlık vakaları da bulunuyor.

Toplantıya uluslararası toplumun desteklediği Somali Geçiş Hükümeti'nin yanı sıra bir çok Somalili grup da katılıyor.

Ancak ülkenin önemli bir bölümünü elinde tutan İslamcı Eş Şebab hareketi toplantıyı kınayarak girişimleri sömürgecilik olarak niteledi.

2007'den bu yana hükümete karşı silahlı mücadele yürüten Eş Şebab hareketine karşı mücadelede son dönemde ilerleme sağlandı. Militanlar, bazı büyük kentlerden çekilmeye zorlandı.

Somali Başbakanı Abdiveli Muhammed Ali, ülkesinin 'kritik bir dönüm noktasında' olduğunu söylüyor.

Cumhurbaşkanı Şerif Şeyh Ahmed de güvenlik kuvvetlerinin takviye edilmesini istedi, ülkeye yönelik silah ambargosunun kaldırılması çağrısında bulundu.

Toplantıya 50 ülkeden devlet adamları ve uluslararası kuruluş temsilcileri katılıyor.

Türkiye'yi Dışişleri Bakanı Ahmet Davutoğlu'nun temsil ettiği toplantıya katılanlar arasında ABD Dışişleri Bakanı Hillary Clinton, Nijerya Cumhurbaşkanı Goodluck Jonathan, Etiyopya Başbakanı Meles Zenawi ve BM Genel Sekreteri Ban Ki-mun yer alıyor.

Somali'yi 'dünyanın en kötü şekilde iflas etmiş devleti' olarak niteleyen ev sahibi İngiltere'nin Başbakanı David Cameron konferansın açılışında, girişimin yeni bir ivme sağlaması umudunu dile getirdi.

Cameron, Somali'de olup bitenlere sırt çevrilmesi halinde dünyanın bunun için ağır bir bedel ödeyeceğini söyledi.

'Eş Şebab'a karşı olan herkesle çalışırız'

ABD Dışişleri Bakanı Hillary Clinton, Eş Şebab örgütüne karşı duracak herkesle çalışmaya hazır olduklarını vurguladı. Clinton ülkede devam eden 'umutsuz, kanlı savaşın sonunu getirecek' reformları engellemek isteyenlere karşı yaptırım uygulayacakları uyarısında bulundu.

Ülkede dört bin askeri bulunan Kenya'nın Cumhurbaşkanı Mwai Kibaki de Somali hükümeti denetiminde daha güçlü güvenlik kuvvetleri oluşturulması gereğine dikkat çekti.

Kibaki son aylarda ilerleme kaydettiklerini söyleyerek konferansın 'eşsiz bir fırsat' oluşturduğunu belirtti.

Liderler bir günlük konferans sırasında okul, hastane ve karakollar için kaynak toplayacak. Katedilen ilerleme ise Haziran'da Türkiye'de yapılacak bir toplantıda değerlendirilecek.

Hillary Clinton, ABD'nin ülkeye 64 milyon dolar yardım aktaracağını söyledi. İngiltere 32 milyon dolar vadederken, Birleşik Arap Emirlikleri ve İskandinav ülkelerinin de yardımlarını artırması bekleniyor.

Türkiye Dışişleri Bakanı Ahmet Davutoğlu ise tüm ülkeleri Somali'de Türkiye gibi diplomatik temsilcilik açmaya davet etti.

Davutoğlu öncelikli adımları insani yardım gönderilmesi, yeniden imar faaliyetlerine başlanması ve güvenliğin sağlanması olarak sıraladı.

Görüşmelerin tamamlanması ardından Cameron, Clinton, BM Genel Sekreteri Ban Ki-mun, Afrika Birliği temsilcisi Jean Ping ve Somali Başbakanı Abdiveli Muhammed Ali'nin ortaklaşa bir basın toplantısı düzenlemesi bekleniyor.

Afrika Birliği'ne takviye

Somali'de 1991'den bu yana etkin bir merkezi hükümet bulunmuyor. El Kaide'yle bağlantıları olduğu öne sürülen Eş Şebab, ülkenin güneyi ve merkezinde geniş bir bölgenin denetimini elinde tutuyor.

Dün, BM Güvenlik Konseyi Geçiş Hükümeti için güvenliği tesis eden Afrika Birliği askerlerinin sayısını 12 binden 17 bine çıkaran ve yetkilerini genişleten bir karar tasarısını onaylamıştı.

Clinton ve diğer konuşmacılar, yeni bir parlamento ve kurucu meclis oluşturulması için Somalili liderler arasında 17 Şubat'ta varılan anlaşmayı da memnuniyetle karşıladı.

2004'te oluşturulan Somali Federal Geçiş Hükümeti'nin (TFG) yetki süresi Ağustos ayında doluyor.

Clinton, zamanın sınırlı olduğunu vurgulayarak, "Geçiş yönetiminin iktidarı yakında sona eriyor, yerine yeni bir şey inşa etmek gerek" dedi.

Geçiş Yönetimi'nin etkisi daha çok başkent Mogadişu ile sınırlı. Ancak yönetim geçen yıl, Eş Şebab'ı başkentten püskürtmeyi başardı.

Bu arada Eş Şebab, ülkenin orta kesimindeki Baidoa'da patlayan iki bombayı kendilerinin yerleştirdiğini söyledi.

Baidoa dün Etiyopya ve Somali askerlerince ele geçirilmiş ve gece sokağa çıkma yasağı ilan edilmişti.

Gece geç saatlerde meydana gelen iki şiddetli patlamada can kaybı olup olmadığına ilişkin bilgi alınamadı.

Kent şiddetli bir çatışma olmadan el değiştirdi, ancak Eş Şebab gerilla savaşına girişeceği tehdidinde bulundu.

İstikrarsız ve kanunsuz ortam, ülkenin yasadışı faaliyetler için de üs haline gelmesine yol açıyor. Somali açıklarında korsanlık faaliyetlerinin dünya ekonomisine 7 milyar dolara mal olduğu tahmin ediliyor.

Ülkede süregiden kıtlık krizinin en ciddi aşaması aşılmış olsa da 2,5 milyona yakın kişi hala gıda yardımına muhtaç.

Nüfusun üçte birine yakın bölümünü oluşturan bir o kadar kişi de şiddet dolayısıyla evlerini terketmiş durumda.