Soma faciası ilkokul öğretmenine ilham oldu

Çanakkale’de bir ilk okul öğretmeni, madenlerde oksijen ve karbonmonoksitin yayılmasını engelleyecek bir sistem geliştirdi. ’Numan Gaz Duvarı’ adlı sistem, hava yastıkları ile yangın çıkan bölgeyi izole ederek madencilerin en kısa sürede dışarıya çıkmasına imkan tanıyor.
Çanakkale’nin Gelibolu ilçesinde, Sütlüce Köyü İlkokulu Müdürü ve sınıf öğretmeni Numan Çöloğlu, Soma’da 301 madencinin ölümüyle sonuçlanan faciadan yola çıkarak yeni bir sistem geliştirdi. Madenlerde çok tartışılan yaşam odalarının Şili örneğinde olduğu gibi insanların aylarca mahsur kalmasına sebep olacağını düşünen Çöloğlu, bunun yerine çok daha düşük maliyetli ‘hava yastığı’ sistemini planladı. Madenin içerisine belirli aralıklarla yerleştirilen sistemde, hava yastıkları, yangın bölgesine oksijen girişini ve karbonmonoksit çıkışını engelliyor. Sistemin kapıları sayesinde ise, yangın bölgesinde kalan madenciler rahatlıkla dışarı çıkabiliyor. Sistem, zehirli gazların yayılmasını engellediği için madencilerin tahliyesine de imkan sağlıyor.
Bugüne kadar çok sayıda buluşa imza attığını, haberlerde Soma faciasını izlerken aklına böyle bir yöntemin geldiğini söyleyen Çöloğlu, “Madende meydana gelen yangınlar, maalesef gördüğümüz acı sonuçlara sebep oluyor. Bunun en önemli sebebi oksijen ve karbonmonoksit. Oksijen, yangının yayılmasına yol açıyor, karbonmonoksit ise madenciler için hayati tehlike oluşturuyor. Madenler için ‘yaşam odaları’ gündeme geldi ancak bunların ne kadar güvenilir olduğu da tartışılır. Fiyatları oldukça pahalı. Madencilerin yaşam odalarına ulaşabilme garantileri yok. Ulaşanlar da bazen günlerce, haftalarca, hatta Şili’de olduğu gibi aylarca buralarda mahsur kalabilir. Ben bunu farklı bir teknikle çözdüm. Planladığımız hava yastıkları çok basit bir sistemle çalışıyor. Madenlere, tünelin derinlik ve genişliğine göre 20 veya 50’şer metre aralıklarla yerleştirilecek bu hava yastıkları, sensörler vasıtasıyla tehlikeli gazı, yangını veya bir patlamayı algılayabilecek ve araçlardaki hava yastıkları gibi saniyeler içerisinde şişerek yangın olan ortamı izole edecek. Yangının olduğu kısma oksijen girişi, yangın alanından zehirli gaz çıkışı bu sayede engellenmiş olacak. Hava yastıklarının kapıları ise, madencilerin geçişine imkan sağlayarak, yaşam odalarında mahsur kalmak yerine, bir an önce alandan tahliye edilmelerine yardımcı olacak” dedi.
Planlanan sistemin ateşe dayanıklı malzemeden yapılacak balon ve oksijen tüpü ile çalışacağını anlatan Çöloğlu, “Madende bir patlama, yangın veya zehirli gaz salınımı sensörler aracılığıyla tespit edilerek sistemin devreye girmesi sağlanacak. Yangına en yakın bölgedeki hava yastığı açılarak ortama oksijen girişini kesecek. Bu esnada orada çalışan işçiler, şişen hava yastığının kapılarından geçerek alandan ayrılacak. Yangın, sadece bu 20-50 metrelik alanda sıkışacak. Ortama oksijen girmediği için, yangın kendiliğinden sönecek veya ortamdan zehirli gaz yayılmadığı için müdahaleye imkan sağlayacak. Birden fazla noktada oluşabilecek sıkıntılarda, aralıklarla konulacak bu hava yastıkları madencilere geniş bir hayat mahalli sağlayacak” diye konuştu.
Hazırladığı bu sistemle ilgili maddi beklentisi olmadığını söyleyen Numan Çöloğlu, “Ben herhangi bir patent veya telif ücreti istemiyorum. Soma olayı beni çok etkiledi. Yapılacak bu sistemle madencilerimizin hayatı kurtulsun. Sisteme benim adımı verirler, yaşanabilecek bir olayda işe yarayacağı görüldükten sonra da, ‘Allah razı olsun’ derlerse o bana yeter. Eğer bu ürün dünyaya ithal edilecek olursa ancak o zaman ben de bir pay almayı düşünebilirim” dedi.
(İHA)