Sıra geldi Menderes'i asan 27 Mayıs'a

Darbe ve muhtıralarla ilgili Meclis Araştırma Komisyonu kurulmasına ilişkin TBMM kararı Resmi Gazete'nin bugünkü sayısında yayımlandı.

Buna göre, Türkiye'de demokrasiye müdahale eden tüm darbe ve muhtıralar ile demokrasiyi işlevsiz kılan diğer bütün girişim ve süreçlerin tüm boyutları ile araştırılarak alınması gereken önlemlerin belirlenmesi amacıyla Anayasanın 98'inci,İçtüzüğün 104 ve 105'inci maddeleri uyarınca bir Meclis araştırması açılacak.

Bu araştırmayı yapacak komisyon 17 üyeden oluşacak. Komisyonun çalışma süresi, Başkan, Başkanvekili, Sözcü ve Katip Üye seçimi tarihinden başlamak üzere 3 ay olacak ve gerektiğinde Ankara dışında da çalışabilecek.

27 MAYIS

Yakın geçmişimizdeki iki askeri müdahale olan 12 Eylül askeri darbesi 28 Şubat postmodern sürecini yargılanırken akıllarda ise bir Başbakan ve iki Bakanın asılmasına neden olan, 27 Mayıs 1960 darbesi var.

Aynı zaman da Türkiye Cumhuriyeti'nin ilk askeri darbesi olan 27 Mayıs darbesi, 37 düşük rütbeli subay tarafından gerçekleştirilmişti.

Demokrat Parti iktidarını düşüren darbeyle birlikte Cumhurbaşkanı Celâl Bayar, Başbakan Adnan Menderes başta olmak üzere çok sayıda Demokrat Partiliyi tutuklanmıştı. Dava sonucunda Yüksek Adalet Divanı 15 sanığı idam cezasına çarptırdı. Celâl Bayar, Adnan Menderes, eski Dışişleri Bakanı Fatin Rüştü Zorlu, eski Maliye Bakanı Hasan Polatkan oybirliğiyle, eski T.B.M.M. Başkanı Refik Koraltan, eski Genelkurmay başkanı Rüştü Erdelhun, Agah Erozan, İbrahim Kirazoğlu, Ahmet Hamdi Sancar, Nusret Kirişçioğlu, Bahadır Dülger, Emin Kalafat, Baha Akşit, Osman Kavrakoğlu, Zeki Erataman oy çokluğuyla ölüm cezasına çarptırıldı.

Daha sonra idam cezası verilen Bakanlar Fatin Rüştü Zorlu ve Hasan Polatkan 16 Eylül 1961'de sabaha karşı, Başbakan Adnan Menderes ise 17 Eylül 1961'de saat 13.30'da İmralı Adası'nda idam edildi.

12 MART

12 Mart Muhtırası, 12 Mart 1971 tarihinde Türk Silahlı Kuvvetleri'nin Genelkurmay Başkanı Memduh Tağmaç, Kara Kuvvetleri komutanı Faruk Gürler, Deniz Kuvvetleri komutanı Celal Eyiceoğlu ve Hava Kuvvetleri komutanı Muhsin Batur'un imzasıyla Cumhurbaşkanı Cevdet Sunay'a bir muhtıra vererek hükûmetin istifaya zorlandığı askeri müdahale olarak "kirli demokrasi tarihimize" geçti.

AYDEMİR'İ İDAM ETTİREN GİRİŞİMLER

Albay Talat Aydemir, Adnan Menderes'in idamından 5 ay sonraya gelen 22 Şubat 1962'de, 27 Mayıs darbecilerin kurduğu Milli Birlik Komitesi'nin atama ve tutuklamalara karşı, askeri öğrencilerin de desteğini alarak hükümete karşı direniş hareketini örgütledi. Girişiminde başarılı olamayan Aydemir emekli edilip tutuklandı. Daha sonra özel af yasasıyla serbest bırakıldı.

20 Mayıs 1963'te Anayasa'da öngörülen reformların gerçekleştirilmediği gerekçesiyle ikinci darbe girişiminde bulunan ve yine başarılı olamayan Talat Aydemir, yapılan yargılamadan sonra idama mahkûm edildi. Aydemir 5 Temmuz 1964'te infaz edildi.