Sinyalizasyon ihaleleri tezgah mı?

Vakit Gazetesi'nde yer alan haberde Türkiye'de 2001 yılı sonrası trafik sinyalizasyon sistemlerinin ihalesinde kayırma ve tezgah olduğunu ileri sürülüyor. "İhale tezgâhı" başlıklı haberde tezgaha "Rekabet Kurulu"nun dur dediği de belirtiliyor. İşte o haber... Türkiye'deki sinyalizasyon işlerinin neredeyse tamamına yakınını son birkaç yıl içinde almayı başaran Siemens'in bu alanda nasıl bir tekel haline geldiğini anlamak için birçok büyük şehirdeki bütün kavşaklarda bulunan sinyalizasyon lambalarındaki Siemens markasını görmek yeterli. Rekabet Kurulu'nun sonunda "dur" dediği bu muazzam tekel süreci, 2001 yılındaki büyük ekonomik krizde başladı. Siemens, birçoğu iflas noktasına gelmiş olan zor durumdaki rakiplerini kendi çatısı altında toplamak için cazip teklifler götürdü. Bu tekliflere karşı koyamayan firmalar Siemens çatısı altında birleşirken, ülke aleyhine işleyen büyük bir tekel süreci de otomatik olarak başlamış oldu. Bayilik sistemi ve kamu ihalelerinde rekabeti önlediği gerekçesiyle hakkında soruşturma açılan ve Rekabet Kurulu tarafından 10 trilyon 203 milyar TL para cezasıyla cezalandırılan Alman devi Siemens'in, Türkiye'de nasıl tekel haline geldiğini belgeleriyle açıklıyoruz. 2001 yılında patlak veren ekonomik kriz ortamında Türkiye tekelini kuran Siemens, zor durumdaki yerli sinyalizasyon firmalarına cazip parasal teklifler sunarak, bu firmaların üretim araçlarına el koydu. Böylece Siemens, Türkiye genelinde tam bir tekel oluşturarak, bütün sinyalizasyon ihalelerini almaya başladı. KAMU İHALELERİNDE SIEMENS TEKELİ Birbirine rakip gibi gözüken firmaların gizli bir sözleşmeyle Siemens çatısı altında toplandıkları, ancak 2004 yılının Haziran ayında anlaşıldı. Sinyalizasyon Elektronik İnşaat San. ve Ltd. Şirketi'nin Siemens tekelinden ayrılmasıyla birlikte patlak veren skandal, kamu ihalelerindeki Siemens tekelini bütün yönleriyle deşifre etti. MUTABAKAT TUTANAĞI Siemens başkanlığında toplanan ve 6 yerli firma temsilcisinin imzalarının yer aldığı 6 Eylül 2001 tarihli toplantı tutanağında, T.C. Karayolları'ndaki ihalelerde fiyat kırmanın ve rekabetin olmaması, fiyatın olabildiğince yüksek tutulması ve bunun Karayolları'na dayatılması için izlenecek yöntem bütün detaylarıyla tek tek sıralanıyor. İşte gizli tutanaktan bazı maddeler: T.C. Karayolları'ndaki fiyatlar belirlenene kadar tüm ihale ve satın almalara teşekkür mektubu verilecektir. T.C. Karayolları birim fiyatları rayiçlerine ulaştığında tüm bayiler, işleri denk ciro payı sağlanacak şekilde alacaktır. İlk turda belirlenen sıra ile ikinci turda eşitlik sağlamaya yönelik dağılım olacaktır. T.C. Karayolları 2002 Birim fiyatları ilan edildiğinde fiyatların yetersiz olması durumunda ortak karar doğrultusunda davranılacaktır. Siemens bayi transfer fiyatlarını piyasa şartlarına ve rayiçlerine göre belirleyecektir. Siemens, 2 adet kavşak kontrol cihazı ve her tipten 5 adet sinyal vericiyi bayilere konsinye olarak temin edecektir. Bayiler dışında bir başka firmanın işlere teklif vermesi durumunda ihale indirimine Siemens karar verecek, işi olan firmanın ilgili işlerden beklediği kâr karşılıklı mutabakat ile Siemens tarafından karşılanacaktır. Böyle bir durumda Siemens satış fiyatının bayi transfer fiyatlarının altına düşmesi halinde bu işe ait yüzde 10 ciro payı havuza ayrılmayacaktır. VETO YETKİSİ SIEMENS'TE Bayi sayısındaki artış, azalış veya ihracına ilişkin karar için 6 bayinin oybirliği esas ve yeterli olacaktır. Oy çokluğu halinde alınan kararı Siemens'in veto etmeye yetkisi vardır. Oy çokluğu için 7 taraftan (Siemens dahil) en az 4 oy alınması gerek ve şarttır. 2001 yılının Eylül ayında Siemens'in kurduğu bu büyük tekelin tarafları TKS, TRASIN, SİNTEK, EMT, SFA ve SİNYALİZASYON firmalarından oluşuyordu. Kaynak: www.vakit.com.tr