Sinema filmlerine denetim

Sinema filmleri, içerdikleri cinsellik, korku ve şiddet dikkate alınarak izlenebilirlik ve yaş bakımından sınıflandırılacak. Yapımcı veya ithalatçı bu sınıflandırmaya itirazda bulunabilecek. “Sinema Filmlerinin Değerlendirilmesi ve Sınıflandırılmasına İlişkin Usul ve Esaslar Hakkında Yönetmelik”, Resmi Gazete'nin bugünkü sayısında yayımlanarak, yürürlüğe girdi. Yönetmelik, ülke içinde üretilen veya ithal edilen her türlü sinema filminin, ticari dolaşıma ve gösterime sunulmadan önce kayıt ve tescile de esas olacak şekilde değerlendirilmesi ve sınıflandırılmasına ilişkin usul ve esasları belirliyor. Yönetmeliğe göre, Kültür ve Turizm (Bakanlık) ile İçişleri ve Milli Eğitim bakanlıklarından birer üye, ilgili alan meslek birliklerince önerilen uzman kişiler arasından Bakanlıkça seçilecek 3 üye ile Bakanlık tarafından belirlenecek alanında doktora derecesi bulunan bir sosyolog, bir psikolog ve bir çocuk gelişim uzmanı olmak üzere toplam 9 üyeden oluşan “Değerlendirme ve Sınıflandırma Kurulu” oluşturulacak. Kurul, çeşitli vesilelerle sevk edilen sinema filmlerini değerlendirecek ve sınıflandıracak. Kurul, değerlendirme ve sınıflandırma sonucu; filmin gösterim ve ticari dolaşıma sunulmasının uygun olup olmadığı, filmle ilgili kısıtlayıcı tedbir uygulanması veya düzeltme yapılması, filme ilişkin işaret ve ibare kullanılmasının zorunlu tutulması konularına ilişkin karar alabilecek, gerektiği taktirde birden fazla işaret ve ibare kullanılmasına karar verilebilecek. Alt kurul, Bakanlık temsilcisi, meslek birliklerince sektörden önerilen kişiler arasından Bakanlıkça seçilecek bir temsilci ile yine Bakanlıkça belirlenecek bir psikolog olmak üzere 3 kişiden oluşacak. Bakanlık, gerekli hallerde birden fazla alt kurul oluşturabilecek. Alt kurullar, sinema filmlerinin ön değerlendirme ve sınıflandırmasını yaparak, filmlerde, işaret ve ibare kullanılması, kısıtlayıcı bir tedbir uygulanması veya düzeltme yapılmasına karar verebilecek. Alt kurul, gerekli gördüğü hallerde filmi değerlendirilmek üzere ”Değerlendirme ve Sınıflandırma Kurulu”na sevk edebilecek. Yapımcı veya ithalatçı, alt kurulun kısıtlayıcı tedbir veya düzeltmeye ilişkin kararlarına karşı “Değerlendirme ve Sınıflandırma Kurulu”na itirazda bulunabilecek. DEĞERLENDİRME VE SINIFLANDIRMA Yönetmeliğe göre, ülke içerisinde üretilen veya ithal edilen sinema filmleri, ticari dolaşıma ve gösterime sunulmadan önce değerlendirilecek ve sınıflandırılacak. Değerlendirme ve sınıflandırma sonrası uygun bulunan, öngörülen kısıtlayıcı tedbirleri uygulanan veya istenen gerekli düzeltmeleri yapılan filmler kayıt ve tescil edilerek, bandrollenecek. DEĞERLENDİRME VE SINIFLANDIRMA ESASLARI Oluşturulan kurullar, filmleri, gösterim ve iletim biçimlerini de dikkate alarak, kamu düzeni, genel ahlak, küçüklerin ve gençlerin ruh ve beden sağlığının korunması, insan onuruna uygunluk ve Anayasa'da öngörülen diğer ilkeler doğrultusunda değerlendirecek. Kurullar, bu değerlendirmeye bağlı olarak; filmleri, cinsellik, korku veya şiddet unsurlarının ağırlıklı olup olmadığı gibi konuları da dikkate alarak genel izleyici kitlesi tarafından izlenebilirlik ve yaş bakımından sınıflandıracak. Yaş bakımından sınıflandırılan sinema filmlerinin, radyo-televizyon gibi araçlarla veya dijital iletim de dahil olmak üzere işaret, ses, ve görüntü nakline yarayan araçlarla yayın ve iletiminin günün hangi saatlerinde yapılamayacağına karar verilecek. Belirtilen ilkelere aykırı bulunan filmler, ticari dolaşıma ve gösterime sunulamayacak. Filmin içeriği itibarıyla gerekli görülmesi halinde, yapılacak değerlendirme ve sınıflandırmada dikkate alınmak üzere konuya ilişkin uzman kamu kurum ve kuruluşlarının görüşü istenebilecek. Yönetmelikte, yapılan değerlendirme ve sınıflandırma sonucu kullanılması zorunlu tutulabilecek işaret ve ibarelerin ilkeleri sıralanarak, işaretler görsel olarak da belirtildi. İşaretler ve ibareler, 12 puntodan küçük olmayacak şekilde, filme ilişkin tüm taşıyıcı materyal, afiş, broşür ve diğer tanıtıcı malzeme ile jenerikte kullanılacak, gösterim veya tanıtım yapılan tüm mekanlarda rahatça görülebilecek şekilde bulundurulacak. Genel izleyici kitlesi tarafından izlenebilecek filmler için herhangi bir işaret ve ibare kullanılmayacak. Eğitim amaçlı olduğu belirlenen filmlerde “eğitim amaçlıdır” ibaresi kullanılacak. BAKANLIĞA RES'EN YETKİ Bakanlık, insan onurunun, kamu düzeninin, genel ahlakın, çocukların ve gençlerin ruh sağlığının korunması amacıyla; şiddet, pornografi ve insan onuruyla bağdaşmayan görüntü ve etkiler içeren filmleri yeniden değerlendirilmek üzere Değerlendirme ve Sınıflandırma Kurulu'na res'en sevk edebilecek. FESTİVAL FİLMLERİ Ülke içinde düzenlenecek fuar, film festivali, şenlik ve benzeri sanatsal etkinliklerde halka gösterilmek veya yarışmalara katılmak üzere yurtdışından getirilen yabancı filmlerin gösteriminden doğan her türlü sorumluluk, bu etkinliklerin düzenleme komitelerine ait olacak. Bu tür etkinliklerle ilgili düzenleme komitelerinin, “Sanatsal Etkinlikler Komisyonu”ndan olumlu görüş almaları gerekecek. Söz konusu Komisyon, ilgili alan meslek birliklerinin birer temsilcisinden oluşacak. Ülke içinde üretilen filmler de kayıt ve tescil edilmiş olmak kaydıyla bu etkinliklere katılabilecek. MÜEYYİDELER Değerlendirme ve sınıflandırma sonucu zorunlu tutulan işaret ve ibareleri kullanmayan yapımcılar, bunları taşımayan filmlerin dağıtım ve gösterimini yapanlar ile bu işaret ve ibareleri dikkate almaksızın dağıtım ve gösterim yapanlar hakkında “Sinema Filmlerinin Değerlendirilmesi ve Sınıflandırılması ile Desteklenmesi Hakkında Kanun'un 13. maddesi hükümleri uygulanacak. Söz konusu maddeye göre, değerlendirme ve sınıflandırma sonucu zorunlu tutulan işaret ve ibarelerin kullanılmaması halinde, Bakanlığın talebi veya üçüncü kişilerin ihbarı üzerine mülki idare amirlerince filmlerin gösterim ve dağıtımı durdurulacak. Gerekli işaret ve ibareleri taşımayan filmlerin dağıtım ve gösterimini yapanlara 10, filmlerin yapımcılarına 50 milyar lira idari para cezası verilecek.