Şincan'da sessizlik: Protestocu Uygurlar öldürüldü mü?

New York Times gazetesi, Çin'de yoğunluklu olarak Uygurların yaşadığı Şincan bölgesinde güvenlik güçleri ile çatışmaya giren bir grup protestocunun ölümüyle sonuçlanan olayların tamamen unutturulmaya çalışıldığını iddia ediyor.

Gazete, 28 Haziran günü Hanerik kasabasını Hotan kentine bağlayan karayolunda protestocu Uygurlarla güvenlik güçlerini karşı karşıya getiren olayda Çin resmi medyasına göre ölen ya da yaralanan olmadığını, fakat diğer çok sayıda haber kaynağının onlarca sivil eylemcinin ölümünü bildirdiğini aktarıyor.

Sürgündeki Uygur grupları, güvenlik güçlerinin açtığ ateşte ölenlerin sayısının 100'ü aşabileceğini öne sürüyorlar.

Gözaltına alınan imam

Hanerik sakinleri, protestoya yol açan anlaşmazlığı Haziran ortasında Çinli yetkililerin kent dışında izinsiz açılmış bir camide çalışan Mettursun Metseydi adlı genç bir imamı gözaltına alışına bağlıyor.

Çin hükümetinin ''İslamcı ve ayrılıkçı teröre'' karşı aldığını söylediği önlemlerden biri olan başörtüsü kısıtlamasını sert dilde eleştiren Metseydi'nin Hanerik'in Müslüman sakinleri arasında giderek popülerleştiği söyleniyor.

Kasaba sakinleri, başörtülü kadın müşteri taşıyan taksilere ceza kesildiğini ve doktorlardan kapalı kadın hastaları başörtüsünü çıkarmazsa muayene etmemelerinin istendiğini belirtiyor.

Gözlemciler, Pakistan ve Afganistan'ı istikrarsızlaştıran İslamcı militanların Müslüman Uygular arasına sızmasından korkan Çinli yetkililerin Şincan'da devlet memurlarının Ramazan ayında oruç tutmasına karıştığını, başörtülü kadınlara ve sakallı genç erkeklere karşı kampanya yürütüldüğünü ve izinsiz Kuran okullarına sık sık güvenlik güçlerinin baskın düzenlediğini söylüyor.

400 kişilik bir grup

Radio Free Asia adlı radyoya konuşan Uygurlu yerel yetkililer, imam Metseydi'nin camiinin mühürlenip kapatılmasına öfkeyle tepki veren ve kimileri ellerinde sopalar ya da kazma kürek taşıyan yaklaşık 400 kişilik bir grup, Allah-ü Ekber nidaları atarak çıktıkları karayolunda jandarma kuvvetleriyle karşı karşıya geldi.

Amerikan Uygur Derneği Başkanı Alim Seytoff, ''Anlaşıldığı kadarıyla bu noktada güvenlik güçleri kalabalığın üzerine ateş açmış.'' diyor.

New York Times, 2009 yılında Şincan'ın bölgesel yönetim merkezi Urumci'de neredeyse 200 kişinin ölümüyle sonuçlanan etnik şiddet olaylarından bu yana, yerel halkın Hanerik-Hotan karayolunda yaşananları en kanlı olaylardan biri olarak değerlendirdiğini yazıyor.

Gazete, ölümlerin ardından Çin polisinin Hanerik'te çok sayıda kişiyi gözaltına aldığını ve geriye kalanları da yaşananları anlatırlarsa çalışma kampına göndermekle tehdit ettiğini söylüyor.