Sigorta İslam dinine uygun

Din İşleri Yüksek Kurulu, sosyal sigortalar, karşılıklı sigortalar ve ticari sigortaların, İslam dinine uygun olduğuna karar verdi. Kurul, kar payı esasına dayalı çalışan birikimli hayat sigortası ile bireysel emeklilik tasarruf ve yatırım sisteminin de ''yatırılan primlerin, dinen helal alanlarda değerlendirilmesi'' durumunda caiz olduğu sonucuna vardı.

Kurul kararında, sigortanın, İslam'ın ilk dönemlerinde bilinmeyen, yakın zamanlarda ortaya çıkmış bir akit olduğu, ancak İslam dininin, ortaya çıkan yeni durum ve şartlara cevap verebilecek özelliğe sahip bulunduğu belirtildi. Kararda, Hz. Peygamber döneminde bulunmayıp daha sonra ortaya çıkan akitlerin, ''İslam hukukunun esaslarına muhalif bir öğe bulundurmadığı, irade beyanı, karşılıklı rıza'' gibi dinen aranan şartları taşıdığı durumlarda sahih olduğu ifade edildi.

SİGORTA VE KUMAR

Bazı bilginlerin, kumar anlamı taşıdığını öne sürerek, sigortanın caiz olmadığını savunmalarının doğru olmadığı ifade edilen kararda, şunlar kaydedildi: ''Kumar ve bahiste taraflar, kararlaştırmış oldukları parayı kaybetmeyi başta göze alıp, bir ihtiyacı karşılamayı değil, oyun aracılığı ile emeksiz bir zenginleşmeyi amaçlamaktadırlar. Sigorta sözleşmesinde ise sigortalının tesadüfe bağlı bir olaydan zenginleşmesi söz konusu değildir.

Çünkü sigortacı, risk gerçekleşince, üzerine aldığı riskin meydana getirdiği zararı, sigorta sözleşmesine dayalı olarak öder. Sigorta sözleşmesinde öngörülen riskin gerçekleşmesi halinde sigortalının uğradığı zarar giderilmekte olup sigortalıya bir zenginleşme sağlamamaktadır.''

Kararda, en büyük ahlaki sorunlardan biri olan kumar ile insanın malına ve canına dokunan kazaların zararını azaltan sigorta sisteminin kıyaslanmasının uygun olmadığı vurgulandı. Bazı bilginlerin, belirsizlik unsuru taşıdığı gerekçesiyle sigortanın caiz olmadığını ileri sürdükleri belirtilen kararda, tartışmaya yol açacak belirsizlik ve bilinmezlik içermeyen sigortanın, detaylı bir şekilde hukukta düzenlendiği, kendine mahsus çok ince hesaplarla işlediği kaydedildi. Kararda ayrıca sigortada, haksız tazmin ve haksız kazancın söz konusu olmadığı kaydedildi.

SİGORTA VE FAİZ

Din İşleri Yüksek Kurulu kararında, sigorta sisteminin, sigortalının faizde olduğu gibi daha çok kazanması amacına yönelik olmadığı, kaybın karşılanması ilkesine göre çalıştı belirtildi. Sigortacının vereceği tazminat miktarının, sigortalının maruz kaldığı zararı ve sigorta sözleşmesinde belirlenen sigorta bedelini hiçbir şekilde aşmadığı vurgulanan kararda, böylece sigortalının sebepsiz yere mal kazanmış olmasına imkan verilmediği kaydedildi. Bazı bilginlerin, özellikle hayat sigortasında ''Allah'ın kudretine meydan okuma manası'' olduğunu ileri sürdükleri hatırlatılan kararda, ''Sigorta, sigortalanan riskin vuku bulmayacağının değil, vuku bulduğu takdirde riskin meydana getireceği zararların tazmin edilmesi veya hafifletilmesinin taahhüdüdür. Sigorta, kişinin yalnız başına taşıyamayacağı bir zararı, diğer sigortalıların katkılarıyla sigortacının üstlenmesidir'' denildi.

GLOBALLEŞEN DÜNYADA GEREKLİ

Kararda, ''meydana gelen zararın, riske maruz kalanın üzerinde kalması yerine sigortalıların ödedikleri primlerden ödenen tazminat yoluyla bütün sigortalılara dağıtılmasını'' öngören sigortanın, felaket ve kazaların zararının hafifletilmesini gaye edinmiş karşılıklı taahhüt ve yardımlaşmaya dayanan bir sistem olduğu kaydedildi. Başta ticaret olmak üzere pek çok ilişkinin globalleştiği dünyada ticarî sigortanın bulunmamasının risk olduğu vurgulanan kararda, şunlar kaydedildi:

''Genel olarak, sosyal sigortalar, karşılıklı sigortalar ve ticarî sigortaların caiz olduğuna, kar payı esasına dayalı çalışan birikimli hayat sigortası ile bireysel emeklilik tasarruf ve yatırım sisteminin ise, yatırılan primlerin, dinen helal olan alanlarda değerlendirilmesi durumunda caiz olduğuna, konusu din tarafından yasaklanmış olan sigortanın caiz olmadığına karar verildi.''