Sigara yasağında yeni aldatmaca

Yasağa karşı olan işletmeler, türlü kılıflarla yasayı ihlal ediyor.

Bunun son örneklerinden biri de açılır tavan sistemleri. Restoran ve kafeler, üstü açılabilen veya seyyar tavanlarla ortamı sözde sigara içilebilir hale getiriliyor. Şirinevler’in en yoğun kafelerinden Hacı Sayid, sigara içilebilen mekânlardan. Daha önce yasayı ihlal ettiği için toplam 5 bin lira ceza kesilen işletme, bahçe diye nitelendirdiği bölümü açık alan olarak gösteriyor. İçeri girer girmez ‘sigara içilmez’ tabelasıyla karşılaşılan mekânda rahatlıkla duman tüttürülebiliyor. İşletme yetkilisi ise kendisini şu sözlerle savunuyor: “Para kazanmak için sigara içirmeye mecburuz. Eğer sigara içirmezsem iş yapamam. O zaman dükkânı kapatıp gitmem gerekir. Başka çaremiz yok. Ceza yesem de yemesem de içireceğim çünkü ben iş yapıyorum.”

Lüks restoran ve kafelerin bulunduğu Florya’da da yasağı delen mekânlarla karşılaşmak mümkün. Akvaryum Alışveriş Merkezi’nde yer alan Mado Cafe, açılır tavan sistemi kullananlardan. Çocuklu ailelerin de gittiği mekânın büyük bölümünde sigara içiliyor. Defalarca ceza kesildiğini söyleyen işletme yetkilisi, bir de itirafta bulunuyor: “Şikâyet olduğu zaman ceza kesiliyor. Havalar güzel olduğunda tavanı açıyoruz, yağmur yağdığında kapatıyoruz. Bu yüzden defalarca ceza yedik.”

Turistlerin uğrak yeri Beya-zıt’taki lokantalarda da durum farklı değil. 10 kafeden 7’sinde sigara içilebiliyor. ‘Seos Cafe’ bu mekânlardan biri. Kafenin teras bölümü tente ile kapatılmış. Dışarıyla neredeyse teması bulunmayan alandaki masalarda kül tablaları hazır. Açık alan olarak sunulan mekânda müşteriler, ‘Sigara İçmek Yasaktır’ tabelasına rağmen duman tüttürmeye devam ediyor.

‘Açılır tavan’ sistemini ‘aldatmaca’ olarak niteleyen Yeşilay Başkanı İhsan Karaman, cezaların daha caydırıcı olması gerektiğine dikkat çekiyor. Denetim eksikliğine işaret eden Karaman, “Mevzuattaki yasak rahatlıkla görülüyor. Fakat işletmeciler yasağı delmek için farklı yollara başvuruyor. Bu aldatmacalar çok yaygın olduğu için denetim eksikliği oluşabiliyor. Devreye vatandaşın girmesi lazım. 184 Sigara İhbar Hattı’nı arayarak durumu bildirmeliler.” diyor.

Bir yılda 9 milyon lira ceza kesildi

İstanbul’da geçtiğimiz yıl toplam 225 bin 376 denetim yapıldı. İşyerlerini gezen Halk Sağlığı Müdürlüğü ekipleri, geçen sene 4 bin 134 işletmeye, 8 milyon 989 bin 372 lira para cezası, 6 bin 641 şahsa da 502 bin 899 lira para cezası kesti. Cezalandırılan işletmelerde kafe ve kahvehaneler başı çekti. Fakat yaptırıma rağmen sigaradan vazgeçilmiyor. Cezaları hafife alan işletmeler, denetim ekiplerine ‘cezasını öderim’ şeklinde karşılık veriyor. Ekiplerin kestiği ilk ceza, işletme sahiplerini caydırmazken bu cezalar katlanarak artıyor. Kaymakamlığa bağlı ekipler de denetim yapabiliyor. Bu kapsamda işyerlerine bin 500 ila 5 bin 900 lira ceza kesiliyor. Eğer işletme suç işlemeye devam ederse rakam 10 bin liraya kadar çıkıyor.