Sezer iki kanunu onayladı

Cumhurbaşkanı Ahmet Necdet Sezer, 5367 sayılı ''Doğal Gaz Piyasası Kanununda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun'' ile 5369 sayılı ''Evrensel hizmetin Sağlanması ve Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılması Hakkında Kanun''u onayladı. Cumhurbaşkanlığı Basın Merkezi'nden yapılan açıklamaya göre, konunlar yayımlanmak üzere Başbakanlığa gönderildi. 5367 sayılı ''Doğal Gaz Piyasası Kanununda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun''la aynı il sınırları içinde bulunmalarına rağmen tek başına ihale edilmeleri ekonomik olmayan ilçe, belde veya bölgelere de doğalgaz arzının sağlanması amaçlanıyor. Ayrıca, doğalgaz kontrat ihalesinin, ihale sonrası piyasada rekabet şartlarında doğalgaz sağlanmasını daha verimli hale getirecek şekilde yapılması düzenleniyor. Kanuna göre, dağıtım şirketleri yurt çapında sadece iki şehirde lisans sahibi olabilecek. Ancak bu sayı, şehirlerin gelişmişlik durumu, tüketim kapasitesi ve kullanıcı sayısı gibi hususlar dikkate alınarak Enerji Piyasası düzenleme Kurulu (EPDK) kararıyla artırılabilecek. Dağıtım şirketlerinin belirlenmiş dağıtım bölgesi kapsamı, teknik ve ekonomik gerekler dikkate alınarak il sınırlarını aşmayacak şekilde Kurul tarafından yeniden belirlenebilecek. Kurul, nüfus yoğunluğuna göre bir şehri sınırları belirlenmiş birden fazla dağıtım bölgesine ayırabilecek ve her bölgeyi ayrı ayrı ihale edebilecek. BOTAŞ'IN KONTRAT DEVRİ BOTAŞ, hazırlık döneminden sonra başlamak üzere, yıllık ithalat miktarı ulusal tüketimin yüzde 20'si oranına düşünceye kadar yeni doğalgaz alım sözleşmesi yapamayacak. Ayrıca, 2009 yılına kadar doğalgaz ithalatını ulusal tüketimin yüzde 20'sine düşürmekle yükümlü tutulan BOTAŞ, mevcut doğalgaz alım veya satım sözleşmelerinin kısmi veya bütün olarak tüm hak ve yükümlülükleri ile devredilmesi için ihale yapacak. İhaleye, ithalat lisans yeterlilik sahibi ve satıcı şirketten sözleşme devri hususunda ön onay alan şirketler katılabilecek. Ancak şirketlerin satıcı tarafla sözleşme yapamaması halinde, ithalat lisans yeterlilik sahibi şirketlerin katılacağı ve miktar devrine imkan tanıyan ayrı ihale gerçekleştirilecek. Bu ihaleyi kazanan şirket, BOTAŞ'ın tüm yurtdışı yükümlülüklerini yerine getirmeyi kabul edecek. Doğalgazın fiyatı da ikili anlaşmalarla belirlenen fiyatın altında olmayacak. Hazine garantili sözleşmesi bulunan yap-işlet ve yap-işlet-devret santralları, Hazine Müsteşarlığı'na başvurarak ilgili Hazine garantilerinden feragat etmek koşuluyla doğalgaz alımlarını piyasa koşulları içinde basiretli bir işletmeci gibi davranarak, en ekonomik kaynaktan yaptıklarını Kurul'a ispat etmek ve doğalgazın satın alma maliyetindeki düşüşü elektriğin satış fiyatında bir azalma sağlayacak şekilde yansıtmakla yükümlü olacak. EVRENSEL HİZMETE DÜZENLEME 5369 sayılı ''Evrensel hizmetin Sağlanması ve Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılması Hakkında Kanun'' ise kamu hizmeti niteliğine sahip ancak işletmeciler tarafından karşılanmasında mali güçlük bulunan evrensel hizmetin sağlanması, yürütülmesi ve elektronik haberleşme sektöründe evrensel hizmet yükümlülüğünün yerine getirilmesine ilişkin usul ve esasları belirliyor. Kanuna göre evrensel hizmet, ''sabit telefon hizmetlerini, ankesörlü telefon hizmetlerini, basılı veya elektronik ortamda sunulacak telefon rehber hizmetlerini, internet hizmetlerini, kıyı koruma ve seyir güvenliğine ilişkin haberleşme ve deniz yolcu taşıma hizmetini'' kapsıyor. Evrensel hizmetin kapsamı, Türkiye'nin sosyal, kültürel, ekonomik ve teknolojik şartları da göz önünde tutularak üç yılı aşmamak üzere, belli aralıklarla Telekomünikasyon Kurumu'nun ve işletmecilerin de görüşü alınarak, Ulaştırma Bakanlığı'nın teklifi üzerine Bakanlar Kurulunca yeniden belirlenebilecek. Evrensel hizmetin karşılanabilir ve makul fiyat seviyesinde sunulması, düşük gelirliler, özürlüler ve sosyal desteğe ihtiyacı olan grupların da evrensel hizmetten yararlanabilmesi için uygun fiyatlandırma ve teknoloji seçeneklerinin uygulanabilmesine yönelik tedbirler alınacak. EVRENSEL HİZMETİN GELİRLERİ Telekomünikasyon Kurumu, görev ve imtiyaz sözleşmeleri ile ruhsat ve genel izin bedelinin yüzde 2'sini, yetkilendirme tarihini takip eden ayın sonuna kadar, GSM işletmecileri dışındaki işletmeciler ve Türk Telekom, yıllık net satış hasılatının yüzde l'ini, izleyen yılın Nisan ayı sonuna kadar, GSM işletmecileri, Hazine'ye ödeyecekleri payın yüzde 10'luk kısmını, ödendiği ay içerisinde, Kurum, verdiği idari para cezalarının yüzde 20'sini, tahsil edildiği ayı takip eden ayın sonuna kadar, Kurum, mali yıl sonunda her türlü giderlerinin karşılanmasından sonra kalan miktarın yüzde 20'sini, her yıl Ocak ayının sonuna kadar bakanlığa bildirecek. Bu meblağ, aynı süre içinde Bakanlığın Merkez Saymanlık Müdürlüğü hesabına aktarılacak ve bütçeye ''Evrensel hizmet gelirleri'' adı altında gelir kaydedilecek. Bu süre içinde ödenmeyen katkı paylarına gecikme zammı uygulanacak. Bakanlar Kurulu, belirtilen bu oranları yüzde 20'sine kadar artırmaya veya indirmeye yetkili olacak. Kanunla Ulaştırma Bakanlığı'na evrensel hizmetin sağlanması konusunda bazı yetkiler de veriliyor. Buna göre bakanlık, evrensel hizmet kapsamındaki hizmetleri karşılama talebinde bulunan işletmeciler arasından, bölgesel ve ulusal çapta evrensel hizmet yükümlüsünü hizmet satın alma yoluyla belirleyecek, evrensel hizmet yükümlülerine ödeme yapacak. Bakanlık, evrensel hizmetin net maliyetinin hesaplanmasına, belirlenen usul ve esaslar dahilinde gerçekleşip gerçekleşmediğine dair yükümlü işletmeciyi izlemek, denetlemek veya masraftan evrensel hizmet gelirlerinden karşılanmak üzere bağımsız denetçiler tarafından denetlenmesini sağlayacak. ÖZÜRLÜLER VE DAR GELİRLİLER Ulaştırma Bakanlığı, ayrıca şu yetkilere sahip olacak: ''Düşük gelirliler ve özürlüler gibi sosyal açıdan korunması gereken kesimlerin evrensel hizmetten eşitlik, taraf gözetmeme ilkeleri temelinde ve karşılayabilecekleri fiyat seviyesinde yararlanabilmelerine ilişkin usul ve esasları belirleyecek. Belirlenecek esaslar dahilinde merkeze uzak ve kırsal bölgelerden oluşan yüksek maliyet alanlarına hizmetlerin götürülebilmesi için, gerektiğinde geçici evrensel hizmet yükümlüsünü tespit edecek. Evrensel hizmet yükümlüsü, işletmecilerin net maliyetlerinin hesaplanma yöntemi ile uygulamaya ilişkin usul ve esasları belirleyecek.'' Ulaştırma Bakanlığı için 38 kadro da ihdas eden kanunla belirlenen evrensel hizmeti sağlamakla yükümlü işletmecilerin mevcut imtiyaz ve görev sözleşmeleri ile ruhsat ve genel izinlerinde yer alan ilkelere aykırı düzenlemeler, en geç bir yıl içerisinde yeni düzenlemeye uygun hale getirilecek. TELEKOM'UN KARI HAZİNE'YE Kanun uyarınca, Türk Telekom'a ait hazır değerlerden (menkul kıymetler dahil) şirkette NATO ve TAFICS proje avansları hariç olmak üzere nakit değer olarak bırakılacak 350 milyon YTL ile 2005 yılına ilişkin olağan genel kurul toplantısında kar dağıtım kararının alınmasını müteakip dağıtılabilir kardan mahsup edilmek üzere temettü avansı olarak 16 Ocak 2006 tarihine kadar Hazine Müsteşarlığı iç ödemeler saymanlığına yatırılacak 600 milyon YTL dışında ve azami 2.5 milyar YTL'ye (2.5 katrilyon lira) kadar meblağ, Hazine'ye aktarılacak ve bütçeye gelir kaydedilecek. Bu tutardan 2006 yılında TCDD Genel Müdürlüğü'nün yeni demiryolu yapımı, demiryolu hatlarının bakımı, onarımı veya iyileştirilmesi ile köy içme suyu ve köy yollarıyla ilgili yatırım projeleri ve faaliyetlerine pay ayrılacak. Ancak, Türk Telekom'un 16 Ocak 2006 tarihinden önce özelleştirilmesi halinde, Telekom'un hisse devir öncesindeki hazır değerleri ayrı bir hesaba aktarılacak ve buradan Hazine'ye devredilecek. Telekom'un yüzde 51'den fazla hissesinin 16 Ocak 2006'dan sonra özelleştirilmesi halinde ise Hazine'ye aktarılacak hazır değerler yatırım projelerinde kullanılamayacak. Ayrıca, kablo-tv hizmetlerinden doğan sermaye ihtiyacını karşılamak üzere Telekom'dan Türksat A.Ş'ye Hazine'nin sermaye payı olarak 100 milyon YTL aktarılacak