Şeytanla girişilen diyalog

Çağdaş edebiyatın en kendine özgü kişiliklerinden Fernando Pessoa’nın ‘Şeytanın Saati’ adlı kitabı, yazarın büyü, mistisizm ve simya gibi hiç vazgeçmediği konuların bir panoramasını sunuyor.

Ölümünden sonra üne erişen yazarlardan Fernando Pessoa, 1935’te öldüğünde, sandığından binlerce sayfa metin çıkmış, çok geçmeden dünyanın en gizemli yazarlarından biri olmuştu. de Pessoa’nın ardında bıraktığı sandıktan çıkan metinlerden biri.

Bu kısa metin, yazarın önemli takıntılarının, büyü, mistisizm ve simya gibi hiç vazgeçmediği konuların bir panoramasını sunuyor nerdeyse.

Aslında eser, yazarın yapıtlarının belli başlı niteliklerini küçük ölçekte sunan bir bütün. Alaycı, kuşkucu Pessoa’nın gerçeği arama yolculuğunun bir parçası sayılabilecek ‘düşsel bir diyalog’.

Kendi adının yanı sıra, kendisinin farklı yanlarını yansıtan hayalî şair ve yazarların adlarıyla yazdığı yapıtlarıyla kısa zamanda birçok dile çevrilen Pessoa’nın daha önce ‘’ ve ‘’ gibi kitapları da yayımlanmıştı.

Portekiz modernizminin öncülerinden olan Pessoa, Milton, Shelley, Keats, Poe, Byron, Whitman, Shakespeare, Baudelaire’den etkilenmiş ve ilk şiirlerini, İngilizce olarak, 1905-1908 yılları arasında yazmıştır.

1912’de, ilk şiirlerini ‘Portekiz ‘Rönesans’ hareketinin yayın organı A Aguia dergisinde yayımladığında, simgeci şiirin ve ‘saudosismo’nun (geçmişe özlem) etkisi altındaydı. Aynı yıllarda, düzyazı metinler (Fausto, Epithalamium, O Marinheiro, Na Floresta do Alheamento, vd.), eleştiri ve denemeler yazdı.

1913’te, fütürist harekette yer aldı ve Sá-Carneiro ile birlikte Portekiz öncü edebiyatını başlatarak, ‘paulismo’ akımını yarattı.

Pessoa’nın farklı yazar kimliklerinin yansıması olan şair ve yazarlar, Alberto Caeiro, Alvaro de Campos, Ricardo Reis, Bernardo Soares aslında Fernando Pessoa’nın kendisidir.

“Vatanım Portekiz dilidir” diyen Pessoa, 30 Kasım 1935’te, 47 yaşında, Lizbon’da karaciğer hastalığından öldüğünde çok az tanınıyordu. Sağlığında yayımlanan dört kitabından üçü İngilizce olan (’35 Sonnets’, ‘English Poems I-II’ ve ‘English Poems III’) Pessoa’nın, Portekizce yayımlanan tek eseri ‘Mensagem’dir (1934). Dergilerde yayınlanmış birçok şiir, deneme vb. yazıları da olan Pessoa’nın, ardında bıraktığı elyazması fragman sayısı 25-27 bin arasındadır.

Pessoa’nın bütün eserleri 1942’de yayımlanmaya başlanmış ve 26 cilde ulaşmıştır.