Sepsis hastalığı nedir? Belirtileri önemli yılda 8 milyon kişiyi öldürüyor

Vücudun enfeksiyon ile savaşında rol alan bağışıklık sistemi, vücudun kendi doku ve organlarında hasara neden olunca sepsis ortaya çıkar. Bu durum organ yetmezliklerine ve sonucunda yaşam kaybına neden olabilir.

Sepsis acil bir durumdur ve sepsis nedeniyle her 3-4 saniyede bir kişi yaşamını kaybetmektedir. Birçok enfeksiyon hastalığında yaşam kaybı, sepsis nedeniyle gerçekleşir.

 Enfeksiyonların birçoğu sepsise yol açabilir. Bunlar arasında zatürre, idrar yolu enfeksiyonları, karın içi enfeksiyonlar, deri veya yara enfeksiyonları ya da menenjit gibi yaygın olarak görülen enfeksiyonlar vardır.  Grip, sıtma, dank humması, sarı humma ve ebola gibi enfeksiyon hastalıklarının tümü sepsis ile sonuçlanabilir.

Sepsise neden olan enfeksiyonların %80’inden fazlası hastane dışında kazanılır. Herkes sepsis olabilir. Özellikle bağışıklık sistemi zayıflamış olan kişiler risk altındadır. Bunlar 60 yaş üzerindeki erişkinler, 1 yaş altındaki çocuklar, kronik akciğer, karaciğer, kalp hastalığı olan kişiler, şeker (diyabet) ya da AIDS hastalığı olanlar veya dalağı olmayan kişilerdir.

Sepsis bazı belirtileri şöyle:

• Sersemlik ve geveleyerek konuşma
• Aşırı titreme
• Kas ağrısı
• AteşŞiddetli nefes darlığı
• Gün boyu idrar yapamama
• Solgun, benekli, rengi değişmiş cilt
• Ölecekmiş gibi hissetme

Sepsis Nasıl Bulaşır?

– Bir hastanın öksürüğüne, hapşırığına maruz kalınmasıyla

– Hastanın bardağının, çatalının, tabağının kullanılmasıyla

– Hastayla çok yakın fiziksel temas kurulmasıyla

– Meyve ve sebzelerin yıkanmadan tüketilmesiyle

– Kirli suların içilmesiyle

– Kan yoluyla.

Hastanedeki ölümlerin yüzde 34'ü de sepsis nedeniyle oluyor. Buna karşılık en ölümcül hastalık olan sepsis en az bilinen hastalık. Yapılan araştırmalarda “Sepsisi biliyor musunuz?” sorusuna ülkemizde 100 kişiden 90'ı hayır yanıtını vermiştir. Küresel Sepsis Topluluğu’nun verilerine göre sepsis her yıl yaklaşık yüzde 8–13 oranında artış gösteriyor. Kalın bağırsak ve meme kanserinden ölümlerin toplamından daha fazla hasta sepsis nedeniyle kaybediliyor. 

Yılda 8 milyon kişiyi öldürüyor
Yaş, cinsiyet ve sosyo-ekonomik durumdan bağımsız olarak herkeste görülebilen, her yıl 30 milyondan fazla kişiyi etkileyen ve 8 milyona yakın ölüme yol açan sepsis, dünyada her üç saniyede bir kişinin ölümüne yol açıyor.

Konu ile ilgili Çukurova Üniversitesi Tıp Fakültesi Balcalı Hastanesi Göğüs Hastalıkları Bölümü Öğretim Üyesi Doç. Dr. Ezgi Özyılmaz Hipokrat Toplantı Salonunda bir sunum yaparak hastalık hakkında katılımcıları bilgilendirdi.

Sepsisin acil olarak tedavi edilmesi gereken, zamana karşı yarışılan bir durum olduğuna değinen Özyılmaz, sepsisin tedavisinin saatler ve hatta dakikalar içerisinde gerçekleşmesi gerektiğini, enfeksiyon odağının hızla kontrol altına alınması ve yoğun bakımlarda uygun organ destek tedavilerinin verilmesinin hayat kurtarıcı olduğunun altını çizdi.

Sepsis hastalığından korunma yolları
Her hastalık gibi sepsisin yönetiminde de en ideal durumun sepsis gelişiminin önlenmesi olduğunu belirten Özyılmaz, “Enfeksiyonların önlenmesi ve sepsis ile savaş ile her yıl 800 bin ölümün önlenebilmesi mümkündür. Bunun için genel hijyen kurallarına uyulması, el hijyeni sağlanması, çocukluk ve erişkin aşılama programlarına uyulması önceliklidir. Hastane kaynaklı enfeksiyonları azaltmak için seferber olunmalı ve sağlık çalışanlarının el hijyenine en yüksek uyumu sağlanmalıdır” diye konuştu.

Özyılmaz, sepsisin gelişmiş ülkelerde kanser ve benzeri hastalıklardan daha fazla ölüme sebep olduğunu belirterek, soruna sadece enfeksiyonların değil, basit bir ameliyat ya da trafik kazasının dahi yol açabildiğini, sepsisin günümüzde sık karşılaşılan ve ciddi ölüm oranlarıyla sonuçlanan bir enfeksiyon hastalığı olduğunu, hastalığın erken tanı ve doğru tedaviyle ölümcül sonuçlarının önlenebileceği konusunda hemfikir olduğunu vurguladı.

Dünyada sepsisten ölümleri azaltmak amacıyla uygun adımları atmak için, Türk Dahili ve Cerrahi Bilimler Yoğun Bakım Derneği'nin tüm dünyaya ve ülkemize çağrıda bulunduğunu belirten Özyılmaz, bu önemli hastalığın farkındalığını arttırmak ve toplumda bilinirliğini sağlamak üzere verilecek mesajların son derece önemli olduğunu sözlerine ekledi.