Sendikanın enflasyon araştırması

DİSK Birleşik Metal İşçileri Sendikası (Birleşik Metal-İş), gelir ve harcama gruplarına göre enflasyon oranlarını içeren araştırmanın sonuçlarını açıkladı. Sendikadan yapılan yazılı açıklamada, Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) Tüketici Fiyat Endeksi ve 2004 yılı Hane Halkı Tüketim anketi sonuçları dikkate alınarak yapılan araştırmaya göre TÜFE'nin yılbaşından bu yana en fakir yüzde 20'lik dilim için yüzde 5,45 olarak gerçekleşirken, en zengin yüzde 20'lik dilim için yüzde 6,06 düzeyine yükseldiği ifade edildi.

''Ağustos ayında kimi maddelerdeki yüksek düşüş yoksulun enflasyonunu da aşağı çekti'' denilen açıklamada şunlar kaydedildi: ''TÜFE bir önceki aya göre en yoksul yüzde 20 için yüzde eksi 0,38 olarak gerçekleşirken, en zengin yüzde 20 için yüzde eksi 0,22 oldu.

Ancak madde kalemlerine bakıldığında düşüş gerçek anlamda dar gelirliye yansımadı tersine yük getirdi. Araştırmaya göre gelir gruplarına göre enflasyon en yoksuldan en zengine sırasıyla, bir önceki yılın Ağustos ayına göre yüzde 11,08, 10,94, 10,89, 10,85, 10,69 oranında arttı. Enflasyondaki düşüşte meyve ve sebzedeki mevsimsel etki ile petrol fiyatları belirleyici oldu. Buna göre ağustos ayı için enflasyon bir önceki aya göre sırasıyla yüzde eksi 0,38, eksi 0,32, eksi 0,27, eksi 0,27, eksi 0,22 olarak gerçekleşti.''

DAR GELİRLİ ÜCRETLİYE YANSIMADI

Karpuz ve domates fiyatındaki yüksek düşüşün dar gelirlinin enflasyonunu aşağı çekmesine karşın mutfağa yansıyan boyutu gizlediği belirtilen açıklamada, ''Enflasyon yüzde eksi 0,44 açıklanırken dar gelirli mutfakta alım gücünü biraz daha yitirdi. Dar gelirlinin en çok tükettiği ürünlerde artış yüzde 3,3'ü buldu. Ekmek yüzde 2,31, pirinç yüzde 2,05, makarna yüzde 3,31, yağ yüzde 1,55 artış gösterirken, benzindeki yüzde 3'lük düşüşe rağmen, dar gelirliyi etkileyen toplu taşıma araçlarında artış yüzde 4'ü buldu'' denildi. Doğalgazla ısınan ve kirada oturan dar gelirlilerin enflasyondan en kötü etkilenen kesimi oluşturduğu vurgulanan açıklamada, doğalgazın aylık yüzde 7,41, kiranın ise yüzde 2 arttığı belirtildi.

GELİR GRUPLARI ARASINDAKİ FARK

Açıklamada, gelir gruplarına göre enflasyon farkının gelir düzeyine göre tüketim tercihlerindeki değişimden kaynaklandığı ifade edilerek, şöyle devam edildi: ''2004 yılı Hane Halkı Harcama ve Gelir Anketi sonuçlarına göre en zengin yüzde 20'lik dilimin, en yoksul yüzde 20'ye göre harcamalarının payı eğitimde 6 kat, eğlence, kültür ve ulaşımda 3 kat, lokanta ve oteller için 2 kat daha fazladır. Buna karşın gıda harcamalarında en zengin yüzde 20, en yoksul yüzde 20'inin oransal olarak yüzde 40'ı kadar harcama yapmaktadır. Dolayısıyla gıda ürünlerinde gerçekleşen bir artış en yoksul yüzde 20'nin enflasyonunu daha çok etkilemektedir. Eğitim, kültür, eğlence ve benzeri hizmetlerin fiyatında yaşanan artış en zengin yüzde 20 açısından daha önemli görülmektedir. Ancak harcamaların madde temelli olarak gelir gruplarına göre belirlenmemesi bir sorun olarak değerlendirilmelidir.''

ENFLASYON HER TOPLUMSAL KESİME FARKLI YANSIYOR

Açıklamada enflasyondaki düşüşün işçi toplu sözleşmelerine denk geldiği hatırlatılarak, enflasyonun ücretleri baskı altında tutmanın bir aracı haline getirildiği savunuldu. Enflasyonun her toplumsal kesime farklı yansıdığına işaret edilen açıklamada, şöyle devam edildi: ''Ağustos ayı enflasyonu ortalamalar üzerinden düşük çıkmıştır. Ancak madde fiyatlarındaki detaylara baktığımızda, dar gelirli ücretlinin fiyat artışları altında ezildiği görülmektedir. Ücretlinin tüketim tercihleri madde düzeyinde belirlenerek, ücretliler için ayrı bir enflasyon belirlemesi bir gerekliliktir. TÜİK şeffaflaşmalı ve emek örgütlerinin denetimine açılmalıdır. Toplu taşıma ücreti artarken, benzin fiyatlarının düşmesinin, ekmek fiyatı artarken, domatesteki düşüşün dar gelirli için faydası yoktur.''