SBS yerine Kazak modeli geliyor

Kazakistan’da ilkokul ikinci sınıftan itibaren bir üst sınıfa geçmek için sınav yapılıyor. Notu 2 olan kalıyor.

Kazakistan’ın eğitim sisteminde geçiş sınavlarında “açık uçlu” sorular soruluyor ve kod kelimeler belirleniyor. Öğrenciler 4 dersten sınava giriyor ve girdikleri bir dersin sınavı seçtikleri ders ile ilgili oluyor.

Vatan gazetesinden Kıvanç El'in haberine Bakanlık son olarak Kazak sistemini incelemeye alırken, çocukların sadece merkezi sınav değil, 4 yıllık ders dışı performanslarının da liseye ve üniversiteye geçişte etkili olması kararlaştırıldı.

HER ÖĞRENCİYE DOSYA

Her öğrenciye “dosya” açılması üzerinde durulurken, derslerden aldıkları notların yanı sıra ders dışı her türlü sosyal etkinlik yarışma ve başarılar da bu dosyaya eklenecek. Öğrencilerin gittikleri tiyatro, sinema, konser dahi bu dosyada yer alacak.

YENİ MODEL BELİRLEYECEK

MEB, “Kazak Modeli”ni Türkiye’nin nüfus, öğrenci sayısı, bölgesel eğitim farkları ve eğitim yapısı gibi faktörleri dikkate alarak birebir uygulamayacak ancak testin yanında açık uçlu soru, öğrenci dosyası, her yıl okul tarafından genel kurallara göre sınav yapılmasını dikkate alarak yeni bir model belirleyecek.

EV ÖDEVLERİ ARTIK DEĞERLENDİRME DIŞI

Bakanlık, bu sisteme anne ve babaların müdahale etmemesi için ‘el becerileri’ni dikkate almayacak. Öğrencilere evde yapması için verilen ‘performans ödevleri’ni velilerin yapma ihtimaline karşın bu ödevler sınava etkili olmayacak ve dosyaya işlenmeyecek. Bu ödevler öğrencinin kendini geliştirmesi için verilecek.

ÜNİVERSİTE İÇİN İLK SINAV 9. SINIFTA

- Kazakistan’da 9. sınıfın sonunda girilen merkezi sınav öğrencinin aldığı eğitimi kanıtlaması için yapılıyor. Öğrenci 9 yıldan sonra isterse yüksekokula gidebiliyor ancak üniversiteye giremiyor. Üniversite için 10. ve 11. sınıfın okunması gerekiyor. Bu sınıflara geçişte de açık uçlu yapılan merkezi sınav devreye giriyor.

SEÇMELİ DERSTEN SINAV YAPILIYOR

- Merkezi devlet sınavı ise “açık uçlu” sorulardan oluşuyor ve 4 dersten yapılıyor; Matematik, Kazakça ya da Rusça, Seçmeli ders ile sınıf hangi alanı derinleştirerek okuduysa o dersten. Öğrencinin her yıl aldığı puan ile genel sınavdaki başarı puanı ile 10. ve 11. sınıfa geçebiliyor. Sınıf geçme de genel sınav da yazılı yapılıyor.

HER OKUNAN SINAV İÇİN DERS YOK

- Öğrenciler Matematik ve Kazakça’dan sınava giriyor. 9 yıllık eğitimi boyunca en fazla aldığı alan ile ilgili sınava giriyor. Örneğin öğrenci fizik, kimya biyoloji ya da felsefe gibi bir alana girdiyse bu derslerden birisiyle ilgili sınava giriyor. Ayrıca istedikleri ve eğitimini gördükleri bir seçmeli dersten de soru sorulabiliyor.

İŞTE KAZAK EĞİTİM SİSTEMİ

- Öğrenciler üniversiteye girmeden önce 11 yıllık eğitim almak zorunda. İlk 9 yılı mecburi. Üniversiteye gitmek isteyenler 10 ve 11. sınıfı okumak zorunda. Ortaokul 9. sınıfın sonunda bitiyor.

- Öğrenciler, birinci sınıf hariç her bir sınıf sonunda, aldıkları derslerden okullarının hazırladığı sınava tabi tutuluyor. Yıl içinde aldığı performans puanları ve sınav sonucuna göre göre öğrenci 1 ila 5 arasında puan alıyor. Öğrenci; 3, 4 ve 5 puan alırsa üst sınıfa geçebiliyor. 1 ve 2 alırsa sınıfta kalıyor ve sınıfı yeniden okuyor. Sınavlar açık uçlu yapılıyor.

AÇIK UÇLU SORU TEKNİĞİ NEDİR?

Açık uçlu sorularda öğrenciye sadece soru veriliyor. Cevap seçeneği bulunmuyor, herhangi bir yönlendirici bilgi de verilmiyor. Öğrenciye adayı “konuşturacak” ya da “yorum yaptıracak” sorular soruluyor. Sorular adayın “analiz”, “sentez” ve “değerlendirme” yeteneklerine ulaşmayı hedefliyor. Bazı örnekleri şöyle:

- Açık uçlu matematik sorusu: Ayşe pazardan 6 limon alacaktır. 1 satıcı 2 limonu 75 kuruşa, diğer satıcı ise 4 limonu 1 TL’ye satmaktadır. Merve hangi satıcıdan 6 limon alırsa daha mantıklı davranmış olur, neden?

- Açık uçlu sosyal bilimler sorusu: Akut, Türk Kızılayı ve Sivil Savunma Örgütünün ortak amaçları nelerdir?

AÇIK UÇLU SINAV SORUSU

- Açık uçlu Türkçe sorusu: “Kitaplar ömür boyu yanı başımda, elimin altındadır. Yaşlılığımda ve yalnızlığımda avuturlar beni. Sıkıntılı bir avareliğin baskısından kurtarır, hoşlanmadığım kişilerin havasından dilediğim zaman ayırırlar beni. Fazla ağır basmadıkları, gücümü aşmadıkları zaman acılarımı törpülerler. Rahatımı kaçıran bir saplantıyı başımdan atmak için kitaplara başvurmaktan iyisi yoktur, hemen beni kendilerine çeker, içimdekinden uzaklaştırırlar.”

Parçaya göre kitaplar yazar için ne ifade etmektedir?

Cevaplar:

- Kitaplar, yazar için vazgeçilmezdir; hayatta her zaman onlara ihtiyaç duymuştur ve hep duyacaktır. (10 puan)

- Kitaplar, yazar için gerçek bir dost gibidir; yazar içini onlara açar, yalnız kaldığı zamanlarda onlar hep yazarın yanındadır (9 puan)

- Kitaplar, yazar için gerçek dünyadan bir kaçıştır. Acılarını unutmak ya da rahatlamak için kitaplar en iyi yol, vasıtadır. (9 puan)

- Yazarın kendisine en yakın bulduğu şey kitaptır. Zaman zaman kendi iç aleminden dahi uzaklaşıp onların dünyasına girer. (8 puan)

- Kitaplar, yazarın boş vakitlerini güzel ve verimli geçmesine yardımcı olan araçlardır. (7 puan)

Yanlış cevaplar:

- Yazar kitap okumakta zorlanmakta, vakit ayıramamaktadır.

- Yazar, sadece sıkıntılı dönemlerinde ve yalnız olduğu zamanlarda kitap okumaktadır.

- Yazar, hoşlanmadığı kişilerin havasından dilediği zaman ayrılmak için kitap okumaktadır. A