Sandık, bu seçimde de 'engelli'

Başbakanlık Özürlüler İdaresi Başkanlığı, özürlülerin oy kullanmalarını sağlamak için Seçimlerin Temel Hükümleri ve Seçmen Kütükleri Hakkında Kanun'da değişiklik önerilerini Adalet Bakanlığı'na sundu.

Seçmen bilgi kağıtları, seçim duyuruları, oy pusulaları, oy kullanma usulleri, Birleşmiş Milletler Engelliler Haklarına İlişkin Sözleşme'nin hedef ve ilkeleriyle uyumlu hale getiriliyor.

Seçimlerle ilgili yapılacak yasal düzenlemeler bir sonraki seçim için yürürlüğe girebileceğinden, taslaktaki hükümler, 12 Haziran'da yapılacak genel seçimlerde uygulanmayacak.

Başbakanlık Özürlüler İdaresi Başkanlığı, özürlülerin oy kullanmalarını sağlamak için Seçimlerin Temel Hükümleri ve Seçmen Kütükleri Hakkında Kanun'da değişiklik önerilerini Adalet Bakanlığı'na sundu. Öneriler arasında, oy pusulaları üzerindeki yazılı bilgilerin kabartma yazı ile belirtilmesi gibi hükümler de bulunuyor. Seçimlerle ilgili yapılacak yasal düzenlemeler bir sonraki seçim için yürürlüğe girebileceğinden, taslaktaki hükümler, 12 Haziran'da yapılacak genel seçimlerde uygulanmayacak.

Başbakanlık Özürlüler İdaresi Başkanlığı, seçim sürecinde ve özellikle de oy kullanma aşamasında çeşitli zorluklarla karşılaşan özürlüler için, Seçimlerin Temel Hükümleri ve Seçmen Kütükleri Hakkında Kanun'da değişiklik önerileri hazırladı.

Değişiklikle seçmen bilgi kağıtları, seçim duyuruları, oy pusulaları, oy kullanma usulleri, Birleşmiş Milletler Engelliler Haklarına İlişkin Sözleşme'nin hedef ve ilkeleriyle uyumlu hale getiriliyor.

Özürlü kişinin bağımsız olarak oyunu kullanabilmesi sağlanarak, oy kullanacak binalar, oy verme işlemleri ve hizmetlerin özürlü bireyler için ulaşılabilir hale getirilmesi hedefleniyor. Ayrıca internet dahil olmak üzere seçimlere ilişkin tüm bilgilerin erişilebilir formatlarda sunulması sağlanıyor. Taslakta, erişilebilir formatın tanımı da yapılıyor. Öneride, Yüksek Seçim Kurulu'nun kararıyla özürlü seçmenlerin mektupla veya elektronik oylama yöntemiyle oy kullanabilmesi yer alıyor. Yatağa bağımlı durumda bulunanların mektupla veya elektronik oy kullanması sağlanıyor.

İŞTE O ÖNERİ

Özürlüler İdaresi Başkanlığı tarafından Adalet Bakanlığı'na gönderilen öneriler şöyle:
"Oyunu kendisi kullanamayacak durumda olan özürlülerin, kendi seçtikleri bir kişinin desteğini almalarına izin verilerek oy kullanması sağlanacak. Seçim işlemleri sırasında kullanılacak form, evrak, liste gibi her türlü basılı kâğıdın tasarım ve baskısı özürlüler için erişilebilir formatlarda hazırlanacak.

Özürlülerin uygun düzenlemelerin bulunduğu yerlerde oy kullanabilmesi veya oy kullanacağı yerin uygun hale getirilmesi için seçmen kütüğünde özürlülük durumlarını kapsayan bilgiler yer alacak 'Muhtarlık Bölgesi Askı Listesi'nde ve 'Sandık Seçmen Listesi'nde oy kullanılmasını engelleyen özre ilişkin bilgi yer alacak. Böylece özürlüler bilgilerinin kontrolünü yapabilecek ve oyun kullanılacağı yerde uygun düzenlemelerin olması sağlanabilecek.

Askı listeleri büyük puntolu yazı ile gerektiğinde kabartma yazı ile hazırlanabilecek
Seçmen Bilgi Kağıdı, az gören ve görme özürlü seçmenler için büyük punto yazılı ve kabartma olarak hazırlanacak.

Televizyonda yapılan propagandalarda ve yayınlarda alt yazı ve işaret dili tercümanı kullanılacak. Oy verme kabinlerinden en az biri özürlüler için uygun ölçülerde olacak
Sandık kurulları, sandığa ulaşamayan özürlü seçmenler için; sandık görevlilerince güvenliğini sağlamak koşuluyla özürlü seçmenlerin oyunu kullanabileceği şekilde sandığın konulacağı yeri belirleyebilecek.

Özürlü seçmenin oy kullanacağı sandıklar en kolay şekilde ulaşabilecekleri yere konulacak
Rampası ve asansörü bulunmayan, merdivenli olan, giriş kapısı özürlü bireyin geçişine uygun olmayan binalarda, sandığın giriş kata veya bina önüne yakın bir yere konulması zorunlu olacak. Oy pusulalarının üzerindeki yazılı tüm bilgilerin kabartma yazı ile yer alması sağlanacak. Kabartma yazı kullanılmasının mümkün olmaması halinde sandık kurulunda; içine oy pusulasının yerleştirilebileceği, tercih yapılacak bölmelere ayrılmış ve üzerinde oy pusulalarındaki bilgilerin kabartma yazıyla yer aldığı bir şablon bulunacak. Oy kullanmak için sıra beklemeyecek.

Özürlü kişilerin ulaşabilirliğine uygun hale getirilmiş oy verme yerlerinin belirlenmesi ile seçmen olarak seçimlere katılımına ilişkin verilerin elde edilebilmesi için; bilgisayar ortamında seçmen kütüğü oluşturmanın alt yapısını teşkil eden SEÇSİS Projesi kapsamında, özürlü seçmenlerin oy kullanma hakkını kısıtlayan bilgilerinin bilgisayar kayıtlarına aktarılması sağlanacak.

Yapılacak değişiklikler ile, özürlü seçmenlere ilişkin bilgilerin seçmen kütüğüne kaydedilmesi süreci tamamlanana kadar; Yüksek Seçim Kurulu'nun özürlü kişilerden, oy kullanmasını kısıtlayan özrü ve oy kullanması için ihtiyaç duyduğu yöntem ve araçlara ait bilgiyi, özürlü kişinin beyanını esas alarak internet, mektup veya muhtarlıklar aracılığıyla yapılacak başvurularla elde edebilmesi öngörülüyor.

SEÇMEN KÜTÜKLERİNDE ÖZÜRLÜNÜN İSMİNİN YANINA 'Ö' HARFİ YAZILACAK

Öte yandan, Devlet Bakanı Selma Aliye Kavaf, bugün Özürlüler Yüksek Kurulu toplantısının açılışında yaptığı konuşmada, Yüksek Seçim Kurulu Başkanlığı ile yapılan çalışmalar sonucunda 12 Haziran Genel Seçimlerinde de uygulanacak, iki konuda mutabakata varıldığını açıklamıştı. Buna göre Yüksek Seçim Kurulu Başkanlığı, Özürlüler İdaresi Başkanlığı'nın Özürlüler Veri Tabanında bulunan hareket kısıtlılığı olan (ortopedik) özürlü listesini (şu an için veri tabanında kayıtlı seçmen durumunda olan 108bin kişi bulunuyor.) alacak ve seçmen kütüklerine bu kişilerin isimlerinin karşısına 'Ö' harfi koyacak. Bu çerçevede oy sandıklarının özürlü seçmenler için ulaşılabilir yerlere (ulaşımı kolay, giriş kat vs.) konulması sağlanacak. Geçici seçmen listeleri askıya çıkarıldığında, özürlü seçmenin özür durumunu belirten resmi bir belgeyle talepte bulunduğunda bu durumu kütüğe ve listelere kaydedilebiliyor. Ancak, her özürlü seçmenin durumunu belirten resmi belgenin (sağlık kurulu raporu, özürlü kimlik kartı gibi) elinde olmaması nedeniyle bugünden itibaren Özürlüler Veri Tabanına kaydı olmayan bütün özürlülerin kayıt olması, eğer Özürlü Sağlık Kurulu Raporu yoksa hemen bir rapor alması gerekiyor. Aksi durumunda bu kişiler, oy kullanmada özürlüler için yapılacak düzenlemelerden faydalanamayacak.