Sanayiciler AB sürecinden endişeli

NTV'nin haberine göre, sanayiciler, Türkiye’nin öncelikli gündemlerinden biri olan Avrupa Birliği süreciyle ilgili olarak endişelerini dile getirdiler. İstanbul Sanayi Odası’nın (İSO) 2003 Yılı 2. Yarı Ekonomik Durum Tespiti çalışması sanayicilerin yüzde 68.9’unun yıl sonunda AB’den müzakere tarihi alınacağına inanmadığını ortaya koydu. Sanayiciler, 2004 yılındaki ekonomik gelişmelere ilişkin olarak iyimserliklerini dile getirdiler. Ankete katılan firmaların büyük çoğunluğunun AB’nin samimiyetine inanmadığını belirten İSO Başkanı Tanıl Küçük, “Bundan sonra, AB’nin Türkiye’ye karşı samimiyet sınavı başlıyor” dedi. Tanıl Küçük, 2003 yılında bazı yapısal reformlarda geç kalındığına dikkati çekerek, bu yıl mutlaka ve çok hızlı bir şekilde bu yapısal reformların gerçekleştirilmesi gerektiğini kaydetti. Geçen yıl yakalanan büyümenin ihracattan kaynaklandığına işaret eden Küçük, 2004’de de bu büyümenin yine ihracat odaklı olduğunun görüldüğünü söyledi. İSO anketinde yıl sonu büyüme beklentisi yüzde 5.4, TEFE yüzde 13, TÜFE yüzde 15, yıl sonu dolar kuru ise 1 milyon 674 bin 739 lira olarak gerçekleşti. Sanayicilerin yıl sonu Euro beklentisi ise 1 milyon 999 bin 963 lira oldu. Anket ayrıca, iç satışlar ve üretimdeki kısmi artışın da etkisiyle gıda, makine, inşaat ve metal eşya sektörlerinde yatırım eğiliminin arttığını ortaya koydu. EKONOMİNİN KIRILGANLIĞI AZALACAK Çalışma kapsamında ele alınan üretim, istihdam, yeni siparişler, iç satış ve dış satış gibi 5 temel göstergede, 2004 için olumsuz gelişmeler bekleyen işletmelerin oranı yüzde 10 olarak belirlendi. Bu oran son 3 yılda elde edilen en düşük değer oldu. Söz konusu rakam, işletmelerin büyük bir bölümünün ekonomideki kırılganlığın 2004 yılında daha da küçüleceği ve olumsuzlukların giderileceği umudunu taşıdıklarını ortaya koydu. Anket çalışmasında şu sonuçlar yer aldı: GSMH’de 2002’de sağlanan büyüme, geçen yılın ilk yarısında da devam etti. Hızında küçük bir azalma olsa da büyüme yılın ikinci yarısında sürdü. 2003’teki olumlu gelişmelerin devam etmesi halinde, bu yılın ilk aylarında yıllık enflasyonun tek haneli rakamlarla ifade edilebilir. Ekonomi genelindeki olumlu gelişmeler işletmeler düzeyinde de hissedildi. Bulgular, 2003 yılı ikinci yarısında tüm ölçeklerde işletmelerin iç satışlarında canlanma görüldüğünü ortaya koydu. Yılın ilk yarısında yaşanan Irak savaşına rağmen 2003’te işletmeler üretim açısından istikrarlı bir dönem geçirdi. 2003 yılı ilk yarısında üretimlerinde azalma bildiren işletmelerin oranı yüzde 18 iken, ikinci yarıda bu oran yüzde 20.1’e çıktı. İkinci yarı üretim açısından daha fazla sayıda işletme için ilk yarıya göre daha olumlu geçti. 2003’te işsiz ve eksik istihdam edilenlerin sayısı 3.8 milyon kişi ile bugüne kadarki en yüksek düzeyine ulaştı. Yüzde 5 civarındaki büyüme oranları, işgücüne ilave katılımlara ve mevcut işsizlere iş alanları açabilmek için yetersiz kaldı. İstihdamda daralma yaşadığını belirten işletmelerin oranı, geçen yılın ilk yarısında yüzde 17.9 iken, ikinci yarıda 18.5’e yükseldi. Ücret ve çalışanlar toplamında 2003’ün ilk yarısında yüzde 2.3, ikinci yarıda yüzde 3, yıllık olarak da yüzde 5.3 oranında bir artış görüldü. 2004 yılı Türkiye için yeni bir dönemin başlangıcı olmaya aday, dönüm noktası niteliğinde bir yıldır. Adeta bir imtihan yılıdır. 2004 ve 2005’in iyi geçmesi, yeni kriz beklentilerinin sona erdirilmesi ve güvenin tesis edilmesi açısından kritik bir önem taşımaktadır.