Sanat dünyasında Ergenekon var!

Ünlü sanatçı Kutluğ Ataman gezi sürecinde mahalle baskısına maruz kalmış. Sponsorlukları iptal edilmiş. Gezi Parkı'na gittiğinde samimi olduğu sanat dünyasından arkadaşlarının baskısına maruz kalmış. İşte Star gazetesindeki Gülcan Tezcan tarafından gerçekleştirilen

GEZİ RUHU OLMAYAN BİR RUH

Gezi olayları sırasında yaşadıklarım bence her sosyolog, antropolog ve toplumsal psikoloğun imrenerek deneyimleyeceği olaylardı. Yöntem olarak yirmili yaşlarımdan beri hep kendimi olayların dışında tutarım. Dışarıdan bakınca insan bir olayı bütün boyutlarıyla görebiliyor.

“Gezi ruhu” diye aslında olmayan bir ruh hali üzerinden sivil bir eylem gelişti. Ancak bu Türkiye’ye has değildi. Orijinal değildi. Hatta Türkiye’de bir ilk diyenlere de katılmıyorum:

Beyaz Türklerin korku ve hezeyanları fazlasıyla ortaya çıktı. Küskün olduklarını, “memnun ve mes’ut” olamadıklarını gördük. Türkiye artık Nişantaşı ve Kadıköy değil. Haliyle birikmiş kızgınlıklar ve kendi özelimde bana yaşatılan profesyonel kıskançlıklar varmış. Gezi’nin getirmiş olduğu özgürlük illüzyonunda bunlar açığa çıktı. Bu acınası faşist uygulamalar sadece benim hayatımda değil hemen herkesin hayatında etkili oldu.

KOÇ'TAN SPONSORLUK İPTALİ

Sponsorluk değil aslında. Galeri Mana’yla Eylül ayında bir sergim vardı. Burada yapacağım bir video enstalasyonunu galeri direktörü Arzu Komili, Koç Vakfı’na ön satış için teklif ediyor.

Olur, cevabı gelince de bana işin yapımını başlattılar. Gezi olayları başladı. NTV’de bir programa davet edildim. Orada, özetle çözüm sürecinin zarar görmesinden ve yeni anayasa çalışmalarının sekteye uğramasından korktuğumu söyledim.

Gezi’nin yeni bir dil olduğunu, kendine güveni olan yeni nesillerin yetişmesi için gençlerin kendilerini yenilmiş hissetmemeleri, devlet şiddeti görmemeleri gerektiğini söyledim.

Ertesi sabah galerime gittiğimde “Koç Vakfı’nın danışmanı Melih Fereli aradı, Ömer Koç dün gece seni NTV’de izlemiş ve konuşmanı hiç beğenmemiş, Melih bey ‘Ben, Ömer Bey ve Arter küratörler ekibi Kutluğ’un daha fazla AKP’yi eleştirmesini beklerdik, biz bütün sanatçılarımızın AKP’yi eleştirmesini bekliyoruz, bu yüzden eseri satın almayacağız’ dediğini söylediler. Şok oldum. Galerim de çok üzgün görünüyordu. Beraberce bunu kimseye duyurmayalım, en azından benim üzerimden genç sanatçılara bir oto sansür içgüdüsü yerleştirilmiş olmasın, dedik. Ancak bir kaç gün sonra beni Art Basel’den aradılar. Bizler bu konu duyulmasın derken kendileri böbürlenerek ‘Kutluğ’a ayar çektik’ diye anlatıyorlarmış. Tabii ki yurtdışında çok ayıplandı ve ARTER’in saygınlığına ciddi zarar getirdi.

BUNLAR RASTLANTI DEĞİL

The Times’da çıkan, bence bu coğrafyada yaşayan her onurlu insanın karşı durması gereken o cahil, o tahakkümkar, o oryantalist duyuru. Atatürkçü Düşünce Derneği’nin Gezi’deki gençliği utanmadan Silivri’ye çağırması. Eğer bunları hâlâ rastlantı sanıyorsanız o zaman Gezi zekası denilen şey de yoktur. Mısır’da, Tunus’da tezgâhlananlara rağmen Gezi kaçırılmaya, gasp edilmeye çalışılmadı diyorsanız zaten konuşmamın anlamı yok. Ben sadece bunları biraz evvelinden hissettim ve bu konuda uyarmak istedim.

SANAT CAMİASINDA ERGENEKON VAR

Samimi insanlara, demokrat insanlara sözüm yok, olamaz. İnançları doğrultusunda hareket ederler, ettiler. Ancak şunu da unutmayalım, ki son iki yıldır sürekli uyarıyoruz hükümeti, ‘Sanat camiası içindeki Ergenekon uzantılarına artık uyanın’ diye.

Böyle bir aidiyet hissini taşıyan, genelde benim yaş üstüm bir jenerasyon var. Hükümete de kızgınım bu yüzden, çünkü yıllarca bunun araştırılmasını istedik. Sadece askerler mi? Ergenekon’un sivil uzantıları var. Sanat ve kültür dünyasında da yok mu? Sol olduklarını iddia eden, sol pozisyonu gaspetmiş, sol ideallerle uzaktan yakından alakası olmayan, üstüne üstlük sanatla da uzaktan yakından alakası olmayan, bir şekilde sanatçı sayılmış, Cumhuriyet müsameresinde sanatçı rolünü oynayagelmiş karanlık tipler bunlar.

BEYAZ TÜRKLER KAMP KURUYOR

Sürekli ‘AK Parti baskı yapıyor’ diyorlar. Ama ben bu baskıyı hissetmiyorum. Türkiye’ye geldiğimden beri tüm sindirmeleri sırtlarını derin devlet ideolojisine dayamış ulusalcı sözde sanatçılardan ve şimdi de burjuvazimizden çektim. Hükümet engellemesi olsa neden söylemeyeyim ki? Olmadı ama. Peruk Takan Kadınlar’ı İtalya’daki sefaretten Dışişleri Bakanlığı’na raporladılar 28 Şubat sonrasında, ‘din propagandası yapıyor’ diye. ‘Ruhuma Asla’ için ‘eşcinsel propagandası yapıyor’ diye rapor yazıldı, Sydney’den. Tüm bu davalar ulusalcı, sözüm ona Atatürk hayranı, ama damarına kadar faşist kesimlerden geldi. Alev Alatlı ‘beyaz Türkler küstü’ diyor. Bence beyaz Türkler düpedüz konsantrasyon kampı kurmaya hazırlanıyorlar. Bu da beni ürkütüyor.

GEZİ'DE KİRLİ SENARYOLAR TEZGAHLANDI

Bakın size çok açık ve net söylemek isterim. Benim Gezi’deki tavrım, Pazar gününe kadar hükümeti eleştirmekti. Ancak Pazar günü sonrasında iş başka oldu. Gezi’deki barışçı ve demokratik protestonun paralelinde bugün artık daha da net görebildiğimiz kirli senaryolar tezgâhlanmaya başladı. Kişisel olarak yaşadığım bazı şeylerden dolayı, ciddi şüphelerim oluştu, ki devam eden süreçte bu öngörülerimde haklı çıktığımı da gördüm.

Biz demokratlar bu ülkede hep iyiyi ve güzeli isteyerek barışcı protestolarla yola çıktık. Ama arkasından hep başka oyunlar tezgâhlandı. Benim için Taksim meydanına ulusalcı ve terör destekçisi grupların çıkması sonucu olay zaten bitmişti. Gezi “kendimizi ayrıştırıyoruz” dedi ama bu doğru değil. Ben oradaydım. Atatürk’ün askerleriyiz diyenler, TGB, Kaldıraç, DHKP-C’den tutun da sabahlara kadar içki içip mavra yapan 50 yaş grubu eski-yenik-yeni-romantik solcu sanatçılarımıza kadar herkes oradaydı.

KÜRTLERİ DÖVMEYE KALKTILAR

Kürtleri dövmeye kalktılar. Küfür, seksizm, lümpen davranışlar gırla gidiyordu. Aralarında dolaşırken bazen çok genç kadınlar oğlanlar gelip sarılıyordu o başka. LGBT grupların her alanda boy göstermesi çok olumlu oldu—bugün Çarşı bile maçlarda söylemeyecekleri bazı kelimeleri öğrenmiş oldular bu iyi! Bu genç sivil, sivil derken kıyafetten değil uygarlaşmadan sözediyorum, bu sivil damarı hâlâ destekliyorum aksi düşünülemez zaten. Bunlar bizim atar damarlarımızdan bir tanesi ve asla bastırılmamalılar, saygı ve sevgi görmeliler.

NAZİ ERDOĞAN İMAJI YARATILDI

Maalesef CHP ve beyaz Türkler gençlerin kafasında “Nazi Erdoğan” imajını yaratmaya çalıştı. Bu söylemin kendisi kadar faşist, emperyalizmin ekmeğine yağ süren bir söylem düşünemiyorum. Herhalde bu söyleme inanmışlar da benim Başbakanla görüşmemi yadırgadılar. Bu onların sorunu. Başbakan’a olan saygım onu seçen halka olan saygım ve sevgimden geliyor.

ERDOĞAN İLE GÖRÜŞMEMİN SEBEBİ

Kendisiyle görüşmemin sebebi, bir an önce ortalığın yatışması, insanların daha fazla yaralanmadan, ölmeden evlerine dönebilmesi, eğer dilerlerse şiddet ortamına mahal vermeyecek şekilde protestolarına daha üretici bir şekilde devam edebilmesi ve ülkemizin de zarar görmemesiydi. Başbakan’a ‘halkınız sizden güler yüz ve güzel söz bekliyor’ dedim. Bana sordu ‘Güzel sözden ne kasdediyorsun?’ diye. ‘Topçu kışlası olmasın, olacaksa da referandumla olsun’ dedik. Bizleri dinledi. Sonuç ortada. Eleştirenlere sormak lazım şimdi sizin derdiniz üzüm mü yemek yoksa bağcı mı dövmek diye.

GEZİ PARKI'NDAN KOVULDUM

Başbakanla konuşmaya gittiğimin önceki gecesi Azize Tan ve diğer sinemacı arkadaşlarım görüşme teklif ettiler. Gitmeden arkadaşlarımın görüşlerini de almak için Gezi’ye gittim.
Sinemacılar çadırında Azize’yle konuşurken bu vatandaş (Önder Çakar) çıkageldi.

Çevresine başka insanları da almıştı ve benim üzerime yürüdü. Gezi’yi terketmemi emretti ‘yoksa fena yapacağım’ dedi. Ben de kendisine sakince “kimi nereden hangi hakla kovuyorsun, bu hakkı kendinde nasıl bulabiliyorsun, faşist misin sen” diye sordum.

Hem “Gezi Ruhu” diye sözüm ona demokratik özgürlükçü bir şeyden söz ediyorlar hem de böyle davranıyorlar. Genellemek yanlış ama baktım çadırın altında Meltem Cumbul, Güven Kıraç, başka tanıdık dizi oyuncuları, hepsi sindirilmiş, gözlerini kaçırıyorlar. Azize Tan araya girdi. Ben böyle durumlardan korkmam. Ama ne yalan söyleyeyim provoke olup haddini bildirmekten, kendimden korktum. Sonra benim başıma patlayacaktı biliyorum. Sustum. Endüstrideki arkadaşlarımın isteklerini bir 10 -15 dakika daha dinledim, yazdım, sonra da oradan ayrıldım.

GEZİ'DE KOÇ'A POZ VERDİLER

Koç sanat temalı eğlence parkının mikifare sanatçısı, vakvak amca küratörü olmak isteyen varsa olsun. Gezi sürecinde barikatlar üzerinde fotoğraflarını çektirip sosyal medyada paylaşmaları maalesef bu bağımlılıktandı. Halkın parasıyla finanse edilecek özel sektöre paralel bir sanat sisteminin hayata geçebilmesi işte bundan dolayı önemli.