Samimi arkadaşınız kefil olmanızı isterse!

Özlem Denizmen’in hazırlayıp sunduğu ve bundan sonra her Cuma akşamı 17.30'da CNBC-e ekranlara gelen  PARA DURUMU adlı program, para idaresi ile ilgili tüm soru ve sorunlarına odaklandı.…

Denizmen'in ilk programı parayla ilgili birbirinden renkli görüntülere sahne oldu. Programın başlangıcında yapılan röportajlar Türk insanının parayla olan ilişkisine adeta ayna tuttu. İşte onlardan birkaçı:

Parasızlık yoksulluk demektir. Parasız insan hiçbir şey değildir. Parasız insana kimse selam bile vermez.

Benden bir şekilde borç isteseler, istemeyerek yalan konuşuyorum. Yok diyorum.

Parasızlık çektiğimiz zaman söyleyemiyorum, utanıyorum.

Sağlamcıyımdır, öyle her yere yatırım yapmam.

Bir gün param olursa ilk amacım annemin dileğini yerine getirmek isterim. Hep ev almak isterdi.

Bir evim olmasını istiyorum, kiradan kurtulmak istiyorum.

PARA YÖNETİMİNİ NASIL YAPMALI?

Paranın Güzin Ablası programda para yönetimiyle ilgili altın kuralları şöyle özetledi:

Doğumumuzdan hayatımızın sonuna kadar yaptığımız herşeyin parayla bir ilgisi var. Kısacası hayatımızın bütününde çok önemli bir rolü var paranın. Peki bu önemli araca karşı nasıl davranalım? Ona zaman ayıralım.

Peki para yönetimini nasıl yapacağız?

Öncelikle plan yapalım. Planımızı kısa, orta ve uzun vadeye yayalım. hedefler koyalım, nereye gittiğimizi bilelim.

Araştırma yapalım.

Bütün bunları yaparken de danışmayı unutmayalım.

Üç kuralımız var

Önce samimiyet

Utanmayalım ve sıkılmayalım

Ve önce insan diyelim.

İŞTE SORULAR VE YANITLAR

Denizmen'in CNBC-e'de ekranlara gelen programında izleyicilere bağlantı kuruldu. İşte ilginç sorular ve en yetkili ağızdan yanıtlar:

Filiz Hanım (Üniversiteden yeni mezun): Ben üniversiteden yeni mezun oldum. 2 aydan bu yana bir bankada çalışıyorum. Bu iki ay içerisinde hem yeni bir eve çıktım. İktisat yapmam konusunda bana nasıl yardımcı olursunuz?

Öncelikle size üç güzel şey söyleyeyim. İlk olarak bir işiniz var. Bu gayet güzel haber. İkinci olarak hayatınızın en kolay dönemlerinden birindesiniz. Tek sorumlu kişi olduğunuz kişi kendiniz. Üçüncü olarak da kariyerinizin başındasınız. Parayla olan ilişkinizin başındasınız. Anladığım kadarıyla gelir-gider konusunda bir sorun yaşıyorsunuz. Bu sorunu açar mısınız?

Yeni başladığım için 2 ay deneme süresindeyim. 600 artı prim alıyorum. Üç kişi birlikte eve çıktık.

Toplam masrafınız ne kadar?

Üç kişinin ev gideri 1 beş yüzü buluyor.

Dolayısıyla 500 size düşüyor. 600+prim geliriniz var.

Filiz Hanım: Tüm masrafları çıkınca bana 100 TL gibi bir rakam kalıyor.

Size birinci tavsiyem kariyerinize dört elle sarılmanız. Çok çalışın, farklılık yaratın. İşe herkesten önce gelip herkesten geç çıkın. İkinci önerim ise kendinize kısa, orta ve uzun vadede finansal hedefler koyun. Bu hedefleri de bir kenara yazın.

Üçüncü olarak ise bütçe ve plan yapın. Bu çok önemli. İlerleyen hayatınızda çok daha farklı boyutlar girecek.  Dolayısıyla aylık olarak gelir gider bütçe yapmanız şart. Dördüncü olarak borç yönetimi. Bazen harcamalarımız gelirimizden fazla oluyor. Özellikle kredi kullanırken dikkat edin. Kredi kartları bir borçlanma aracı. Tavsiyem birikim yapın. Sözgelimi aylık olarak 50 TL bir kenara koyup veya bankaya koysanız 10 sene sonra size 10 bin lira olarak geri gelecektir. Bu parayı peşinat olarak kullanabilirsiniz, teminat olarak kullanabilirsiniz.

GELİRİM AZ ARKADAŞIMI KAYBETMEK İSTEMİYORUM.

Özgür Bey: Bir arkadaşım var, bankadan kredi çekmek istiyor. 10 bin liralık kredi alacak ve 18 ayda ödeyecek. Benden kefil olmamı istedi. Arkadaşımın maaşı 1 beş yüz TL. Ben kendi maaşımla zor geçiniyorum. Arkadaşıma çok değer veririm. Acaba ödeyemezse ben kefil olursam ne yaparım? Aklım kefil olma kalbim de kefil ol diyor. Ne yapmayalım?

Bu başımıza sık gelen bir olay. Ne iş için istiyor? Sormadınız mı?

Güvendiğim için nereye harcayacağını sormadım...

Sizden yüklü bir miktar için kefil olmanızı istiyor. Çok samimisiniz ve sormuyorsunuz. Samimiyetiniz sormanızı gerektirir. Ne kadar geliriniz var?

Hane gelirim 1200 TL.

Masraflar ne kadara geliyor

Bin TL.

Bu 10 bin liraya baktığımız zaman bunun 650 TL gibi geri ödemesi var arkadaşınızın. Arkadaşınız bunu ödeyemezse ne olacak onu düşündünüz mü? Size bunu ödeyecek para kalmıyor?

Arkadaşımızın bozulmasını istemiyorum. Ne yapacağım

Özgür Bey ilk olarak arkadaşınızın borcundan ve onun üzerine gelecek faizler siz de arkadaşınızda eş oranda sorumlusunuz. İkinci olarak hepimizin borçlanırken bir kaydı tutuluyor. Kredi Kayıt Bürosu olarak bir birim var. Burada 5 yıl boyunca kaydınız tutuluyor. Dolayısıyla siz kefil oldunuz ve arkadaşınız ödeyemedi. Ve sizin kredi borcunuza yansıdı. Siz diyelim ki otomobil için kredi alamazsınız. Finans maskesini önce kendimize takalım ki, arkadaşlarımızla ve ailemizle uzun süre devam edelim. Böyle bir durumda 18 ay boyunca sizin kefalete düşmeniz arkadaşınızı daha kötü bir boyuta götürecektir. Bunlar bütün riskler. Benim tavsiyem madem samimi arkadaşınızla bütün bunları konuşun. Bazen hayır demek bize ileride daha mutluluk getirebiliyor.

7’den 70’e her yaştan insanın katılabileceği ve bireysel finans hakkında her konuyu paylaşabileceği ÖZLEM DENİZMEN’LE PARA DURUMU bundan böyle  her Cuma, saat 17:30’da CNBC-e’de.