Sağ eliniz sol elden önde olsun!

Paranın Güzin Ablası Özlem Denizmen, yeni yazısını Gençlik ve Spor Bayramı'nın ruhuna uygun olarak gençlere ayırdı. İnsan ömrünün altın çağı olarak nitelendirilen gençlik döneminde para nasıl yönlendirilmeli, bütçe nasıl yapmalı?

Denizmen'in altın çağını yaşayan gençliğe altın tüyolar verdi ve bir de öğütte bulundu: Sağ eliniz sol elinizden öne olsun.

Nasıl mı?

İşte yanıtı:

Hayatınızı yönetin. Kendinize kariyer hedefleri koyun, ne olmak istiyorsunuz, neden, nasıl..Büyük düşünün, plan yapın ve adım adım ilerleyin. Hedeflerinize erişin.  Hayatınızı yönetmenin büyük bir bölümü paranızı yönetmekten geçiyor. Kendinize, finansal hedefler koyun...Nasıl bir hayat yaşamak istiyorsunuz, nelere sahip olmak istiyorsunuz, anne ve babanıza benzemek mi, farklı olmak mı istiyorsunuz? Plan yapın ve adım adım ilerleyin. Bunun için asağıdaki tavsiyelerimi dikkate alın:
 
1.Bütçe: İki elimiz var: sağ el parayı kazanıyor, sol el harcıyor. İki elinizi havaya kaldırıp yan yana koyun.  Sağ el ve sol elin hangi yükseklikte olacağını hesaplamak ve yazmaya bütçe deniliyor.  İki el eşit olduğu zaman kazancınız kadar harcıyorsunuz, yani dengedesiniz demek.
a.Kazanmak (Sağ el): Ailenizden harçlık almak veya bir yerde çalışarak parayı kendiniz kazanmak. (Bakınız madde 7:Harçlık)
 
b.Harcamak (Sol el): Arkadaşlarınızla gezin, eğlenin, CD alın, telefon alın, spor ayakkabı alın...Bunların hepsini yapın. Hayatı yaşayın. Ama dikkat, parayı kazanabilen milyarlarca kişi var, fakat doğru ve dengeli harcamasını bilen hakikaten az. Harcamak bir alışkanlık. Alışkanlıklarımızı genç yaşta, sizin yaşlarınızda ediniyoruz bunu unutmayın. Nasıl başlarsanız öyle gider.
 
2.Borç: Sol el (harcayan el), sağ elden (kazanan el) daha yukardaysa, kazandığınızdan daha fazla harcıyorsunuz, borçla yaşıyorsunuz demek.

BORÇ ALMAMAYA ÇALIŞIN!

Her ne kadar 'Borç yiğidin kamçısıdır' dense de Paranın Güzin Ablası, gençlere borçtan uzak durmalarını bakın nasıl öğütledi:
 
Borç almamaya çalışın, alırsanızda iyi bir sebep için alın (eğitim, sağlık...).
 
Arkadaşınıza borç vermeden önce iki kere düşünün. Hem kendinize hem ona karşı dürüst olun, hakikaten verebilir misiniz?
 
3.Birikim: Sağ el (kazanan el), sol elden (harcayan el) daha yukarda olduğu zaman, kazandığınızdan az harcıyorsunuz, yani birikim yapıyorsunuz, yarını düşünüyorsunuz demek.
 
Neden birikim? Acil bir durum olur para gerekir. Birgün araba almak için peşinat gerekir.
 
Neden genç yaşta başlamak? Birikime ne kadar erken yaşta başlarsan, hayatta o kadar rahat edersin. Damlaya damlaya göl olur demiş atalarımız, damlalar ne kadar çabuk başlarsa, göl o kadar hızlı ve büyük olur! 18 yasında ayda 100 lira biriktirmeye baslasan, 56 yasında takribi.159.900 TL olması ongörülüyor.
 
Ne kadar? Aileniz harçlık mı verdi, para mı kazandınız, amcanız bayramda, babaanneniz doğum gününüz de paramı verdi %25 ini (yani 100 liraysa 25 lirasını) hiç dokunmadan bir kenara ayırın. (Kumbara, banka hesabı, annenize, babanıza vermek...)
 
Ailenizden teşvik isteyin: Anne babanız sizin biriktirdiğiniz her 1 TL ye karşı 1 TL koysun kumbaranıza. Örneğin bu ay 30 lira biriktirdiniz, ailenizde 30 lira koyabilir. Bu sizin için bir taşla iki kuş vurmak olur...Heyecan verir.
 
Kira ödeyin: Üniversite ögrencisiyseniz ve ailenizle yaşıyorsanız, ailenize kira ödeyin onlar bu parayı sizin için biriktirsinler. Böylece ilerde kendi hayatınızı kurmaya başladığınızda, kira ödüyor olmayı yadırgamazsınız!
 
4.Yatırım:Birikimlerin değerlendirilerek çoğalması. (Birikimle oluşan parayı bir finansal araca koyup büyümesini sağlamak.) Yani sağ (kazanan) el gittikçe yukarı doğru çıkıp sol eli geride bırakıyor! Bir uzmana danışılması gereken, önemli bir konu.
 
5.Kredi Kartı: Sol el ile (harcama yaparken) kullanılan bir ödeme aracı. Kullanınca sol el yukari doğru kalkiyor,eger kazandığınızdandan fazla ise sağ eli geçiyor. Ay sonu hesap ekstresi gelip tüm ekstreyi ödediğiniz zaman, sol el gene eski yerine yükseliyor. (Kredi Kartı borçlanma değil ÖDEME aracı. Aman dikkat, çok özel yada acil bir durum olmadıkça kartınız ile borçlanmamaya çalışın. Ödeyebileceğiniz kadar harcayın).
 
6.Cep telefonu Faturası: Gençlerin en belirgin masraf kalemi...Kendinize en uygun tarifeyi bulup, en hesaplı şekilde konuşur, sms leşirseniz o kadar kazançlı çıkarsınız.
 
7.Harçlık: Ailemizden aldığımız ve sağ elimize gelen para türü. Ama unutmayın, sağ el 'Kazanan' el, o yüzden harçlığı 'size verilmesi zorunlu' bir şey olarak algılamayın, ailenizin size haftalık/aylık para veriyor olmasına şükran duyun. Teşekkür edin. Ve biran önce sağ elin, sizin çabanızla, size uygun, güvenli, ahlaklı, kendi kendinizle gurur duyacağınız bir şekilde yavaş yavaş, kazanmaya başlamasını sağlayın.
 
8.Modaya uymak: Arkadaşlarımızda, dergilerde, televizyon dizilerinde, internette gördüğümüz giysileri, 'çevreye uymak' için almak istemek, almak ve onlara sahip olup giyince de kendimizi iyi hissetmek. Buraya kadar bir sorun yok. Ama önce düşün bu harcamayı bugünkü para durumunuzla yapacak gücünüz var mı? Sağ el, sol el dengesi buna izin veriyor mu?
 
9.Öğrenci kredisi: Okula gitmek için bankadan aldığınız, daha sonra çalısırken ödediğiniz, uzun dönemli borca deniyor.
 
10.Para Yönetimi: Sizin hayatınızın bir parçası haline getirmeniz gereken, paranın kontrolunu paradan alıp dizginleri ele geçirmenizi sağlayan bir kavram. Sizi paranızın efendisi yapacak tek alışkanlık.
 
'Hayatımızın yönünü gençliğimizde edindiğimiz alışkanlıklar belirler' demiş Aristoteles. Haydi gençler, sizi paranızın efendisi olmaya davet ediyorum. Kendinize hedefler koyun ve onlara erişme planı yapın. Para kazanın. Akıllıca harcayın. Erkenden biriktirmeye başlayın.  Paranızla yatırım yapın. Paranızı yönetin. 

Paranıza sahip çıkın.  Bunu yapabilirsiniz, çünkü siz ZEKİ ÇEVİK ve ÇALIŞKANsınız.