Sadettin Köpek kimdir? Emir Saadettin nasıl öldü?

TRT 1'de yayınlanan Diriliş Ertuğrul dizisiyle bir kez daha gündeme gelen Sadettin Köpek, son günlerin en çok merak edilen isimlerinden oldu. Anadolu Selçuklu Devleti'nin mimarlarından olan Emir Sadettin, devlet içerisinde giderek güçlenmesi nedeniyle Sultan Keyhüsrev tarafından öldürülmüştür.

Köpek lakabı her ne kadar günümüzde hoş karşılanmasa da Moğollarda olduğu gibi Türklerde de tarihi kişiliklerde bir rütbe olarak kullanıldığı görülmektedir. Bu konuda yapılan çalışmalarda köpek lakabının Selçuklu'nun önemli emirlerinden Sadettin'e lakap olması belirtilen görüşe en önemli dayanak teşkil etmektedir. Maveraünnehir hükümdarının büyük bölümü de yine köpek adını taşımaktadır.

Köpek adıyla anılan Selçuklu emiri Sadettin Köpek, I. Alaeddin Keykubad ve II. Gıyaseddin Keyhüsrev dönemlerinde görev yapmıştır. Devlette önemli görevler üstlenen Sadettin Köpek, Anadolu Selçuklu Devleti'nin mimarlarından kabul edilmektedir.

Emir Sadettin Köpek, sanata olan düşkünlüğüyle bilinmektedir. Tarihçi İbn Bibi tarafından nakkaş ve mimar olarak nitelenmiştir. Konya ve Karaman'da kendisi tarafından inşa edilen eserler bulunmaktadır. Günümüze kadar ulaşan Kubadabad Sarayı ile Zazadin Hanı'nın mimarı Sadettin Köpek'tir.

I.Gıyaseddin Keyhüsrev'in tahta çıkmasından sonra Sadettin Köpek tarafından, sultanın kardeşinin tarafını tuttuğu gerekçesiyle Anadolu'ya yerleşmiş olan Harzemşahlar'ın önemli liderlerinden Kayır Han'ı tutaklatıp ve sonrasında öldürtmesiyle Harzemşah beyleri Anadolu' da geçtikleri yerleri yağmalayarak Harran, Urfa, Rakka ve Suruç gibi yerleri ele geçirerek buralara yerleştiler. Daha sonra devlet yönetiminde iyice güçlenen Sadeddin Köpek, kendisi için tehdit gördüğü önemli devlet adamlarını ve kişileri çeşitli sebeplerden öldürtmeye başladı. Atabey Şemseddîn Atunapa, Tâceddîn Pervâne, saltanat naibi Kemâleddîn Kâmyar gibi önemli devlet adamlarını öldürttü ve Hüsâmeddîn Kaymerî, Celâleddîn Karatay gibi devlet adamlarını da görevlerinden uzaklaştırttı.

Saltanat naibliği ve Pervanecilik görevlerine getirildi. Gücünü kanıtlamak amacıyla Melikü’l-Ümerâ unvanıyla çıktığı seferde, Eyyubiler'in denetiminde olan Samsat kalesi ile diğer bazı kaleleri ele geçirdi ve bütün bu başarılarından sonra Anadolu Selçuklu tahtına geçmeyi düşünen Sadettin Köpek, tahtta hak iddia edebilmek için I. Gıyaseddin Keyhüsrev'in gayrimeşru çocuğu olduğu yönünde bir hikâye ortaya attı.

SADEDDİN KÖPEK NASIL ÖLDÜ?

Kendisini Selçuklu şehzadesi olarak kabul ettirmeye çalışan Köpek isyan etti. Çıkan isyanda birçok devlet adamı Saadettin Köpek tarafından öldürdültü. Saadeddin Köpek'in gücünün aşırı derecede artmasından endişelenen II. Gıyaseddin Keyhüsrev, 1238 yılının sonbaharında Sadeddin Köpek'le birlikte Kubadabad Sarayı'na geldi. Sultan Keyhüsrev burada verdiği bir ziyafet sonrasında Hüsamettin Karaca'nın yardımıyla Sadeddin Köpek'i 1239 yılında öldürttü. Cesedi demir bir kafes içerisine konulup kale duvarına asılarak teşhir edildi.

Popüler kültürde de kendine yer bulan Emir Sadettin Köpek, TRT 1 ekranlarında yayınlanan Diriliş Ertuğrul dizisinde Murat Garipağaoğlu tarafından canlandırılmaktadır.