Saati 27 liradan dilenci aranıyor!

İsveç'te, Persondesign adlı şirketinin evsizlerin dergisine verdiği dilenci arama ilanının, İsveçli sanatçılar Bogdan Szyber ve Carina Reich tarafından planlanan bir sanat projesi olduğu açıklandı.

Proje kapsamında başvuruda bulunan 45 kişi, İsveç'in trafiğe kapalı en işlek caddesi Drottninsgatan'da dört saat süreyle dilencilik yaparken; Ağustos ayı başında Persondesign adlı şirketin saatte 100 kron (yaklaşık 27 TL) ücretle dilenci araması İsveç basınının yanı sıra dünya medyasında yer almış ve tartışmalara neden olmuştu. Şirketin yöneticileri, yoksul ve evsiz insanların durumundan yararlanarak çıkar sağlamakla itham edilmişti. Evsizlere yardım eden Convictus adlı hayır kurumunun Şefi Dino Gerdin, dilenciliğin özendirilecek bir şey olmadığını belirterek şirketi iğrenç hareket etmekle suçlamıştı.

Tüm bu tartışmalar sürerken Bogdan Szyber ve Carina Reich adlı sanatçılar neoliberal politikaların sonuçlarına dikkat çekmek amacıyla böylesi bir projeyi gerçekleştirdiklerini açıkladı. Stockholm'un merkezindeki Sergel Meydanında dilenmek için başvuruda bulunanlara karton dağıttılar ve kartona ne için dilendiklerini yazmalarını istediler. Dilenmek için başvuruda bulunanlar arasında 9 yaşındaki Erik'ten 72 yaşındaki Reinhild'e kadar toplumun değişik katmanlarından insanlar görüldü. Öğrenciler, öğrenimlerini sürdürmek, daire kiralamak ve yurt dışında öğrenim görmek; emekliler geçinebilmek; bazıları da çocuklar ve gençlere yardımcı olmak için dilendiklerini yazdı. Bir genç kız babaannesine doğum günü hediyesi, bir diğeri kışlık ayakkabı alabilmek için dilendiğini söyledi.

Asadullah adlı genç ise Yugoslavya'daki savaştan kaçarak İsveç'e geldikleri için Suriye halkının çektiği acıları bildiğini ve onlara para yardımında bulunmak amacıyla dilendiğini yazdı. Kışlık gocuk alabilmek amacıyla dilenen 35 yaşlarındaki Kjell Strömberg de, 240 kron hâsılattan memnun gözüktü. Aldığı 400 kron ücretle birlikte yeni bir gocuk alabileceğini söyleyip sanatçılardan bu tür projeler olduğunda kendisine haber vermelerini istedi.

Dilenenler arasında bulunan bir kaç evsizden biri de Azeri Hasan Amiri'ydi. İşi ve evi olmadığını söyleyen Amiri, pet şişe toplayarak geçimini sağladığını, saatte 100 kron almak için dilendiğini belirtti.

9 yaşındaki Erik, iyi göremediği için gözlüğe ihtiyacı olduğunu ancak yalnız yaşayan annesinin ekonomik gücü yetmediği için annesi ile birlikte dilendiğini anlatırken, 66 yaşındaki Olof Carlsson emekli olduğunu ve hükümetin emeklilerin aylıklarını yükseltmemesini ve toplumda var olan eşitsizlikleri ve adaletsizlikleri protesto amacıyla dilendiğini ifade etti.

Projenin mimarlarından Carina Reich, toplumda giderek yaygınlaşan dilenciliğin nedenlerini sorgulamak ve toplumun dikkatini neoliberal politikaların yol açtığı sonuçlara dikkat çekmek amacıyla böylesi bir projeyi gerçekleştirdiklerini söyledi. Reich, özelleştirmelerin ve sosyal hakların kısıtlanmasının insanları işsizliğe ve yoksulluğa sürüklediğini, geçimlerini sağlayamayan insanların sayılarının arttığını ve toplumun bu insanlara gerekli desteği vermediğini ifade etti.

Dilenen insanların sayılarındaki artışın yıkıma doğru yol alan bir toplumun belirtilerinden biri olduğunu söyleyen sanatçı, hükümetin sanatçılara yapılan kültür yardımlarını kesmesine de tepki gösterdi. Hükümetin işsizlere olduğu gibi sanatçılara da "Şirketinizi kurun geçiminizi kendiniz sağlayın" dediğini hatırlatan Reich, hükümetin uyguladığı neoliberal politikalarla sosyal devleti adım adım ortadan kaldırdığına dikkat çekti.