'Rüzgar soğuğu' hasta ediyor

İstanbul Teknik Üniversitesi (İTÜ) Meteoroloji Mühendisliği Bölümü ve Afet Yönetim Merkezi Öğretim Üyesi Prof. Dr. Mikdat Kadıoğlu, "Rüzgar, hava sıcaklığını olduğundan daha soğuk hissetmemize yol açabilir" dedi. Geçtiğimiz yaz aylarında yüksek hava sıcaklığı ile birlikte yüksek nem kişiyi ne kadar bunalttıysa, benzer şekilde önümüzdeki kış günlerinde de düşük hava sıcaklığı ile birlikte kuvvetli rüzgarların da kişiyi o kadar olumsuz bir şekilde etkileyebileceğini belirten Prof. Dr. Kadıoğlu, "Türkiye, çok uzun yıllar sonra olsa da artık 'yüksek sıcaklık artı yüksek nem eşittir bunaltıcılık' olduğunu öğrendi. TV'lerimizde ilk defa boy gösteren meteoroloji mühendisi hava durumu sunucuları ile bir-iki gazetemiz de artık termometreler ile ölçülebilecek hava sıcaklığı ile birlikte yüksek nemden dolayı insanların hissedeceği sıcaklıkları da vermeye başladı. Şimdi sıra 'düşük sıcaklık artı kuvvetli rüzgar eşittir rüzgar soğuğuna' geldi. ABD'de 1940'lı yıllardan beri soğuk havanın esen kuvvetli rüzgarlar nedeniyle el, yüz, kulak gibi çıplak yüzeylerdeki etkisi bilinip ona göre giyinilerek sokağa çıkılıyor. Kış sabahları Amerikan TV'lerinde rüzgar soğuğuna göre halkın kafasındaki 'bugün nasıl giyinelim?' sorusuna yanıt veriliyor. Neden bizim insanımız da bu gündelik bilgiye sahip olmasın? Dışarı çıkarken sizin ya da çocuğunuzu okula gönderirken çocuğunuzun eldiven ve kaşkola ihtiyacının olup olmadığını bilseniz kötü mü olur?" dedi. Bazen "Nereden çıktı bu hissedilen sıcaklık?" gibi sorular ile de karşılaştığını ifade eden Kadıoğlu, "'Bu psikolojik veya fizyolojik bir olaydır; herkes sıcaklığı aynı şekilde hissetmez. Erzurumlu başka, Adanalı başka hisseder' gibi açıklamalar da geliyor bana. Sıcaklıkları herkesin çok çeşitli nedenlerden dolayı farklı farklı şekillerde hissettiği doğrudur. Fakat bilimde kriterler, uç değil ortalama değerlere göre belirlenir..." diye konuştu. "SICAKLIĞI RÜZGARIN ETKİSİNDEN DOLAYI -3 DERECE OLARAK HİSSEDERİZ" Prof. Dr. Kadıoğlu, artık Türkiye'de de bu konudaki bilimsel verilerin kullanılması gerektiğini belirterek, "Meteoroloji bilim dergilerinde ısı indeksi ve rüzgar soğuğu üzerine sayısız bilimsel makaleler vardır. Gelişmiş ülkelerde medya, insan sağlığı için önemli olan bu ve benzeri bilgileri halka yıllardır ulaştırıyor. Türkiye'de de artık böyle bilimsel ve toplumsal faydaları olan önemli bir bilginin kullanılmasının zamanı gelmiş ve geçmiştir bile. Bu konuda daha fazla bilgiye erişmenin en kolay yolu da, internette 'Heat Index' ve 'Wind Chill' kelimeleri ile aramalar yapmaktır. Isı indeksi ve rüzgar soğuğu kavramlarını kafasında canlandırmada zorlananlar olabilir. Isı indeksi ve rüzgar soğuğu en basit anlamda ne demek? Bunları açıklamak için önce The Free Lance - Star gazetesi yazarı Donnie Johnston'un yaptığı şaka yollu benzetmeleri biraz değiştirerek sizlere aktarmak istiyorum. Isı indeksini, yani yüksek sıcaklık ve nemden dolayı olan bunaltıcılığı anlayabilmek için çok sıkı bir şekilde giyinmiş bir Erzurumluyu alıp yazın Antalya şehrinin ortasına koyduğumuzu düşünmeniz yeterlidir. Rüzgar soğuğunu hayal etmek isterseniz o zaman da Antalya'nın bir yerlisinin Palandöken dağlarına çıplak bir şekilde konulduğundaki durumunu hayal etmeniz gerekiyor" açıklamasında bulundu. Kadıoğlu, rüzgar soğuğunun en yalın açıklamasının, TÜBİTAK Popüler Bilim kitaplarından "Hava ve İklim"in 35'inci sayfasında bulunabileceğini söyledi. Prof. Dr. Kadıoğlu, "Rüzgar, hava sıcaklığını olduğundan daha soğuk hissetmemize yol açabilir. Buna rüzgarın soğutucu etkisi denir. Örneğin, hava sıcaklığı 0 derece olup hafif bir rüzgar esiyorsa sıcaklığı rüzgarın soğutucu etkisinden dolayı -3 derece olarak hissederiz. Kuvvetli bir rüzgar esiyorsa sıcaklık -10 C gibi hissedilir. Diğer bir deyişle, kışın rüzgar soğuğunu bilmeden sokağa çıkmamak, dolayısıyla güneşli havalara hiç aldanmamak gerekiyor. İnsan ve hayvanlar, havanın nemine ve esen rüzgarın şiddetine göre hava sıcaklıklarını termometreden farklı olarak hisseder. O yüzden her gün termometre ile ölçülebilecek olan sıcaklıkları değil, bizim hissedeceğimiz hava sıcaklıklarını öğrenmemiz gerekiyor. Bu nedenle de yazın ısı indeksi, polen miktarları, güneşlenme süresi vb., kışın da rüzgar soğuğu, hava kirliliği vb. bilgileri sunan hava durumu programlarını izleyiniz ve medyanızdan bu bilgileri de ısrarla isteyiniz" ifadelerini kullandı.