Rüyadaki göz hareketleri 'sahne değişimi'

Bilim insanları uykunun rüya gördüğümüz REM aşamasındaki göz hareketlerinin, rüyamızdaki sahne değişimlerine işaret ettiğini saptadı.

Uzmanlar ilk kez uykunun "Rapid Eye Movement- Hızlı göz hareketi" safhasında tek tek beyin hücrelerinin faaliyetlerini kaydetmeyi başardı.

Kayıtlar nöbet geçirdikleri sırada epilepsi (sara) hastalarına takılan elektrotlar aracılığıyla yapıldı.

Tel Aviv Üniversitesi'nden Dr. Yuval Hir "İnsan beyninin içinde neler olduğunu görmek için eşsiz bir fırsattı. Gönüllü olarak çalışmamıza katılan tüm epilepsi hastalarına müteşekkiriz" dedi.

Dr. Nir'in Fransız ve ABD'li meslektaşlarıyla yürüttüğü çalışma Nature Communications adlı bilim dergisinde yayımlandı.

Araştırma kapsamında dört yıl boyunca 19 hasta izlendi.

Hastaların beyinlerinin belirli bölümleri incelenirken, özellikle beynin görüntüyle ilgili noktaları üzerinde duruldu.

Dr. Nir "Bu nöronların faaliyetleri görüntü işlemeyi yansıtmıyor. Daha çok beyne belirli konseptlerle ilgili sinyal yolluyorlar. Gözlerinizi kapatıp, Kraliçe Elizabeth'i düşünün, bu nöronlar çalışmaya başlayacaktır. Bu faaliyet aklımızdaki görüntüleri ve bu görüntülerle ilgili unsurları yenilemek anlamına geliyor" dedi.

Uzmanlar hastalar uyanıkken bir resim gösterildiğinde, özellikle de resim hatıralarıyla ilgiliyse belirli bir faaliyet düzeni tespit etti.

Dr.Nir bu durumu "Resim görüldükten 0,3 saniye sonra bu nöronlarda büyük bir faaliyet oluyor. Aynı şey insanlar gözlerini kapatıp bu resimleri ya da konseptleri hayal ettiğinde de oluyor" diyerek açıkladı.

Nöron faaliyetleri

Dr. Nir ve çalışma arkadaşları aynı zamanda uyku sırasında tüm hastalardaki benzer bir durumu da tespit etti. Özellikle de REM uykusu sırasında bu yüksek nöron faaliyetlerinin göz hareketlerinden hemen sonra yaşandığı görüldü.

REM uykusu sırasındaki hızlı göz hareketlerinin rüyaların görsel yanıyla ilgili olduğu düşünülüyordu ancak bununla ilgili net bir bilimsel kanıt elde edilememişti.

Dr. Nir "Bir resme baktığınızda ya da bir resmi hayal ettiğinizde nöronların harekete geçtiğini biliyoruz. REM uykusunda gözlerinizi hareket ettirdiğinizde aynı faaliyet görülüyor. Dolayısıyla göz hareketlerinin bir tür "yenile" tuşu, rüyanın bir sonraki sahnesine geçiş olması büyük ihtimal. " diye konuştu.

Dr. Nir ayrıca bu durumun doğmamış bebeklerde ya da kör insanlarda REM uykusu sırasında görülen göz hareketlerini açıkladığını vurguluyor.

Dr. Nir, "Doğuştan körler bile örneğin Florida'dan gelen halasını, sesini, duyguları ve bununla ilgili her şeyin rüyasını görebilir. Rüya haladan, parkta köpek gezdirme sahnesine geçtiğinde beyin faaliyeti değişiyor ve bu göz hareketleriyle aynı anda yaşanıyor" dedi.