Rusya'dan Suriye için yeni çözüm modeli!

Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü Aleksander Lukaşeviç, "20 Ocak'tan sonra Suriye iç ve dış muhalefetinden temsilcileri ağırlayacağız” açıklamasını yaptı. Moskova'ya gelecek temsilcilerden 'küçük' bir grup oluşturmayı planladıklarını belirten Lukaşeviç, "Bu grubun Suriye'nin içindeki ve dışındaki muhalefeti kapsamaını bekliyoruz" dedi. 

Lukaşeviç muhaliflerin ardından Esed rejimi temsilcilerini ağırlayacaklarını belirtip, "Taraflar resmi olmayan bir ortamda kendi vizyonlarını ve krizin nasıl çözüleceğine dair kendi önerilerini diel getirecekler" diye konuştu. Lukaşeviç, rejimin Moskova'daki müzakerelere katılıp katılmayacağını muhaliflerin kendi aralarındaki görüşmelerin seyrine bağlı olduğunu da vurgularken, BM'nin Suriye krizini çözümü için atadığı 3. özel temsilci olan Steffan de Mistura'nın da görüşmelere katılabileceği ihtimalini de dışlamadı.

Rusya muhalefeti sıkıştırıyor

Al Jazeera Türk’e bilgi veren SMDK yetkilileri, Rusya ile SMDK arasındaki temasların son dönemde arttığını ve Rusya’nın muhalefeti masaya oturması için sıkıştırdığının söyledi.

Suriye muhalefetinin önemli isimlerinden Burhan Galyun, daha önce Al Jazeera Türk'e verdiği mülakatta, Suriye krizinde merkez ülke olmaya çalışan Rusya'nın, Batı'nın suskunluğunun yarattığı boşluğu fırsat olarak gördüğünü söyledi.

Galyun, Rusya’nın Suriye iç savaşı üzerinde diplomasını şöyle değerlendirdi:

“Rusya, geçtiğimiz yıllar boyunca önerilen tüm siyasi çözümleri başarısızlığa uğrattı. En son Cenevre toplantılarının sonuca ulaşmasını engelledi. Rusya o toplantılarda Esed rejimini destekleyerek ciddi müzakereleri boşa çıkarmıştı. Dolayısıyla bu girişimlere hep engel oldular.

Ruslar, bir siyasi çözüm şekli sunmuyor, onlar sadece girişimde bulunuyor ve sunulan inisiyatiflere hakim olmak istiyorlar.

Rusya şu an müttefiki olan Esed rejimine çıkış yolu sunan bir siyasi çözüm için arayışta bulunuyor. Rusya bunu Batılı ve Avrupa ülkelerinin umursamaz tavırlarından kaynaklanan bir eksikliği gördüğü için yapıyor. Bunu fırsat olarak görüyor. Dolayısıyla Rusların şu anki düşüncesini şu şekilde izah edebilirim; Suriye muhalefetinin zayıf bir tarafıyla müzakere halinde bulunarak krizin sonucunu Esed rejiminin lehine çevirecek bir statüko kurmaya çalışıyor. Bu da Esed’i meşrulaştırma anlamına geliyor. Özetle Rusya’nın yapmaya çalıştığı şey, gösteriş amacıyla taviz vererek Esed rejimini meşrulaştırmaktan ibaret.”

‘İran-Rusya girişimi’ iddiası

Suriye krizinde denklemin bir tarafında da Esed rejiminin bölgedeki en önemli destekçisi İran duruyor.

Suriye Devlet Başkanı Beşşar Esed yönetimine ve Hizbullah'a yakınlığıyla bilinen Lübnan merkezli Sefir gazetesi, Rusya-İran girişimiyle yeni bir planın gündeme getirildiğini ve bu plana göre, Esed'in bazı yetkilerinden taviz vermeye hazır olduğunu ve önce Moskova'da sonra Şam'da muhaliflerle diyaloğu kabul ettiğini yazdı.

Beşşar Esed'in yılbaşından sonra Rusya'ya gideceğini öne süren gazetenin haberinde, "Nisan ayında, çoğunluğu muhaliflerden oluşacak, Ahmed Muaz Hatip başkanlığında bir hükümetin kurulmasını da öngören girişimi görüşeceği" iddiası yer alıyor. Habere göre Hatip başkanlığındaki yeni hükümetin, anayasa yazma ve genel seçime hazırlanma görevleri olacak. Haberde, söz konusu hükümette, Rusya'nın ısrar ettiği gibi Savunma Bakanlığı ile hava, askeri emniyet ve devlet emniyeti birimlerinin Esed'de kalacağı, İçişleri Bakanlığının muhaliflerde kalmasında ise bir sakınca görülmediği ileri sürüldü.

Ancak Suriyeli muhalifler gazetenin iddialarına şüpheyle yaklaştıklarını söylüyor ve İran ve Rusya'nın Suriye krizinin önemli ve güçlü bir tarafı olması nedeniyle, tüm tarafların memnun kalacağı bir çözüm için çaba göstereceğini veya tarafsız arabulucu rolünü oynayacağını düşünmüyor.

'Muhalefeti bitirme planı'

Suriyeli muhalifler, De Mistura’nın planını muhalefeti bitirme planı olarak görüyor ve kendilerine ‘Esed’i bırak, IŞİD ile savaş’ baskısının yapıldığını iddia ediyor.

Suriye krizinde Esed’i rahatlatan bir diğer gelişme ise, en büyük destekçisi İran ile ABD’nin, Irak’ta IŞİD’e karşı mücadele adı altında adı konulmamış bir ortaklığa gitme ihtimalinin doğmuş olması oldu.

Sahadaki etkisini 'koz' olarak kullanmaya çalışan İran, bu noktada Esed’in koltuğunu korumasını sağlayacak bir ‘siyasi çözümü’ hayata geçirmek için uğraşıyor. De Mistura’nın planına İran’ın yanı sıra Rusya ve ABD de destek veriyor.