Rusya Hazarı yar etmeyecek

Rusya'nın geçen hafta sonu Gürcistan'a saldırısının, Moskova yönetiminin petrol zengini Hazar bölgesinin kontrolünden vazgeçmeyeceği konusundaki kararlılığının güçlü bir işareti olduğu bildirildi.

İngiltere'de yayımlanan Financial Times gazetesindeki makalede, Gürcistan'ın enerji kaynaklarının yetersiz olduğu, ancak Hazar bölgesinin petrolü ve doğal gazını Batı'ya taşımak için uluslararası petrol şirketlerinin yaptığı boru hatlarına ev sahipliği yaptığı belirtildi.

ABD'nin güçlü siyasi desteğiyle Azerbaycan, Gürcistan ve Türkiye'den geçen doğu-batı enerji koridorunun, Rusya'nın Hazar bölgesinden enerji ihracatı konusundaki mutlak gücünü yıprattığı vurgulandı.

Bakü-Tiflis-Ceyhan (BTC) ham petrol boru hattının yeni yüksek kalite petrol kaynağını Akdeniz'e indirerek Rusya'nın petrol sevkıyatıyla rekabet ettiği ifade edilen makalede, Bakü-Tiflis-Erzurum (BTE) doğal gaz boru hattının, Azerbaycan ve Gürcistan'ı Rus doğal gazına bağımlılıktan kurtardığı ve Avrupa piyasaları için yeni bir kaynak rotası olasılığını açtığı bildirildi.

Geçen hafta dünya petrol piyasalarında arzın yüzde 1 azalmasına yol açan BTC ham petrol boru hattındaki yangınla birlikte zaten olumsuz etkilenen boru hatlarına olan güvenin, Gürcistan'daki çatışmayla sarsılacağı kaydedildi.

Medley Global Advisors adlı danışmanlık şirketinin yükselen piyasalar direktörü Kaan Nazli, ''askeri düşmanlıkları sürdürmenin, Hazar ve Orta Asya petrol ve doğal gazı için Rusya'nın dahil olmadığı güvenli bir rotayı sürdürme olasılığına müthiş bir darbe vuracağı'' uyarısında bulundu.

Çatışmaların, özellikle Rus doğal gazına bağımlılığı azaltmak için Hazar ve Orta Asya doğal gazını Avrupa'ya taşıyacak ve AB'nin desteklediği Nabucco Projesi planlarında geri adım atılmasına yol açabileceğine işaret edildi.

Nabucco Projesi'ni destekleyenlerin, Türkmenistan ve Kazakistan doğal gazını taşıyan Gazprom'un güçlü rekabeti karşısında, Nabucco doğal gaz boru hattını doldurmak için yeterli Hazar doğal gazını şimdiye kadar garanti edemediğine dikkat çekilen makalede, Nabucco Projesi'nin Rusya'nın, Karadeniz'den Avrupa'nın güneyine uzanacak ek doğal gaz hattı inşa etme ve Türkmenistan'dan ek doğal gaz alma çabalarını artırdığı vurgulandı.

Makalede, Gazprom'un Hazar bölgesindeki doğal gazını ithal etme teklifini düşünen Azerbaycan'ın, bu teklifi kabul etmesinin Nabucco doğal gaz boru hattı projesini tamamıyla batırabileceğine dikkat çekildi.

Çatışmalar nedeniyle Hazar petrolü ve doğal gazı üreticilerinin, Gürcistan'daki rotalara petrol ve doğal gaz sağlama taahhütlerinden vazgeçebileceğini söyleyen uzmanlar, Rusya'nın, Gürcistan enerji nakil hatlarına saldırarak, petrol zengini Hazar bölgesi ülkeleriyle ilişkilerini çökertme riskinden kaçınacağını da ifade ettiler.

Rus savaş uçakları, geçen hafta cumartesi günü Karadeniz'deki Poti limanını bombalamış, Karadeniz kıyısındaki petrol terminallerini vurmaktan kaçınmıştı.

Gürcistan Ekonomik Kalkınma Bakanı Ekaterina Sharashidze, Rus savaş uçaklarının cumartesi günü BTC ham petrol boru hattını hedef aldığını iddia etmiş, ancak bu iddia doğrulanmamıştı.

Rusya Dışişleri Bakanlığından bir yetkili, Rusya'nın Gürcistan limanlarını abluka altına almaya hazırladığı iddialarını reddederek, gemilerde yapılacak askeri kontrollerin Karadeniz'de petrol tankerlerinin yüklenmesini geciktirebileceğini kabul etmişti.

Makalede, ayrıca Karadeniz'de Gürcistan'ın kuzeyinde Kulevi'de bir petrol terminali kuran Azerbaycan'ın, Hazar'daki enerji kaynaklarının naklinde yeni bir güzergah oluşturulması için Bakü-Tiflis-Kars (BTK) demiryolu projesine destek verdiği de ifade edildi.