Rusya doğalgazında yeni açmazlar
Abone olTürkiye ile Rusya arasında yaşanan Mavi Akım doğalgaz sorununda yeni bir açmaz daha ortaya çıktı.
Rusya’dan alınan Mavi Akım doğalgazı, başka ülkelere
satılamayacak. Türkiye ile Rusya arasında yapılan ve Resmi
Gazete’de yayımlanan Milletlerarası Anlaşma’nın 4. maddesine göre
BOTAŞ’ın, elindeki fazla doğalgazı başka ülkelere satabilmek için
Rusya’nın onayını alması gerekiyor. Boru Hatları ile Petrol
Taşımacılığı AŞ (BOTAŞ), Rusya ile yapılan 25 yıl süreli Mavi Akım
doğalgaz alım anlaşması gereğince bu ülkeden Karadeniz geçişli boru
hattı ile yılda 16 milyar metreküp doğalgaz alacak. Rusya ile
Türkiye arasında yapılan anlaşmaya göre, Rusya’dan Karadeniz
geçişli alınan Mavi Akım doğalgazını Türkiye iç pazarda tüketmek
zorunda. 12 Mayıs 1998 tarihli Resmi Gazete’de yayımlanan anlaşma
metnine göre, Türkiye’nin gazı bir başka ülkeye satmak için
Rusya’nın olurunu alması gerekiyor. Söz konusu anlaşmanın dördüncü
maddesi şöyle: “Rusya Federasyonu’ndan Türkiye Cumhuriyeti’ne sevk
edilen doğalgaz, tarafların karşılıklı mutabakatı olmaksızın üçüncü
ülkelere ihraç edilemeyecek.” Aynı anlaşmaya göre, söz konusu
anlaşmanın süresi 31 Aralık 2025 olarak belirlendi. Taraflardan
herhangi birisi 4 yıl önce anlaşmayı sona erdirdiğini
bildirmedikçe, anlaşma kendiliğinden 5’er yıllık süreler için
yenilenmiş olacak. BOTAŞ’ın İran, Cezayir ve Nijerya ile yaptığı
doğalgaz anlaşmalarında da benzer hükümlerin yer aldığı ortaya
çıktı. Enerji Bakanlığı kaynaklarından edinilen bilgilere göre,
Türkiye ve İran arasında doğalgaz alımı için milletlerarası anlaşma
yok. Ancak BOTAŞ ile İran milli gaz şirketi (N.I.G.C.) arasında
yapılan 25 yıllık anlaşmaya göre de İran’dan alınacak 10 milyar
metreküp/yıl doğalgaz iç pazarda tüketilecek. Söz konusu madde,
Nijerya ve Cezayir ile yapılan doğalgaz anlaşmalarında da yer
alıyor. BOTAŞ yaptığı gaz anlaşmaları ile elindeki toplam 31,2
milyar metreküplük doğalgazın tamamını iç pazarda tüketmek zorunda.
Bu gazın üçüncü ülkelere ihracı için anlaşmaya taraf ülkelerle
mutabakat gerekiyor. Türkiye, Türkmenistan ile yapılan ve 2005
yılında devreye girecek olan yıllık 16 milyar metreküp 30 yıl
süreli gaz alım anlaşması ve Azerbaycan ile yapılan yıllık 6,6
milyar metreküp ve 15 yıl süreli doğalgaz alım anlaşmalarından
gelecek doğalgazı ise üçüncü ülkelere satabilecek. Yapılan
planlamaya göre, bu ülkelerden doğalgaz en erken 2005 yılında
alınacak. Bilindiği gibi Türkiye’de gaz tüketiminin azalması ve
planlanan artışın sağlanamaması nedeniyle BOTAŞ’ın elinde gaz
fazlası oluşmuştu. BOTAŞ, elindeki fazla gazı tüketmek amacıyla
üçüncü ülkelere ihracatı için görüşmelerde bulunuyor. Bu çerçevede
Yunanistan’a doğalgaz ihracı, BOTAŞ’ın ilk projeleri arasında yer
alıyor ZAMAN