Rüşvet Irak'ın her kademesinde

Irak'ın yeniden inşaası tarihi skandala doğru gidiyor ULUSLARARASI Saydamlık Örgütü, Irak'taki savaş sonrası yeniden yapılanma faaliyetlerinin, tarihteki en büyük yolsuzluk skandalına dönüşme tehlikesiyle karşı karşıya bulunduğunu açıkladı. 2005 Küresel Yolsuzluk Raporu'nu yayımlayan örgüt, yolsuzluğun bölgede bir 'hastalık' haline gelmemesi için acil önlemler alınması gerektiğini belirterek, Irak hükümeti, koalisyon güçleri ve ülkeye bağışta bulunan yabancıların çok daha sert bir şekilde bu konunun üzerine gitmesini istedi. Uluslararası Saydamlık Örgütü, Irak'taki yabancı müteahhit firmaların faaliyetlerinin, yolsuzluğu önlemeye yönelik yasalarla denetim altına alınması gerektiğini vurgulayarak, ülkenin petrol gelirlerinin de teftişe daha açık hale getirilmesi çağrısında bulundu. RÜŞVET IRAK'IN HER KADEMESİNE YAYILDI Örgütün raporuna göre, Saddam Hüseyin'in devrilmesinden bu yana rüşvet hükümetin her kademesine yayılırken, geçici hükümet, müteahhit firmalar ve bakanlık çalışanları da yolsuzlukların varlığını kabul ediyor. Irak'ın Kamboçya, Kongo ve Afganistan'da savaş sonrası yürütülen yeniden inşa çalışmalarından hala ders alamadığını belirten örgüt, söz konusu ülkelerde güçsüz hükümetler ve varlığını sürdüren karaborsa faaliyetleri nedeniyle yolsuzluğun arttığını vurguladı. ABD'YE İHALE ELEŞTİRİSİ Raporda ABD'nin Irak'taki yeniden yapılanma sürecini idare ediş biçimini de eleştiren örgüt, kamu ihalelerinin gizli bir biçimde yürütüldüğünü ve bu ihalelerin sadece birkaç büyük şirkete verildiğini savundu. Koalisyon Geçici Yönetimi daha önce de petrol şirketi Halliburton ve diğer bazı şirketlere rekabet kuralları gözetilmeden ihaleler vermekle suçlanmıştı. Örgüt, bakanlıkların faaliyetlerini izleyen bağımsız denetçilerin ve 'muhbirleri' korumaya yönelik yeni kanunların da yolsuzlukların önlenmesinde pek fazla etkili olmadığını belirtirken, bunun engellenememesi halinde yeniden yapılanma maliyetinin giderek artacağı ve Irak ekonomisinin de geride kalacağını vurguladı. 'CEZALAR ARTIRILSIN' ÇAĞRISI Uluslararası Saydamlık Örgütü, yolsuzlukların önüne geçilebilmesi için sadece Irak'ta değil, bütün dünya çapında daha ağır cezalar getirilmesi çağrısında bulundu. Yapılan açıklamada, yolsuzlukların en fazla dünya genelinde 3.2 trilyon dolarlık bir sektör olan yeniden yapılanma alanında görüldüğü ifade edilirken, yolsuzlukların boyutunun 400 milyar doları geçtiği belirtildi. TÜRKİYE 77'İNCİ SIRADA Örgütün raporunda Türkiye, 2004 verilerine göre, 146 ülke arasında 77'inci sırada yer aldı. Türkiye'nin şeffaflık notu ise 10 üzerinden 3.2 olarak açıklandı. Raporda Türkiye'de yolsuzlukla siyaset arasında güçlü bağlar bulunduğunun altı çizildi. Raporun Türkiye bölümünde inşaat ve bankacılık sektörleri ile Yargıtay'daki yolsuzluklara geniş yer verilirken, son 7 yıl içinde 22 banka sahibinin ve üst düzey yöneticisinin 42 milyar doları hesabına geçirdiği belirtildi.