Röntgen, ölüme götürüyor
Abone olRöntgen cihazları büyük tehlike taşıyor. Doktor sekreterlerinin dahi kullandığı bu cihazlar, aklın alamayacağı zararlara sahip. İşte röntgen cihazlarının sakıncaları:
Apartmanda röntgene son
Radikal, 7 ve 8 Şubat tarihli sayılarında röntgen cihazlarından kaynaklanan tehlikeyi manşetine taşımıştı.
Tehlike röntgenden yayılan radyasyondan ibaret değil. Sekreterler bile röntgen çekiyor. Uzmanlara göre bu, 'sokaktaki vatandaşın bomba imha etmeye çalışması'ndan farksız
Radyasyon yayan röntgen cihazlarının bulunduğu tıbbi merkezlerle aynı binada oturmak zorunda değilsiniz. Çünkü yasalara göre mesken ve işyeri olarak kullanılan yerlere bu tip merkezlerin açılması yasak. Radyoloji merkezlerindeki bir tehlike de çalışan insanların yetersiz olması. Çoğu merkez radyoloji teknisyeni çalıştırmak yerine bu
işi daha ucuza çalışan sağlık memurlarına, hatta sekreterlere yaptırıyor. Sadece teknisyenlerin kullanması gereken cihazlar, ehil olmayan kişilere emanet edilince sağlık da tehlikeye atılıyor.
Kanuna göre yasak
Kat Mülkiyeti Kanunu'nun 24. maddesi açıkça 'mesken ve işyeri olarak kullanılan yerlere' merkez açılmasını yasaklarken, Ayakta Teşhis ve Tedavi Yapılan Özel Sağlık Kuruluşları Hakkındaki Yönetmelik'le serbest bırakılıyor.
Yaşanan denetimsizlik radyasyon yayan röntgen cihazlarındaki tehlikeyi gözler önüne serse de, Sağlık Bakanlığı'na göre bu konuda sorun yaşanmıyor. Ancak meslek örgütleri bakanlıkla aynı fikirde değil. Apartmanlarda röntgen cihazı bulunduran yerlerle ilgili olarak hukuki açıdan yapılacaklar da var. Hukukçu tıp doktoru Erkin Göçmen, Kat Mülkiyeti Kanunu'nun 24. maddesine aykırılık oluşturan bu tür yerler için dava yoluna gidilebileceğini söylüyor. Normlar hiyerarşisine göre kanun yönetmelikten üstün olduğu için ilgili kanun gündeme getirilebilir. Vatandaşların bölgelerindeki yetkili Sulh Hukuk Mahkemesi'ne başvurarak tahliye isteminde bulunabileceğini belirten Göçmen, ruhsatsız çalışan yerler için ise il sağlık müdürlüklerine başvurulabileceğini söylüyor.
Ölçümler yapılmıyor
Denetimlerin kalitesi ve içeriğinin tartışılır olduğunu belirten uzmanlar, radyoloji merkezlerindeki rutin uygulamalara bakıldığını, radyasyon ölçümü ve çalışanların ne kadar radyasyona maruz kaldığını gösteren 'dozimetre' kuralına uyulmadığını savunuyor. Türk Medikal Radyoteknoloji Derneği Genel Sekreteri Nergis Ceydeli'nin denetimsizliğe dair verdiği örnekler çarpıcı:
"Kartal Eğitim ve Araştırma Hastanesi'ndeki cihazların ne lisansı ne ruhsatı var. Siyami Ersek Göğüs Kalp ve Damar Cerrahisi Eğitim ve Araştırma Hastanesi de ruhsatsız. Orada anjiyografi cihazı var. Bu cihaz röntgenden 50 kat fazla radyasyon yayıyor. Çalışanların ne kadar radyasyona maruz kaldığı bilinmiyor."
İnsan sağlığıyla oynandığının bir başka göstergesi ise röntgen cihazlarını kullananlar. Kamu ve özel merkezlerde radyoloji alanında eğitim almamış hemşire, sağlık memuru, müstahdemlerin görev yaptığını belirten Ceydeli, gazetelerin iş ilanlarında sık sık 'röntgen çekmeyi bilen sekreter', 'röntgen çekmeyi bilen hemşire ve sağlık memuru' arandığını, çoğu zaman da personele verilen 6 aylık eğitimle işin yürütüldüğünü söylüyor. Ceydeli, bu durumun çalışanlar kadar halk sağlığını da hiçe saymak anlamına geldiğine dikkat çekerek, şöyle konuşuyor:
"Radyasyon fiziğini bilen çok sayıda teknisyen kadro beklerken, Sağlık Bakanlığı ve SSK hastanelerinde hemşire, laborant hatta lise mezunları çalıştırılıyor. Bu durum bomba imha ekipleri varken sokaktan geçen bir vatandaşın bombayı imha etmeye çalışmasından farklı değil. Eğitimsiz kişiler işleri hızlandırmak adına, aynı anda on hastayı çekim odasına
alıp sözüm ona hizmet veriyor.
Onuncu kişi kendisine sıra gelirken, kendisinden önce radyasyon verilen tüm hastaların aldığı toplam radyasyondan saçılan ışınları savunmasız bir şekilde alıyor."
Teknisyenin yükü ağır
Radyasyon gerçeğini gösteren bir diğer bulgu da rakamlarda. Yurtdışında röntgen teknisyenleri bir yılda 2 bin 500 çekim yapıyor. Türkiye'deki bir teknisyenin ortalama yaptığı çekim sayısı ise 12 bin. 6 bin kişiye bir teknisyenin düştüğü Türkiye'de 10 bin civarında teknisyen bulunuyor. 57 milyon nüfuslu Britanya'da 18 bin 700, 16.5 milyon nüfuslu Hollanda'da 4 bin 954, 80 milyonluk Almanya'da 29 bin 500 ve 60 milyonluk Fransa'da ise 21 bin röntgen teknisyeni var.
RADİKAL
Radikal, 7 ve 8 Şubat tarihli sayılarında röntgen cihazlarından kaynaklanan tehlikeyi manşetine taşımıştı.
Tehlike röntgenden yayılan radyasyondan ibaret değil. Sekreterler bile röntgen çekiyor. Uzmanlara göre bu, 'sokaktaki vatandaşın bomba imha etmeye çalışması'ndan farksız
Radyasyon yayan röntgen cihazlarının bulunduğu tıbbi merkezlerle aynı binada oturmak zorunda değilsiniz. Çünkü yasalara göre mesken ve işyeri olarak kullanılan yerlere bu tip merkezlerin açılması yasak. Radyoloji merkezlerindeki bir tehlike de çalışan insanların yetersiz olması. Çoğu merkez radyoloji teknisyeni çalıştırmak yerine bu
işi daha ucuza çalışan sağlık memurlarına, hatta sekreterlere yaptırıyor. Sadece teknisyenlerin kullanması gereken cihazlar, ehil olmayan kişilere emanet edilince sağlık da tehlikeye atılıyor.
Kanuna göre yasak
Kat Mülkiyeti Kanunu'nun 24. maddesi açıkça 'mesken ve işyeri olarak kullanılan yerlere' merkez açılmasını yasaklarken, Ayakta Teşhis ve Tedavi Yapılan Özel Sağlık Kuruluşları Hakkındaki Yönetmelik'le serbest bırakılıyor.
Yaşanan denetimsizlik radyasyon yayan röntgen cihazlarındaki tehlikeyi gözler önüne serse de, Sağlık Bakanlığı'na göre bu konuda sorun yaşanmıyor. Ancak meslek örgütleri bakanlıkla aynı fikirde değil. Apartmanlarda röntgen cihazı bulunduran yerlerle ilgili olarak hukuki açıdan yapılacaklar da var. Hukukçu tıp doktoru Erkin Göçmen, Kat Mülkiyeti Kanunu'nun 24. maddesine aykırılık oluşturan bu tür yerler için dava yoluna gidilebileceğini söylüyor. Normlar hiyerarşisine göre kanun yönetmelikten üstün olduğu için ilgili kanun gündeme getirilebilir. Vatandaşların bölgelerindeki yetkili Sulh Hukuk Mahkemesi'ne başvurarak tahliye isteminde bulunabileceğini belirten Göçmen, ruhsatsız çalışan yerler için ise il sağlık müdürlüklerine başvurulabileceğini söylüyor.
Ölçümler yapılmıyor
Denetimlerin kalitesi ve içeriğinin tartışılır olduğunu belirten uzmanlar, radyoloji merkezlerindeki rutin uygulamalara bakıldığını, radyasyon ölçümü ve çalışanların ne kadar radyasyona maruz kaldığını gösteren 'dozimetre' kuralına uyulmadığını savunuyor. Türk Medikal Radyoteknoloji Derneği Genel Sekreteri Nergis Ceydeli'nin denetimsizliğe dair verdiği örnekler çarpıcı:
"Kartal Eğitim ve Araştırma Hastanesi'ndeki cihazların ne lisansı ne ruhsatı var. Siyami Ersek Göğüs Kalp ve Damar Cerrahisi Eğitim ve Araştırma Hastanesi de ruhsatsız. Orada anjiyografi cihazı var. Bu cihaz röntgenden 50 kat fazla radyasyon yayıyor. Çalışanların ne kadar radyasyona maruz kaldığı bilinmiyor."
İnsan sağlığıyla oynandığının bir başka göstergesi ise röntgen cihazlarını kullananlar. Kamu ve özel merkezlerde radyoloji alanında eğitim almamış hemşire, sağlık memuru, müstahdemlerin görev yaptığını belirten Ceydeli, gazetelerin iş ilanlarında sık sık 'röntgen çekmeyi bilen sekreter', 'röntgen çekmeyi bilen hemşire ve sağlık memuru' arandığını, çoğu zaman da personele verilen 6 aylık eğitimle işin yürütüldüğünü söylüyor. Ceydeli, bu durumun çalışanlar kadar halk sağlığını da hiçe saymak anlamına geldiğine dikkat çekerek, şöyle konuşuyor:
"Radyasyon fiziğini bilen çok sayıda teknisyen kadro beklerken, Sağlık Bakanlığı ve SSK hastanelerinde hemşire, laborant hatta lise mezunları çalıştırılıyor. Bu durum bomba imha ekipleri varken sokaktan geçen bir vatandaşın bombayı imha etmeye çalışmasından farklı değil. Eğitimsiz kişiler işleri hızlandırmak adına, aynı anda on hastayı çekim odasına
alıp sözüm ona hizmet veriyor.
Onuncu kişi kendisine sıra gelirken, kendisinden önce radyasyon verilen tüm hastaların aldığı toplam radyasyondan saçılan ışınları savunmasız bir şekilde alıyor."
Teknisyenin yükü ağır
Radyasyon gerçeğini gösteren bir diğer bulgu da rakamlarda. Yurtdışında röntgen teknisyenleri bir yılda 2 bin 500 çekim yapıyor. Türkiye'deki bir teknisyenin ortalama yaptığı çekim sayısı ise 12 bin. 6 bin kişiye bir teknisyenin düştüğü Türkiye'de 10 bin civarında teknisyen bulunuyor. 57 milyon nüfuslu Britanya'da 18 bin 700, 16.5 milyon nüfuslu Hollanda'da 4 bin 954, 80 milyonluk Almanya'da 29 bin 500 ve 60 milyonluk Fransa'da ise 21 bin röntgen teknisyeni var.
RADİKAL