Rice'ın yardımcısı kim olacak?

ABD Başkanı George W. Bush, ikinci dönem yönetiminde Dışişleri Bakanlığı görevine Condoleezza Rice'ı atarken, şu sıralarda Washington'da en çok merak edilen konu, ABD Dışişleri Bakan yardımcılığı görevine kimin getirileceği. Yeni Irak'ın Baas Partisi'nden arındırılması, CIA'in, yeni başkan Porter Goss yönetiminde temizlikten geçirilmesi, kabinede çatlak sese yer verilmemesi yaklaşımı çerçevesinde Bush yönetiminin, ABD Dışişleri Bakanlığı'nın ikinci adamı konumuna kimi getireceği, bakanlığın hangi yöne gideceğinin de işaretini verecek. Los Angeles Times gazetesi, Rice'ın yeni muhafazakarlardan birini (Neo-con) bu göreve getirmesi halinde, Bush'un terörizme karşı kendi kurallarıyla savaşacağı ''dik kafalı dış politikanın'' devam edeceğinin anlaşılacağını savundu. Gazete bu durumda muhafazakarların, 11 Eylül sonrası dünyayı kavrayan şahin bir adayı alkışlayacağını kaydetti. Gazeteye göre bakan yardımcılığı görevi ''pragmatik realist'' birisine giderse, özellikle Başkan Bush'un babası George Bush döneminde hizmet etmiş birisi olursa, o takdirde liberaller daha nazik, çok taraflı dış politika izleyecek adayı alkışlayacak. Bu durum ise yeni muhafazakarları rahatsız edecek. ABD Dışişleri Bakanlığı'nın iki numaralı yetkilisi Richard Armitage ve eski Başkan Bill Clinton dönemindeki Strobe Talbott, Washington'da bu görevi yürüten en güçlü isimler olarak biliniyor. Bakan yardımcısı, bakanlık bürokrasisini, bütün büyükelçilik ve konsoloslukları yönetirken, küresel sorunların krizlere dönüşmesini engelliyor, en önemli konulara damgasını vuruyor ve bakanın en güvendiği danışmanı işlevini görüyor. Önemli işleri bitiren bürokrat olarak iki numaralı yetkiliye, ''baltacı'' da deniliyor. İkinci Bush yönetiminde görev yapmayacak olan ABD Dışişleri Bakanı Colin Powell döneminde bakanlık, Bush yönetiminin politikalarından daha farklı bir çizgide algılanmış ve bakan Powell, diğer yönetim yetkililerinden ''ılımlı'' sıfatıyla ayrılmıştı. Powell'ın yeni kabinede yer almayacak oluşu, Bush'un kabinesindeki diğer değişikliklerle de birleşince, ABD Başkanı'nın yeni yönetiminde çatlak ses istemediği yorumlarına neden olmuştu. Geçen hafta Washington Post gazetesi, ABD'nin Ankara Büyükelçisi Eric Edelman'ın, Rice'ın yardımcılığı görevi için düşünüldüğünü yazmıştı. Edelman'ın yanı sıra bu görev için ABD Dışişleri Bakanlığı'nın silah kontrolü ve uluslararası güvenlikten sorumlu müsteşarı ve yeni muhafazakarlar arasında sayılan John Bolton'ın da adı geçiyor. Los Angeles Times gazetesi, sert, sözünü sakınmayan, sadık Bolton'ın, ABD Başkan yardımcısı Dick Cheney'nin tercihi olduğu yorumunu yaptı. Bir başka isim ise, Rice'ın Ulusal Güvenlik Konseyi'nde Ortadoğu konusunda çalışan ve bir şahin olarak bilinen Elliott Abrams. Rice'ın Abrams'a, diğer adaylardan çok daha yakın olduğu belirtiliyor. Baba George Bush döneminde ABD Dışişleri Bakanlığı'nın üç numarası işlevi gören Arnold Kanter de adaylardan biri. Kanter'in, ABD Dışişleri Bakanlığı'nda pek çok kişi tarafından memnuniyetle karşılanacağı belirtilirken, Los Angeles Times gazetesi Cheney'nin bu adaya karşı çıktığını savundu. Bir başka aday da, Kanter'den önce yine baba Bush döneminde bakanlığın üç numarası görevini yürüten ve daha sonra ABD'nin Almanya büyükelçiliği görevini yapan Robert Kimmitt. Lobici Kimmitt, geleneksel muhafazakarlardan sayılıyor ancak yeni muhafazakar kampla da iyi geçiniyor. ABD'nin Armitage'dan önceki bakan yardımcılarından bazıları ise şöyle sıralanıyor: Strob Talbott, Clifton Wharton Jr., Lawrence Eagleburger ve John Whitehead.