Reutersin Türkiyedeki belge krizi yorumu

'Generaller ordudaki isyana hakim olamayabilir'

GERİLİMİ ŞİDDETLENDİRDİ

Belge gerçek ya da sahte olsa da bu tartışma, iktidardaki AK Parti ile katı laik ordu arasında zaten var olan gerilimi daha da şiddetlendirdi. Haber, orduyu utandırdığı gibi laiklerle uzun süredir devam eden iktidar mücadelesinde hükümeti güçlendirebilir. Belge gerçek çıkarsa, bu AK Parti’nin başta ordu olmak üzere laik kurumlara yaptığı ’partimize karşı antidemokratik yöntemleri kullanmak istiyorlar’ suçlamalarını körükleyecektir. Uzmanlar kimin galip geleceğine bakmadan, Türkiye’nin siyasi istikrarı açısından bu durumun bedelinin ağır olacağı uyarısında bulunuyor. Geçmişte yaşanan yerel türbülanslar da AB üyeliğini hedefleyen ekonomik ve siyasi reform sürecini engellemiş, bu da yatırımcılar için bir endişe kaynağı olmuştu.

DARBE RİSKİ VAR MI?

Türk Ordusu, siyasete karışma açısından uzun bir geçmişe sahip. Güç kullanarak ya da baskı yoluyla birkaç darbe yaptığı da oldu. Son olarak 1997’de İslamcı hükümetin görevden alınmasına yardım etti. Az sayıda insan yeni bir darbe riskinin olduğuna inanıyor. Bunun nedeni ordunun halk desteğine sahip olmaması. Ordu her zaman Türklerin saygı duyduğu bir kurum olarak kalmaya dikkat etti. Anketlerde de ordu sıklıkla en çok güvenilen kurum olarak çıktı. Ancak son terslikler ve ordunun ününe vurulan darbe, generallerin ordu içindeki (rank) isyanları kontrol edememesine ve bu serseri unsurların kaosu büyütmek için yaptığı gizli faaliyetlere engel olamaması riskini de beraberinde getiriyor.

GÜVENİLİR KURUM

AK Parti ile Genelkurmay arasındaki açık düşmanlık ve birbirlerine olan derin kuşkular, komutayı geçen yıl daha az çatışmacı İlker Başbuğ’un almasıyla hafiflemişti. Ancak emekli generaller ve görevdeki bazı subayların Ergenekon’la ilgili olarak tutuklanması ve hükümet yanlısı medyanın bir zamanlar dokunulmaz olan orduya karşı saldırıları, Başbuğ’u yoğunlaşan rahatsızlığı azaltmak için toplum önünde daha sert davranmaya zorladı. Son anketlere göre, Türkiye’de hâlâ en güvenilen kurum olan ordu, geçen yıllarda arka planda kalsa da, giderek yükselen hükümet-asker gerilimi generalleri siyaset arenasına çekebilir.