Resmi daireler de "kaçak"çı
Abone olYakalanan kaçak elektrik kullanımında, abone sıralamasına göre meskenler yüzde 64 ile birinci. Yüzde 33 ile ticarethaneler ikinci, resmî daireler yüzde 0,9 ile üçüncü...
Türkiye’ye yıllık yaklaşık 3 milyar dolara mal olan kaçak
elektrik kullanımı, bütün çabalara rağmen engellenemiyor. Türkiye
Elektrik Dağıtım AŞ’nin (TEDAŞ) yaptığı çalışmaya göre, kaçak
elektrik tüketimi ve parasal değer açısından işyerleri
(ticarethaneler) birinci sırada geliyor. İşyerlerini özel konutlar
takip ederken, üçüncü sırada sanayi kuruluşları yer alıyor.
Ticarethaneler arasında özel hastaneler, büyük marketler, oteller,
ütücüler, tekstil, plastik enjeksiyoncular, su pompacıları öne
çıkan kuruluşlar. Kaçak elektrik kullanımı, Türkiye genelinde yüzde
20’lere kadar çekildi. Ancak, bazı illerdeki kayıp-kaçak oranı
yüzde 70-80’lerde seyrediyor. Elektrik tarifesindeki ücret
farklılığının kaçak kullanım oranını artırdığı belirtiliyor.
Sanayide kullanılan elektriğin ticarethanelere göre ucuz olduğunu
kaydeden uzmanlar, sanayi sicil belgesi alamayan işyerlerinde kaçak
kullanımın yüksek seyretmesini manidar buluyor. Bakkal ve büfenin
yanı sıra özel hastaneler, büyük marketler, bazı tekstil
şirketleri, su pompacıları, plastik enjeksiyoncuları gibi elektrik
tüketimi yoğun olan kuruluşlar da ticarethane tarifesi ile elektrik
tüketiyor. Çalışmalar, söz konusu yerlerin kaçak kullanımda ilk
sıralarda yer aldığını gösterdi. Kaçak dağılımında yakalanan abone
sayısı bakımından meskenler öne çıksa da, tüketilen elektrik ve
bunun parasal karşılığı bakımından ticarethaneler ilk sırada yer
alıyor. Türkiye geneli, yakalanan kaçak elektrik kullanımında,
abone sıralamasına göre meskenler yüzde 64 ile birinci sırada
bulunuyor. Meskenleri yüzde 33 ile ticarethaneler takip ederken,
resmî daireler yüzde 0,9 ile üçüncü sırada yer alıyor. Kaçak
kulanımın parasal değeri olarak yüzde 67 ile ticarethaneler
birinci, yüzde 24 ile konutlar ikinci sırada. Sanayi kuruluşları
ise yüzde 3 ile üçüncü durumda. Tüketim açısından (kwh) kaçak
kullanılan elektriğin yüzde 61'i ticarethanelere, yüzde 30'u
konutlara ve yüzde 4'ü de sanayi kuruluşlarına ait. Elektrikte
kayıp-kaçağın azalması, denetimdeki kararlılığa bağlanıyor.
Elektrik Mühendisleri Odası Başkanı Kemal Ulusaler, kaçak elektrik
kullanımının özellikle küçük ölçekli sanayilerde konutlara göre
daha fazla olduğuna işaret ederek, “Küçük ölçekli bir sanayi
işletmesi ayda yaklaşık 4-5 bin yeni liralık elektrik tüketir. Bu
rakam konutların yıllık tüketiminden fazla. Bu işletmelerdeki kaçak
tüketim yan yana konulduğunda ciddi bir yekün teşkil eder.”
bilgisini veriyor. Ulusaler, son yıllarda kayıp-kaçakla mücadelede
başarı elde edildiğine vurgu yaparak "Özellikle son iki yıldır
kaçakla mücadelede iyi çalışmalar yapılıyor. Fakat, bu yeterli
değil. Kamu otoritesi bu konuda kararlılığını daha çok göstermeli.
Elektrik fiyatları da Türkiye'de çok pahalı. Özellikle sanayide
tüketilen elektrik. Fiyatların düşürülmesi kaçağı azaltır." diyor.
TEDAŞ'ın son verilerine göre bazı illerdeki elektik kayıp-kaçak
oranları (teknik kayıp ve kaçak) yüzde 70'lerin üzerinde
seyrediyor. Haziran 2005 yılı itibarıyla Türkiye geneli kayıp-kaçak
oranı yoğun denetimler sonucu yüzde 20'ye indi. Ancak Doğu ve
Güneydoğu Anadolu Bölgesi'ndeki bazı illerdeki kayıp-kaçak oranı
bütün çalışmalara rağmen düşürülemiyor. Mardin yüzde 79 ile en
fazla kayıp-kaçağın yaşandığı il olurken, bu ili yüzde 70 ile Van
ve Şanlıurfa izliyor. Diyarbakır yüzde 68, Hakkari yüzde 67, Batman
yüzde 66 oran ile en fazla kayıp-kaçağın olduğu illerin başında
geliyor. Elektrik kayıp-kaçağının en az olduğu il Denizli. Yüzde
0,89 oran ile Denizli, kayıp-kaçağın en az olduğu il olurken, bu
ili yüzde 2,83 ile Konya, 4,86 ile de Karabük izledi. TEDAŞ
yetkilileri, bazı sanayi bölgelerinde kayıp-kaçağın çok az
olmasının, sanayi tesislerinin elektrik şebekelerinin hemen yanında
olmalarına bağlıyor. Şebekeye yakın olan sanayi kuruluşlarında
teknik-iletim kayıpları olmuyor veya ilgili kuruluş, ana şebekeden
sonraki iletim hattını kendisi kurduğu için iletim kayıpları
TEDAŞ'a yansımıyor. Elektrik abonelerinin dikkat etmesi gereken
hususlar: - Elektrik şirketinden geldiğini söyleyenlere mutlaka
kimlik sorun. Emin olmadan hiçbir şekilde sayaca ve tesisata
müdahale edilmesine izin vermeyin. - Görevli elemanın sayaç veya
tesisatta bir işlem yapması halinde yaptığı işle ilgili imzalı
belge istenmeli, vermediği takdirde şirkete başvurulmalı. - Hiçbir
şekilde şirket görevlilerine elden fatura ödemesi yapmayın. -
Endeks okuma ihbarı alındığında sayacın üzerindeki bilgiyle
karşılaştırılmalı. - Sayaç mühürsüz ise en kısa zamanda müracaat
edilmeli ve belge alınmalı. - Sayaç mühürlerini kontrol edin. -
Sayaç veya tesisat çevresinde şüpheli kişilerin görülmesi halinde
mutlaka ilgili şirkete ve polise haber verin. - Kaçak elektrik
kullananları şirkete bildirin. Unutmayın; kaçak elektrik
kullananların tüketimlerini de düzenli aboneler ödüyor. Kaynak:
Zaman Gazetesi