Renklerle suyun dansı

Renkli toprak, su ve sığır ödünün kağıda rengarenk desenler şeklinde aktarılmasıyla oluşan Ebru sanatı, Konya’da açılan kurslarda gelecek nesillere aktarılıyor.

En basit şekliyle yapmak için 7-8 aylık bir kurs gerektiren ‘Ebru’nun tamamlanma aşamaları, adeta renklerle suyun dansını anlatıyor.

Konya Büyükşehir Belediyesi Halkla İlişkiler Daire Başkanlığı bünyesindeki Meslek Edindirme Kursları (KOMEK) arasında, Ebru kursu daveriliyor. Halen 42 kursiyerin eğitim gördüğü Ebru kursunda, geleneksel Türk el sanatları arasında bulunan ebrunun yapımı, tek bir usta öğretici tarafından, büyük bir sabır ve titizlikle çoğunluğunu genç kızların oluşturduğu kursiyerlere öğretiliyor.

KOMEK’te görevli Ebru eğitmeni Nilüfer Taban, ‘Ebru’nun sözlük anlamının, Farsça “bulut” anlamındaki bir kelimeden geldiği belirtti. “Ebru kolay öğrenilen bir sanat değil, her aşaması büyük bir emek ve özen gerektirir” diyen Taban, bir ebru ürünü ortaya çıkarmak için önce kırmızı, sarı, kahverengi ve mavi başta olmak üzere çeşitli renklerde toprak bulunması ve bu toprağın, içindeki yabancı maddelerden tamamen temizlenmesi gerektiğini anlattı.

Renkli toprakların, daha sonra ayrı ayrı toz haline gelinceye kadar ezildiğini ifade eden Taban, Ebru yapımı için gerekli olan diğer aşamaları ise şöyle özetledi:
“Bu toprakları önce suyla belli bir oranda karıştırarak kabaca boyayı elde ediyoruz. Ardından da bu boyayı, boyanın su üzerinde kalabilmesi ve kağıda kolayca nüfuz edebilmesi için, sığır ödüyle karıştırıyoruz. Boyaları, ardından da sapları gül ağacından, kılları ise at kılından kendimizin imal ettiği fırçalarla su üzerine tatbik ediyoruz. Bu boyalarla, içinde su ve geven otundan elde edilen bir maddenin (kitre) bulunduğu teknede, fırça ve ‘biz’ denilen tahta saplı miller yardımıyla Ebru motifleri oluşturuyoruz.”

Taban, su üzerindeki boyaya, ‘biz’ yardımıyla son şekli verildikten sonra, üzerine 80 gram ağırlığında, 35-50 santimetre ebatlarındaki kağıdın serilip yeniden toplandığını, böylece, su üzerindeki desenin kağıt üzerine aktarıldığını belirtti.

Ebrunun, tamamen doğal malzemeler kullanılarak yapılan bir sanat olduğunu dikkati çeken Taban, “En basit şekliyle yapmak için 7-8 aylık bir kurs gerektiren ‘Ebru’nun tamamlanma aşamaları, adeta renklerle suyun dansını anlatıyor. Zahmet gerektiren bu uğraşın sonunda elde ettiğiniz renk cümbüşü, size bütün yorgunluğunuzu unutturuyor. Bana göre ‘Ebru’nun en güzel yanı, her birinin kendine özel olması ve bir daha aynısının yeniden yapılamamasıdır” diye konuştu.

Taban, eski bir Türk-İslam sanatı olan ‘Ebru’ya, son dönemde gençlerin gösterdiği ilginin, bu sanatın gelecek kuşaklara aktarılması adına sevindirici olduğunu sözlerine ekledi.