Reklamın da kötüsü var

Reklam Kurulu bu yılın ilk 7 ayında şikayete konu 105 reklam için toplam 3 milyon 917 bin 651 YTL para cezası ve reklamın yayınını durdurma cezası verdi. AA muhabirinin, Sanayi ve Ticaret Bakanlığı Tüketicinin ve Rekabetin Korunması Genel Müdürlüğü bünyesinde hizmet veren Reklam Kurulu Başkanlığı verilerinden derlediği bilgiye göre, tüketicilerden ulaşan yazılı şikayetler üzerine yapılan değerlendirmeler sonucunda, 34 reklamın yayınının durdurulmasına, 5 reklamın da yayınının durdurularak, düzeltilmesine karar verildi.

Reklam Kurulu Başkanlığı, tüketicinin dilekçe ile yaptığı başvuru üzerine ticari reklam ve ilanları 4077 sayılı Tüketicinin Korunması Hakkında Kanun'un 16'ıncı maddesinin hükümlerine göre değerlendiriyor. 4077 Sayılı Tüketicinin Korunması Hakkında Kanun'un 16. maddesi, ticari reklam ve ilanların kanunlara, Reklam Kurulu'nun belirlediği ilkelere, genel ahlaka, kamu düzenine, kişilik haklarına uygun, dürüst ve doğru olmasını öngörüyor.

Tüketiciyi aldatıcı, yanıltıcı ya da onun tecrübe ve bilgi noksanlıklarını istismar edici, tüketicinin can ve mal güvenliğini tehlikeye düşürücü, şiddet hareketlerini ve suç işlemeyi özendirici, kamu sağlığını bozucu, hastaları, yaşlıları, çocukları ve özürlüleri istismar edici reklamları yasaklayan düzenleme, örtülü reklam yapılmasını da yasaklıyor. Tüketiciler bu koşullara uyulmadığını öne sürdükleri reklamlar için bir dilekçe ile Reklam Kurulu Başkanlığı'na başvurabiliyor.

Hakkında şikayet başvurusunda bulunulan reklamlar, 4077 sayılı Tüketicinin Korunması Hakkında Kanun'un 16. ve 17. maddeleri ile Ticari Reklam ve İlanlara İlişkin İlkeler ve Uygulama Esaslarına Dair Yönetmelik hükümleri çerçevesinde inceleniyor.

VERİLEN CEZALAR

25 üyeden oluşan Reklam Kurulu aylık toplantılarında şikayetleri görüşerek karara bağlıyor ve gerekli görmesi halinde reklamı veren, reklam ajansı ve reklamı yayımlayan mecra kuruluşu ya da kuruluşları hakkında idari para, durdurma ve düzeltme cezası veriyor. Reklam Kurulu bu yılın ocak ayında 22 reklam için toplam 805 bin 347, şubatta 15 reklam için toplam 305 bin 463, martta 10 reklam için toplam 110 bin 026, nisanda 16 reklam için toplam 720 bin 665, mayısta 21 reklam için 850 bin 596, haziranda 15 reklam için 860 bin 687, temmuzda da 6 reklam için 264 bin 863 YTL para ve reklamın yayınını durdurma cezası verdi.

Reklam Kurulu ayrıca, şubatta 1, martta 6, nisanda 2, mayısta 9, haziranda 10 ve temmuzda 6 olmak üzere toplam 34 reklam için yayın durdurma, şubatta 2, nisanda 1 ve temmuzda 2 olmak üzere toplam 5 reklam için yayın durdurma ve düzeltme cezası kararı aldı.

CEZALIK YALANLAR

Reklam Kurulu'nun şikayetler üzerine inceleyip idari para cezası ve yayın durdurma cezası verdiği reklamlardan bazıları şöyle: ''(Misvak özlü diş macunu) reklamını veren şirket, misvakın antibakteriyel özelliği bulunduğu iddiasını kanıtlayamayınca ceza yaptırımıyla karşı karşıya kaldı. Mikroorganizmaların üremesini önlediği ve dolayısıyla astım ve alerji hastalarını daha rahat uyumasını sağladığı öne sürülen yatağa ilişkin yayınlanan reklam için Ankara Üniversitesi Tıp Fakültesi'nden görüş istendi. Fakülteden istenilen görüşte, antialerjik özellikli yatağın astım ve benzeri rahatsızlığı olan kişilerin sağlığına olumlu etkiler yaratacağına dair kanıtlanmış herhangi bir bilimsel çalışma olmadığı ifade edildi.

Diş tedavisi gördüğü anlaşılan bir genç kızın dişleriyle meşrubat şişesinin kapağını açtığı reklama ilişkin şikayeti de değerlendiren Reklam Kurulu, ağız ve diş sağlığına zarar veren yanlış yönlendirmelere sebep olduğu iddiasıyla reklamı veren şirketi cezalandırdı, reklamın yayınını durdurdu. Bir akademisyenin bir gazetenin ekinde yayınlanan ''maymun gibi kıllıyım nasıl kurtulabilirim'' başlıklı yazısında bir lazer epilasyon merkezinin örtülü reklamının yapıldığı kanaatine varıldı. Bu yazı nedeniyle gazeteye para cezası uygulandı.

SANAYİ TUZU İÇİN MUTFAK ÖNLÜKLÜ KADIN RESMİ

Konya'da yerleşik bir firmanın, deri tuzlama, fabrika temizliği, hayvan yemlenmesi, tekstil ve boya sanayi gibi yerlerde kullanılan sanayi tuzunu, ambalajının üzerine mutfak önlüklü kadın resimleri koyarak sofra tuzu görünümü verdiğine karar verildi. Firma tüketiciyi yanılttığı gerekçesiyle cezalandırıldı. Bir firma, televizyon kanallarında yayınlattığı reklamlarda kendisinin ürettiği mobilyalar yerine bir başka mobilya firmasının ürün kataloğundan aldığı mobilya resimlerini kullanınca ceza almaktan kurtulamadı. Antalya'da faaliyet gösteren ve reklamında 3 yıldızlı otel olarak tanıtılan tesisin, şikayet üzerine yapılan değerlendirme sonucunda aslında turizm yatırım belgeli bir pansiyon olduğu ortaya çıktı.

Çay reklamında ürünün ambalajı üzerinde yer verilen ''Prof. Dr. Osman Müftüoğlu Klinikleri tavsiye eder'' ibaresinin soruşturulması sonucunda, bu isimde bir sağlık kliniği bulunmadığı belirlendi. Reklamı veren firmaya tüketiciyi aldattığı gerekçesiyle ceza yaptırımı uygulandı. Malatya'da un ve unlu mamuller üreten bir firmanın televizyon kanallarında yayınlattığı reklamlarda laboratuvar ve çeşitli cihazlara yer verildi. Yapılan incelemede görüntülerde yer verilen laboratuvar ve cihazların firmaya ait olmadığı saptandı. Ankara'da yerleşik bir nakliyat firmasının taşıdığı ev eşyalarının bir sigorta şirketinin güvencesi altında olduğunu ifade ettiği reklamın, şikayet üzerine soruşturulması sonucunda ise firmanın reklamda adı geçen sigorta şirketiyle bir ilgisinin bulunmadığı belirlendi.