Rabbani suikasti ortaklaşa soruşturulacak

Afganistan ve Pakistan liderleri, sınır ötesi saldırılara göz yumma suçlamalarının ilişkileri germesinden bu yana ilk kez Türkiye'de buluştu.

Altıncısı düzenlenen üçlü zirve kapsamında, iki komşu arasında işbirliği yolları aranıyor.

Afganistan'ın geleceği konusunda yarın yapılacak çok uluslu zirveye hazırlık niteliğindeki görüşmeler, 20 Eylül'de Afganistan'ın eski lideri ve Taliban ile barış müzakerelerinin yöneticisi Burhaneddin Rabbani'nin öldürüldüğü saldırıdan bu yana iki ülke liderlerini ilk kez bir araya getiriyor.

İki ülke suikastın aydınlatılması için bir mekanizması kurulacağını duyurdu.

Türkiye Cumhurbaşkanı Abdullah Gül, bunu üçlü zirvenin en önemli sonuçlarından biri olarak ifade etti.

Kabil yönetimi, saldırının Pakistan'da planlandığını ve Pakistanlı bir saldırgan tarafından düzenlendiğini kaydetmiş, Pakistan'ı suikastle ilgili soruşturmada işbirliği yapmamakla suçlamıştı.

Cumhurbaşkanı Abdullah Gül, üçlü görüşmeler öncesinde Afganistan Başkanı Hamid Karzai ve Pakistan Cumhurbaşkanı Asıf Ali Zerdari ile Çırağan Sarayı'nda ayrı ayrı bir araya geldi. Daha sonra üçlü görüşmelere geçildi.

Afgan yetkililer, 'her iki ülke için de tehdit" olarak nitelenen militan gruplar karşısında Pakistan'ın sözün ötesine geçip somut adımlar atmasını istiyor.

Dışişleri Bakan yardımcısı Cavit Ludin, Reuter ajansına açıklamasında Pakistan'dan özellikle Hakkani şebekesi olarak adlandırılan militan gruba müdahale etmesini beklediklerini söyledi.

Pakistanlı temsilciler ise ayrıntı vermemekle birlikte, şimdilik görüşmelerin iyi gittiğini söylemekle yetindi.

Türk kaynaklar, öncelikli amaçlarının taraflar arasında güveni yeniden tesis etmek olduğunu söylüyor.

Altıncı üçlü zirve

Taraflar arasında güvensizlik aslında yeni bir kavram değil. Afganistan uzun yıllardır Pakistan'ı Taliban'a el altından destek vermekle suçluyor.

Taliban'a destek verme suçlamasını reddeden İslamabad yönetimi ise Pakistan Taliban Hareketi (TTP) adlı grubun Afganistan'ı üs olarak kullanıp Pakistan'da saldırılar düzenlediğini söylüyor.

Gerilimleri aşıp taraflar arasında istişare kanallarını güçlendirmeyi hedefleyen üçlü zirveler de 2007 yılından bu yana düzenleniyor.

Üç lider, altıncı zirvelerinde ayrıca aşırılık yanlısı İslami eğilimlere karşı mücadele yollarını görüşüp güvenlik ve istihbarat alanında işbirliği anlaşmaları yapacak.

Bu nedenle tarafların içişleri bakanları ve genelkurmay başkanları da üçlü toplantılarda bir araya geldi.

Üçlü zirveyi yarın 'Asya'nın kalbinde Güvenlik ve İşbirliği" başlıklı zirve izleyecek.

Bölgenin geleceğine istikrar kazandırmak için yapılabileceklerin tartışılacağı zirveye 20 ülke ve uluslararası kuruluşlar katılıyor.

ABD Dışişleri Bakanı Hillary Clinton ise annesinin sağlık durumu dolayısıyla son anda zirveye katılamayacağını açıkladı; zirvede ABD'yi Afganistan ve Pakistan özel elçisi Marc Grossman'ın temsil etmesi bekleniyor.

Halihazırda Afganistan'da görev yapan 140 bin yabancı askerin üçte ikisini ABD sağlıyor. Ancak 2014 sonuna dek muharip görevdeki tüm yabancı askerlerin aşamalı olarak ülkeden ayrılmış olması hedefleniyor.

Karzai'nin İstanbul konferansı sırasında güvenlik sorumluluğunun NATO kuvvetlerinden Afgan kuvvetlerine devredileceği yeni bölgelerin listesini de açıklaması bekleniyor.

Karzai, Temmuz ayında geçişin başlatılacağı yedi bölge belirlediklerini duyurmuştu.

Türkiye Dışişleri Bakanı Ahmet Davutoğlu ve Afganistan Dışişleri Bakanı Zalmay Resul'un eşbaşkanlık edeceği konferansa katılacak diğer ülkeler şöyle:

ABD, Almanya, Avustralya, Birleşik Arap Emirlikleri, Çin, Fransa, Hindistan, İngiltere, İran, İspanya, İsveç, İtalya, Japonya, Kanada, Kazakistan, Kırgızistan, Mısır, Norveç, Özbekistan, Polonya, Rusya, Suudi Arabistan, Tacikistan ve Türkmenistan

Toplantıda ayrıca BM, İslam İşbirliği Teşkilatı, Ekonomik İşbirliği Teşkilatı (EİT), Asya’da İşbirliği ve Güven Arttırıcı Önlemler Konferansı (AİGK), Avrupa Birliği, NATO, Avrupa Güvenlik ve İşbirliği Teşkilatı (AGİT) gibi kuruluşların temsilcileri yer alacak.

Gül direksiyonda

Toplantıların başında, Cumhurbaşkanı Gül, gerilimli atmosferi protokol alışkanlıklarını bir kenara bırakarak kırmaya yöneldi.

Çırağan Sarayı'nda yapılan ikili görüşmeler ardından Gül, konuk liderleri aynı araca alıp Four Seasons Oteli'ndeki çalışma yemeğine bizzat götürdü.

Gül, makam aracının direksiyonuna geçip emniyet kemerini takarken, ön koltuğa Pakistan Cumhurbaşkanı Zerdari, arka koltuğa ise Afganistan Başkanı Karzai ve Dışişleri Bakanı Ahmet Davutoğlu oturdu.

Yemeğe, Genelkurmay Başkanı Orgeneral Necdet Özel, İçişleri Bakanı İdris Naim Şahin, Pakistan Dışişleri Bakanı Hina Rabbani Har da katıldı.