Putin iptal etti Avrupa şaşkın

Balkan ülkelerinin umut bağladığı yeni doğalgaz hattının Türkiye üzerinden geçecek olması Moskova ile Ankara’nın ‘stratejik ortaklık’ı olarak yorumlandı.

Avusturya enerji şirketi OMV Başkanı Gerhard Roiss , Avrupa'nın Rus gazı olmadan yapamayacağını söyledi.

New York Times, Putin ve Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan'ın birçok alanda mutabakat sağlamasını manşetten verdi ve "Eğer bir kazanan varsa o da Türkiye" ifadesini kullandı.

AB VE ABD İÇİN NADİR ZAFER İDDİASI

Putin'in Güney Akım Doğalgaz Boru Hattı'nın mevcut şartlar altında Bulgaristan yerine Türkiye'den geçebileceğine yönelik açıklamalarına dikkati çeken New York Times, boru hattının güzergahında yapılacak değişikliğin Rusya yönetimi için "nadir bir diplomatik yenilgi" olacağı değerlendirmesini yaptı.

Buna karşın, Moskova'nın bu girişiminin, Avrupa Birliği (AB) ve ABD için "nadir bir zafer" olarak nitelendirildiği haberde, Washington ve Brüksel'in Güney Akım Projesi'ne Rusya'nın bölgedeki en büyük enerji tedarikçisi olmasını engellemek için karşı çıktıkları belirtildi. Rusya ile AB arasındaki ilişkiler, Doğu Ukrayna ve Kırım'da yaşanan olayların ardından bozulurken, ABD ve Avrupa'nın, Rusya'ya yönelik yaptırımlarıyla durma noktasına gelmişti.

TÜRK EKONOMİSİNE ÖNEMLİ KATKI

New York Times, ayrıca Rusya'dan Türkiye'ye ulaştırılan doğalgaz fiyatının düşürülmesi ve transit hacminin yaklaşık 3 milyar metreküp artırılmasına yönelik anlaşmaların Türk ekonomisine önemli katkı sağlayacağını vurguladı.

TÜRKİYE VE RUSYA DOĞALGAZ PAZARINI SARSACAK

Associated Press (AP) anlaşmaları, "Türkiye ve Rusya doğalgaz pazarını sarsacak" başlığıyla verirken, Güney Akım Projesi kapsamındaki boru hatlarının Türkiye'den geçmesinin ülkeyi büyük bir enerji terminaline dönüştüreceğine işaret etti.

Bölgedeki diğer ülkeler ve AB liderlerinin boru hattının güzergahına ilişkin değişikliğin politik ve finansal sonuçlarını tarttığını belirten AP, Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanı Taner Yıldız'ın projeyle ilgili son sözü söylemek için henüz erken olduğu yönündeki açıklamalarına da yer verdi

PUTİN BLÖF MÜ YAPIYOR?

Reuters haber ajansı ise yaklaşık 40 milyar dolarlık Güney Akım Projesi'nin AB ve Rusya arasındaki kriz nedeniyle iptal olduğunu kaydederken, Rusya'nın projeye yeni ortak olarak Türkiye'yi seçtiğini yazdı.

Rus Enerji şirketi Gazprom CEO'su Aleksey Miller'ın Türkiye'de 63 milyar metreküp kapasiteli yeni bir boru hattı inşa edileceğine ilişkin açıklamalarının yer aldığı haberde, Putin'in Güney Akım konusunda "blöf yapıp yapmadığı" sorgulandı.

Güney Akım Projesi'nin AB üyesi olmayan Türkiye'den geçmesiyle ilgili girişimlerin "politik bir taktik" olarak algılandığına işaret eden Reuters, Rusya'nın Türkiye'ye sattığı gaz fiyatında indirime gitmesinin de projeye yönelik kuşkuları artırdığını öne sürdü.

Öte yandan, Wall Street Journal, Putin'in Güney Akım Projesi'nin güzergahına yönelik kararını "sürpriz" olarak niteledi ve bunun Avrupa'yı karmaşık bir duruma düşürdüğünü savundu.

Brüksel'in Rusya'ya olan enerji bağımlılığını azaltmaya yönelik politikalarına atıfta bulunulan haberde, Avrupa'nın alternatif tedarikçiler bulana kadar Rus gazına ihtiyaç duyacağı iddiasına da yer verildi.

Ukrayna krizi nedeniyle Avrupa Birliği ile restleşen Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin’in Türkiye ziyaretinde; Güney Akım projesinin iptal ettiklerini belirterek rotayı Türkiye’ye çevirmesi, Avrupa’da şok etkisi yaptı. Yeni Şafak gazetesinin haberine göre Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan ile birlikte kameraların karşısına geçen Putin’in Avrupa’ya gaz akışı sağlayacak yeni doğalgaz boru hattının Türkiye üzerinden inşa edileceğini açıklaması özellikle doğu Avrupa ülkelerini karıştırdı.

BULGARİSTAN ALIM GARANTİSİ VERMEDİ

Bulgaristan, Romanya, Sırbistan, Macaristan, Slovenya gibi ülkelerden geçerek Avrupa’nın ortasına doğru uzaması planlanan Güney Akim Gaz projesi konusunda Bulgaristan’dan alım garantisi alamayan Rusya, bir süredir bu konuda kararsız bir tavır takınıyordu. Güney Akım ile ilgili olarak bütün ülkelerle ön anlaşmaların yapan Rusya’nın Türkiye güzergahını düşünmesinde alım garantisinin Bulgaristan’ın takındığı tavır etkili oldu. Güney Akım’a alternatif olan Türkiye güzergahı konusunda değişik iki alternatif üzerinde duruluyor.

'RUSYA'NIN YENİ STRATEJİK ORTAĞI TÜRKİYE' YORUMU

Rusya’nın yeni hat kararı vermekle Türkiye’yi ‘stratejik partner’ olarak seçilmesi ve Avrupa’ya yeni bir rest anlamına da geliyor. Ankara kaynakları, “Gazdaki çeşitliliğin artması üzerine Rusya Avrupa’nın kendisine yönelik ambargoya gazla cevap verirken, ‘gazı Türkiye üzerinden göndereceğim’ mesajı veriyor. Türkiye’ye de ‘beraber çalışalım, gazı ben vereyim biraz da fiyatı indireyim benden vaz geçme’ mesajı veriyor” değerlendirmesi yapıyor.

GAZPROM İLE BOTAŞ'IN AÇIKDENİZ ANLAŞMASI

Gazprom ile BOTAŞ arasında önceki gün Putin ile Erdoğan huzurunda imzalanan mutabakat zaptına göre; inşa edilecek boru hattının kapasitesi Güney Akım Projesinde olduğu gibi 63 milyar metreküp olacak. Bunun 14 milyar metreküpünün Balkanlar Koridoru (Battı Hattı) aracılığıyla tedarik edilecek. Türkiye’deki tüketiciler için yaklaşık 50 milyar metreküp doğalgaz teslim noktası da Türkiye -Yunanistan sınırında tesis edilecek istasyona aktarılacak. Krasnodar Eyaletinde yapımı süren Russkaya kompresör istasyonu, boru hattının başlangıç noktası olacak.

TÜRKİYE RUSYA’NIN EN BÜYÜK İKİNCİ DOĞALGAZ ALICISI

Türkiye halen Almanya’dan sonra Gazprom’un ikinci büyük satış pazarı konumunda bulunuyor. 2013 yılında Gazprom Türkiye’ye 26,7 milyar metreküp doğalgaz tedarik etti. Türkiye Mavi Akım ve Balkan (Batı) Hattı üzerinden doğalgaz alıyor. Karadeniz altından ilerleyen Mavi Akım, 2003 yılından bu yana yılda yaklaşık 16 milyar metreküp Rus doğalgazının Türkiye’ye ulaşmasını sağladı. Boru hattının işletime alınmasından bu yana aktarımını sağladığı gaz miktarı 110 milyar metreküpü aştı.

BULGARİSTAN KAYIPTA

Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin’in, Ankara’da Güney Akım projesinin geliştirilmesine devam etmeyeceklerine ilişkin açıklaması en çok Doğalgaz deposuna ev sahipliği yapması beklenen Bulgaristan’ı etkiledi. Bulgaristan Cumhurbaşkanı Rosen Plevneliev, “Projenin kaderi Rusya ve Avrupa Birliği’nin elinde” dedi. Rusya’nın Avrupa yasalarını dikkate alması durumunda kimsenin projeye karşı çıkmayacağını savunan Plevneliev, “Aynı zamanda Rusya şimdili Avrupa mevzuatını dikkate alacağına dair bir mesaj vermemiştir” yorumunda bulundu. Bulgaristan’ın eski enerji bakanlarından Rumen Ovçarov, projenin olası iptali durumunda Bulgaristan’ın yıllık zararının 600 milyon dolara ulaşacağını söyledi.

DÜNYA BASINI NE DEDİ?

BBC: Avrupa, Putin-Erdoğan yakınlaşmasından rahatsız.
THE GUARDIAN: Putin, Güney Akım Doğalgaz Hattı'nı sabote ediyor.
DER SPIEGEL: Putin, 100 milyar dolarlık anlaşmalarla Erdoğan'ı kazanma çabasında.
TIMES: Putin, Avrupa'ya gaz savaşı açtı.
FINANCIAL TIMES: Batı'nın yaptırımları; Moskova ve Ankara'ya yarıyor.
RUSSIA TODAY: Avrupa'nın tutumu Türkiye'ye yarayacak.

TÜRKİYE YÜZDE 15 İNDİRİM İSTEDİ

Putin’in Ankara Ziyaretinden önce Moskova’ya giden Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanı Taner Yıldız’ın Rusya Enerji Bakanı ve Gasprom yetkilileriyle yaptığı görüşmelerde, Türkiye’nin satın aldığı gaz fiyatında yüzde 15 oranında indirim istediği öğrenildi. Ankara’da, Rusya’nın Azerbaycan gaz fiyatı ile rekabete edebilmesi için fiyatın 300-340 dolara kadar düşmesi gerektiği konuşuluyor.

YILLIK 400 MİLYON AVRO
Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanı Taner Yıldız, gaz fiyatındaki indirimin devam etmesini beklediklerini söyledi. Fiyat indirimi için önümüzdeki hafta içerisinde tekrar bir araya geleceklerini belirten Yıldız, Türkiye için tasarlanan yeni boru hattında mutabakat sağlanması halinde Türkiye’nin elde edeceği kazanımların 400 milyon avroluk bir rakamın çok ama çok üzerinde olacağını söyledi.