PTT baştan aşağı yenileniyor

Hizmet sağlayıcıları ile posta hizmetlerinde çalışanların; gönderileri açmaları, içlerinde ne olduğunu araştırmaları, gönderileri yok etmeleri yasak olacak

PTT, yurt içi ve yurt dışında posta hizmetlerini yürütmeye ve gerekli altyapıyı kurmaya yetkili olacak.

Posta ve Telgraf Teşkilatı Genel Müdürlüğü yerine kurulacak PTT A.Ş., her türlü taşımacılık hizmetlerini de içerecek şekilde posta, koli, kargo ve lojistik hizmetleri, pul basımı ve satımı, bankalara destek hizmeti, parasal posta hizmeti, adres bilgi kayıt sistemi ve elektronik sertifika hizmet sağlayıcılığı, tebligat ve telgraf hizmeti yürütecek.

PTT SATILMAYACAK

Ulaştırma, Denizcilik ve Haberleşme Bakanı Binali Yıldırım, PTT'nin satılmayla ilgili hiçbir düşünce ve düzenleme olmadığını bildirdi.

Posta ve Telgraf Teşkilatı A.Ş'nin kuruluşu, yapılanması ve faaliyet konularına ilişkin usul ve esasları düzenleyen Posta Hizmetleri Kanunu Tasarısı, Bayındırlık, İmar, Ulaştırma ve Turizm Komisyonu'nda kabul edildi.

Tasarı; ülke genelinde posta hizmetlerinin kaliteli, sürekli, tüm kullanıcılar için karşılanabilir bir ücretle, etkin, rekabete dayalı esaslar çerçevesinde sunulmasını sağlamak üzere posta sektörünün serbestleştirilerek mali açıdan güçlü, istikrarlı ve şeffaflığı sağlanmış bir sektör oluşturulması ve bu sektörde düzenleme ve denetimin gerçekleştirilmesi ile Posta ve Telgraf Teşkilatı Anonim Şirketi'nin kuruluşu, yapılanması, faaliyet konuları ve hizmetlerinin yürütülmesine ilişkin usul ve esasları düzenliyor.

Bilgi Teknolojileri ve İletişim Kurumu, posta sektörüne ilişkin olarak; Ulaştırma, Denizcilik ve Haberleşme Bakanlığı'nca belirlenecek politika ve stratejilere uygun olarak kullanıcılara, güvenilir, kesintisiz ve karşılanabilir bir ücretle posta hizmetleri verilmesi için gerekli düzenlemeleri yapacak.

Tarifelerin onaylanması, izlenmesi ve denetlenmesine ilişkin yöntemler ile tarifelerin alt ve üst sınırlarıyla bunların uygulama usul ve esaslarını belirleyecek. Görevlerini yerine getirirken, gerekli gördüğü her türlü bilgi ve belgeyi, kamu kurum ve kuruluşları ile gerçek ve tüzel kişilerden isteyecek veya yerinde inceleme yapacak.

Posta gönderilerinin kabulü, toplanması, işlenmesi, sevki, dağıtımı ve teslimini kapsayan posta hizmetleri, hizmet sağlayıcılarınca yerine getirilecek.

Barışta Türk Silahlı Kuvvetleri'nin posta hizmetleri, evrensel posta hizmet yükümlüsünün tekelinde olacak.

Reklam, tanıtım, broşür gibi maddelerin ilavesi suretiyle ağırlığın aşılması veya değişik promosyon ve iskonto usulleri uygulanarak ücret limitinin dışına çıkılması, posta tekelinin ihlali sayılacak.

Posta tekelini ihlal edenler, belirlenen posta ücretinin 10 katı tutarında meblağı evrensel posta hizmet yükümlüsüne tazminat olarak ödeyecek. 

Hizmet sağlayıcıları ile posta hizmetlerinde çalışanlar veya herhangi bir şekilde posta hizmetleriyle ilgili bilgiye sahip olanların; bu bilgileri ve posta hizmetleri ile ilgili ilişkileri açığa vurmaları, gönderileri açmaları, içlerinde ne olduğunu araştırmaları, üçüncü kişilere bilgi vermeleri, gönderileri zapt veya yok etmeleri yasak olacak.

Posta gönderileri kanunla yetkili kılınan merciler dışındaki kişilerce alıkonulamayacak, açılamayacak ve içeriği araştırılamayacak.

Hizmet sağlayıcıları tarafından posta hizmetleri karşılığında kullanıcılardan alınan ücret, vergi, harç ve her türlü tahsilat ile hesaplarda yanlışlık yapıldığının tespit edilmesi halinde, eksik alınan paralar tahsil edilecek veya fazla alınan paralar iade edilecek.

YETKİLENDİRİLMİŞ OLMAK GEREKECEK

Posta hizmeti verilebilmesi veya bunun için gerekli altyapının kurulup işletilebilmesi için Bilgi Teknolojileri ve İletişim Kurumu'nca yetkilendirilmiş olmak gerekecek.

PTT, bu düzenleme çerçevesinde yurt içi ve yurt dışında posta hizmetlerini yürütmeye ve gerekli altyapıyı kurmaya yetkili olacak. PTT'nin bu yetkiye ilişkin hak ve yükümlülükleri, Bilgi Teknolojileri İletişim Kurumu'nca imzalanacak görev sözleşmesi ile belirlenecek. 

Yetki belgesi, sahipleri dışında kullanılamayacak. Ancak, yetki belgesi Kurumun onayı ile yetki belgesi alma şartlarını taşıyanlara devredilebilecek.

Yetki belgesi, hizmet sağlayıcısının faaliyetlerinin mevzuata aykırı olması durumunda iptal edilebilecek. Kurum, milli güvenlik, kamu düzeni ve genel sağlık gereklerinden kaynaklanan sebeplerin tespiti halinde, şirketlerin posta sektöründe faaliyete geçmelerini veya posta hizmeti sağlamalarını engelleyebilecek.

Kurum tarafından belirlenen yetkilendirme ücretleri, genel bütçeye gelir kaydedilmek üzere Bakanlık merkez muhasebe birimine yatırılacak.

Bilgi Teknolojileri ve İletişim Kurumu; pazar analizi, posta sektörüne ilişkin düzenlemelerin hazırlanması ve uygulanması, hizmet sağlayıcıların denetlenmesi, piyasanın kontrolü, uluslararası işbirliği, uyumlaştırma ve standardizasyon çalışmaları ve diğer faaliyetleriyle her türlü idari giderlerinden kaynaklanan masraflara katkı amacıyla, hizmet sağlayıcılarının bir önceki yıl net satışlarının binde 5'ini geçmemek üzere hizmet sağlayıcılarından idari ücret alacak. İdari ücretlerin hizmet sağlayıcılarca ödenmemesi halinde, gecikme zammı oranı kadar faiz uygulanacak. 

GÖRME ÜZÜRLÜLER İÇİN DÜZENLEME

Posta hizmetlerinin sunulmasında dil, ırk, renk, cinsiyet, siyasi düşünce, felsefi inanç, din, mezhep ve benzeri sebeplerle herhangi bir ayrım yapılmaması, evrensel posta hizmetinin gerçekleştirilmesi amacıyla yapılan düzenlemelerde ilke olarak gözönüne alınacak.

Evrensel posta hizmeti; 2 kilograma kadar olan posta gönderilerinin, 20 kilograma kadar olan posta koli veya kargolarının, basılmış kağıtların, görme özürlülere özgü yazıların kabulü, toplanması, işlenmesi, sevki, dağıtımı ve teslimini kapsayacak.

Görme özürlülere özgü yazı içeren gönderiler, özel hizmet ücretleri hariç, posta ücretinden muaf olacak. 

Hizmet sağlayıcıları; cari yılda üçer aylık dönemlerde geçici kurumlar vergisi kapsamında vermiş oldukları beyanname ekinde yer alan ve gelir tablosunun net satışlar kısmında belirtilen tutardan şirketin posta hizmetlerinden elde ettiği net satış hasılatına isabet eden miktarın yüzde 2'sini, Kurum da idari para cezalarının yüzde 20'sini Bakanlığa bildirecek. 

Evrensel posta hizmetinin net maliyeti ile bu kapsamda yapılacak diğer harcamaları karşılamak için, Bakanlık bütçesinde her yıl evrensel posta hizmet gelirleri tahmini kadar ödenek öngörülecek. Evrensel posta hizmetleri için ödenek ihtiyacı, bu hizmet gelirleri tahmininden fazla olması halinde  yeterli ödenek Bakanlık bütçesinde öngörülecek.

BTK'NIN YETKİLERİ

Tasarıya göre, Bilgi Teknolojileri ve İletişim Kurumu (BTK), Rekabetin Korunması Hakkında Kanun hükümleri saklı kalmak kaydıyla, posta sektöründe rekabete aykırı davranış ve uygulamaları resen veya şikayet üzerine incelemeye, soruşturmaya ve rekabetin tesisine yönelik gerekli gördüğü tedbirleri almaya, görev alanına giren konularda bilgi ve belgelerin sağlanmasını talep etmeye yetkili olacak. 

Rekabet Kurulu, birleşme ve devralmalar dahil olmak üzere posta sektörüne ilişkin vereceği kararlarda, BTK'nın görüşünü ve düzenleyici işlemlerini dikkate alacak. 

BTK, mevzuata ve yetkilendirme şartlarına aykırılık halinde hizmet sağlayıcılarına bir önceki takvim yılındaki net satışlarının yüzde 3'üne kadar idari para cezası uygulamaya, milli güvenlik, kamu düzeni veya kamu hizmetinin gereği gibi yürütülmesi ve kanunlarla getirilen hükümlerin uygulanması amacıyla gerekli tedbirleri almaya, 3 aydan az olmamak üzere 6 aya kadar posta hizmeti faaliyetini durdurmaya veya yetkilendirmeyi iptal etmeye yetkili olacak. 

Kurum, mevzuata ve yetkilendirme şartlarına aykırı davranan hizmet sağlayıcısının faaliyete yeni başlamış olması halinde bin liradan bir milyon liraya kadar idari para cezası ile düzenlemedeki diğer idari yaptırımları uygulayabilecek. 

Kabulü yasak olan maddeleri postayla gönderenlerle posta hizmetlerinin gizliliği ve güvenliği hükümlerine aykırı hareket edenlere, gönderi ücretinin 500 katı tutarında idari para cezası uygulanacak. 

Türk Ceza Kanunu'ndaki ''haberleşmenin engellenmesi'' ve ''haberleşmenin gizliliğini ihlal'' kapsamına giren suçların hizmet sağlayıcılarının çalışanlarınca işlenmesi halinde verilecek cezalar, 2 katına kadar arttırılacak. 

Yetki belgesi almaksızın posta hizmeti verenlerin tesisleri BTK'nın talebi üzerine mülki amir tarafından kapatılacak. Yetki belgesi almaksızın posta hizmeti verenler hakkında bin günden 10 bin güne kadar adli para cezasına hükmolunacak. 

Kurum tarafından yetki belgesi iptal edilen hizmet sağlayıcıları ve bu hizmet sağlayıcılarının hisselerinin en az yüzde 5'ine sahip ortaklarıyla tüzel kişiliği idareye yetkili kişilere ve bunlar tarafından kurulmuş şirketlere, iptal sebepleri göz önünde bulundurularak 3 yıla kadar yeniden yetki belgesi verilmeyecek. 

Kurum tarafından verilen idari para cezaları, hizmet sağlayıcısı tarafından hazırlanacak tarifelerde maliyet unsuru olarak yer alamayacak. 

İdari para cezaları tebliğ tarihinden itibaren 1 ay içerisinde BTK'ya ödenecek. Bu süre içerisinde ödenmeyen idari para cezaları, BTK'nın bildirimi üzerine ilgili vergi dairesince tahsil edilecek. Tahsil edilen idari para cezalarının yüzde 20'si, bütçeye ''evrensel posta hizmeti gelirleri'' adı altında gelir kaydedildikten sonra, kalan kısmın yüzde 50'si BTK hesaplarına aktarılacak, yüzde 50'si ise genel bütçeye gelir kaydedilecek. 

POSTA VE TELGRAF TEŞKİLATI A.Ş.

Tasarı, kuruluş ve tescile ilişkin hükümleri hariç olmak üzere Türk Ticaret Kanunu ve özel hukuk hükümlerine tabi Posta ve Telgraf Teşkilatı (PTT) Anonim Şirketi kurulmasını öngörüyor. 

PTT'nin sermayesinin tamamı Hazine'ye ait olacak. Mülkiyet hakkı ile kar payı hakkı ve kamunun pay sahipliğinden kaynaklanan bütün mali hakları Hazine Müsteşarlığı'nda kalmak kaydıyla, müsteşarlığın PTT'deki pay sahipliğine dayanan oy, yönetim, temsil, denetim gibi hak ve yetkileri Ulaştırma Denizcilik ve Haberleşme Bakanlığı tarafından kullanılacak. Bu hak ve yetkilerin kullanımına ilişkin her türlü mali ve hukuki sorumluluk bakanlığa ait olacak. 

PTT, Kalkınma Bakanlığı'nın görüşü ve Hazine Müsteşarlığı'nın bağlı olduğu bakanın uygun görüşü alınarak hazırlanan esas sözleşmesinin Genel Kurul tarafından onaylanmasını müteakip yapılacak tescil ve ilanla faaliyete geçecek. Esas sözleşmede yapılacak değişikliklerde Kalkınma Bakanlığı'nın görüşü ve Hazine Müsteşarlığı'nın bağlı olduğu bakanın uygun görüşü aranacak. 

Ulaştırma ve Haberleşme Hizmetlerinin Olağanüstü Hallerde ve Savaşta Ne Suretle Yürütüleceğine Dair Kanun ile milli güvenlik ve kamu düzeni gerekleri ve sıkıyönetim ve seferberlik hallerinde posta hizmetlerinin yürütülmesine ilişkin özel kanunların hükümleri saklı olacak. 

PTT A.Ş.'NİN YAPACAĞI FAALİYETLER

PTT; yurt içinde ve yurt dışında her türlü taşımacılık hizmetlerini de içerecek şekilde posta, koli, kargo ve lojistik hizmetleri, pul basımı ve satımı, denetlemeye ilişkin hükümleri saklı kalmak kaydıyla Bankacılık Kanunu'na tabi olmaksızın, kanun kapsamında belirtilen faaliyet konuları ile ilgili olarak bankalarla yapacağı sözleşmeler doğrultusunda bankalara destek hizmeti, parasal posta hizmeti, adres bilgi kayıt sistemi ve elektronik sertifika hizmet sağlayıcılığı, elektronik ortam dahil her türlü tebligat ve telgraf hizmetine ilişkin faaliyetlerle esas sözleşmesinde belirlenen diğer faaliyetleri yürütecek. 

PTT'nin yurt içinde ve yurt dışında şirket kurma veya kurulu bulunan şirketlere ortak olmasına ilişkin usul ve esaslar Bakanlar Kurulu tarafından belirlenecek. 

PTT, uluslararası birlik ve kuruluşların çalışmalarında, işletmeci olarak posta sektörünü temsil etmeye ve protokol yapmaya yetkili olacak. 

Şirketin Yönetim Kurulu, Genel Müdür dahil 5 üyeden oluşacak. 4 üye Ulaştırma, Denizcilik ve Haberleşme Bakanı'nın, bir üye Hazine Müsteşarlığı'nın bağlı olduğu bakanın teklif ettiği adaylar arasından Genel Kurul tarafından atanacak. Yönetim Kurulu üyeliğine Devlet Memurları Kanunu'nda yer alan niteliklere sahip kişiler atanabilecek. 

Yönetim Kurulu, faaliyet ve hizmet alanlarına ilişkin olarak gerçek ve tüzel kişilerle sözleşmeler imzalanması veya ortaklıklar kurulmasına, postaların ayrım ve dağıtım işleri için hizmet satın alınmasına karar verebilecek. 

Yönetim Kurulu, sınırlarını açıkça belirlemek şartıyla yetkilerinden bir kısmını Genel Müdür'e devredebilecek. Ancak, yetki devri Yönetim Kurulu'nun sorumluluğunu kaldırmayacak. 

PTT Genel Müdürü ve Yönetim Kurulu üyelerinin, görevleri sebebiyle işledikleri suçlardan dolayı yargılanmaları, ilgili Bakanın iznine bağlı olacak. 

Genel Kurul tarafından atanacak Genel Müdür, Yönetim Kurulu'nun devredilemeyeceğini belirterek verdiği yetkiler hariç, sınırlarını açıkça belirlemek şartıyla, yetkilerinden bir kısmını astlarına devredebilecek. Yetki devri Genel Müdür'ün sorumluluğunu kaldırmayacak. 

PTT personeli, Devlet Memurları Kanunu ve diğer kanunların sözleşmeli personel hakkındaki hükümlerine tabi olmaksızın, idari hizmet sözleşmesiyle istihdam edilecek. 

EMEKLİ OLANLARA FAZLA İKRAMİYE

Tasarıyla Posta Kanunu'nun yürürlükten kaldırılması öngörülüyor. 

PTT'nin 4734 sayılı Kamu İhale Kanunu'nu kapsamındaki mal ve hizmet alımlarında, yasanın 3. maddesinde belirlenen 2 milyon 300 bin liralık limit şartı geçerli olmayacak. 

Evrensel posta hizmet yükümlülüğü, görev sözleşmesi imzalanıncaya kadar, PTT tarafından yürütülecek. 

Mülkiyeti Posta ve Telgraf Teşkilatı Genel Müdürlüğü'ne ait taşınır ve taşınmazlar, her türlü araç, gereç, malzeme, yazılım ve donanımlar, her türlü sözleşmeler ve kredi anlaşmaları, her türlü fikri ve sınai haklarla sair hak, alacak ve borçları ile personeli, tescil ve ilanı müteakip PTT'ye devredilmiş sayılacak. 

Kaldırılan Posta ve Telgraf Teşkilatı Genel Müdürlüğü'nün leh ve aleyhine açılmış ve açılacak davalarda ve icra takiplerinde PTT taraf olarak kabul edilecek.

ELEŞTİRİLERE YANIT

Eleştirilere yanıt veren Ulaştırma, Denizcilik ve Haberleşme Bakanı Binali Yıldırım, PTT'nin AŞ olmasının, tamamen kamu kurumu olma özelliğini ortadan kaldırmadığını, aynen muhafaza ettiğini söyledi.

Personelin bütün haklarının yine kamu personel rejimine tabi olarak devam edeceğini belirten Yıldırım, "A.Ş olacak, satılacak" değerlendirmesinin doğru olmadığını kaydetti.

Yıldırım, "Hele hele PTT'nin satılmayla ilgili hiçbir düşünce ve düzenleme yok. PTT, bir şekilde özelleştirilecekse bile bu ayrı bir iştir. Bu yasada bunun ne alt yapısıyla ilgili bir hazırlık ne de düzenleme var" dedi.

Son 10 yıl içinde PTT'nin bütün avantajlarını kaybetmesine rağmen ciddi anlamda kendini yenileyerek bu kötü gidişi sona erdirdiğini ve ve bugün PTT'nin 173 yılık tarihiyle Türkiye'nin marka kuruluşu haline geldiğini belirten Yıldırım, "İstiyoruz ki dünyada ve Türkiye'de gelişen şartları dikkate alarak PTT'nin bu gelişmesi kalıcı hale gelsin. Çünkü 10 yıl içinde herhangi bir yasal altyapısı olmadan diğer aynı işi yapan kuruluşlarla rekabet var. Yasal altyapıya kavuşması gerekiyor" diye konuştu.

Yıldırım, tasarının, taşeron çalışmayı azaltacağını ve zamanla ortadan kaldıracağını söyledi.

Posta ve Telgraf Teşkilatı Genel Müdürlüğü'nde 4-C'li olarak ve mevcut statülerinde PTT'de istihdamına devam olunan personelle işçi statüsünde istihdam edilen personel, istemesi halinde Yönetim Kurulunca belirlenen esaslar çerçevesinde yeni düzenleme kapsamında sözleşmeli personel statüsüne geçirilebilecek. 

Emekliliğe hak kazanan, ancak yaş haddinden emekliliğine bir yıldan daha az süre kalanlar hariç, yaş haddinden emekliliğine en fazla 3 yıl kalanlar yüzde 25, 3 yıldan fazla 5 yıldan az kalanlar yüzde 30, 5 yıl ve daha fazla kalanlar emekli ikramiyelerini yüzde 40 fazlasıyla alacak. 

Emekli aylığı bağlanması şartlarına 2013 yılı sonuna kadar sahip olacaklara, bu hakkı kazandıkları tarihten itibaren üç ay içinde emeklilik başvurusunda bulunmaları halinde emekli ikramiyeleri yüzde 40 fazlasıyla ödenecek. 

Bakanlar Kurulu tarafından yurt içi ve yurt dışı haberleşme gönderileriyle ilgili ağırlık ve ücret belirleninceye kadar, önceki mevzuatın ilgili hükümleri uygulanmaya devam edilecek. 

PTT A.Ş.'nin ilk Genel Kurulu oluşuncaya kadar Bakanlık, kurulun görevlerini yapacak ve yetkilerini kullanacak. 

Tasarıyla, Bilgi Teknolojileri ve İletişim Kurumu'na 21 kadro tahsis ediliyor.

Evrensel posta hizmetinin net maliyeti; evrensel posta hizmet yükümlüsü ya da sağlayıcısının, hizmetleri evrensel posta hizmeti kapsamında karşılamadığı zaman ile evrensel posta hizmet yükümlüsü ya da sağlayıcısı olarak karşıladığı zamanki net maliyetleri arasındaki fark esas alınarak hesaplanacak. 

Hizmet sağlayıcısı, yetki belgesi çerçevesinde sunmaya yetkili olduğu hizmetler için tarife hazırlayacak, kullanıcılar nezdinde tarifelere ilişkin hususların adil ve şeffaf olmasını sağlayacak.