Polisin üst aramasına sınırlama

Anayasa"nın 20. maddesine atıfta bulunan mahkeme "Özel yaşama müdahale oluşturan aramalarda hakim kararı güvencesi aranmalıdır" dedi. Polis, artık sebepsiz yere yolda adam çevirip üst araması yapamayacak.

POLİS, karayolunda trafik kontrolleri dahil hiç kimsenin aracını ve üstünü izinsiz arayamayacak. Bu konudaki tartışmalara Anayasa Mahkemesi son noktayı koydu. Yüksek Mahkeme, arama için polisin, ""Hakim veya gecikmesinde sakınca olan hallerde en büyük mülki amirin iznini alması"nın şart olduğuna ilişkin düzenlemeyi, Anayasa"ya uygun buldu.

Hamur Sulh Ceza Mahkemesi, "Polis Vazife ve Selahiyet Kanunu"na konulan "Usulüne göre verilmiş hakim kararı" ibaresinin iptali için Anayasa Mahkemesi"ne başvurdu. Yüksek Mahkeme, bu başvuruyu reddetti. Karar dünkü Resmi Gazete"de yayımlandı.

ÖZEL YAŞAM KORUNMALI

İptal kararında, polisin ancak usulüne göre verilmiş hakim kararı veya bu sebeplere bağlı olarak gecikmesinde sakınca bulunan hallerde mahallin en büyük mülki amirinin vereceği yazılı emirle suçun önlenmesi amacıyla arama yapabileceğini anımsatılarak şöyle denildi:

"Anayasa"nın 20. maddesi, sadece adli aramalarda değil, özel yaşama müdahale oluşturan tüm aramalarda uygulanma olanağına sahiptir. Bu nedenle de madde ile öngörülen hakim kararı güvencesinden önleme aramalarının istisna tutulduğu düşünülemez."

X-ray ve güvenlik araması hariç

ANAYASA Mahkemesi"nin de vize verdiği yeni düzenlemelere göre, polis havaalanı, kamu kuruluşlarındaki x-ray cihazı ile güvenlik amaçlı aramalar dışında; karayolundaki aramalar da dahil izinsiz uygulama yapamıyor.

Arama için şüpheli ve sanığın yakalanabileceği ya da suç kanıtlarının elde edilebileceği hususunda da "makul şüphe" bulunması da şart. Bu durumda şüpheli ve sanığın üstü, eşyası, konutu, işyeri ve ona ait diğer yerlerde, ancak hákim kararı üzerine veya gecikmesinde sakınca bulunan hallerde en büyük mülki amirin yazılı emri ile arama yapılabiliyor.

Polisin artık ortada hiçbir neden yokken, rastgele yoldan çevirip üst araması yapması veya kimlik sorması dönemi de bu düzenlemelerle kapandı.