Polisin şiddeti düşünmemesi için ne yapılmalı?

657 sayılı Kanunun 1. maddesinde, Emniyet Teşkilatı mensuplarının özel kanun hükümlerine tabi olduğu hüküm altına alınmıştır.

657'nin atıfta bulunduğu hususlar ise 3201 sayılı Emniyet Teşkilatı Kanununda düzenlenmiştir. 3201 sayılı Kanunun 82 ve 83. maddelerinde şu hususlar yer almıştır:

Madde 82 – (Değişik: 19/2/1980 - 2261/2 md.)
Emniyet örgütü mensuplarına verilecek disiplin cezaları şunlardır:

A) Uyarma: Memura, görevinde daha dikkatli davranması gerektiğini yazıyla bildirmektir.

B) Kınama: Memura, görevinde ve davranışlarında kusurlu sayıldığını yazıyla bildirmektir.

C) Aylık kesme: Memurun 15 günlüğe kadar aylığının kesilmesidir.

Ç) Kısa süreli durdurma: Memurun bulunduğu kademede ilerlemesinin 4, 6 ve 10 ay için durdurulmasıdır.

D) Uzun süreli durdurma: Memurun bulunduğu kademede ilerlemesinin 12, 16, 20 veya 24 ay durdurulmasıdır.

E) Meslekten çıkarma: Memurun, Emniyet örgütü hizmetlerinde bir daha çalıştırılmamak üzere meslekten çıkarılmasıdır.

F) Devlet memurluğundan çıkarma: Bir daha Devlet memurluğuna atanmamak üzere memurluktan çıkarmaktır. Bu ceza 657 sayılı Devlet Memurları Kanunu hükümlerine göre ve bu kanunda gösterilen yetkili disiplin kurulunca uygulanır.

Kısa veya uzun süreli durdurma cezaları,ceza süresi içinde derece yükselmesi için açılan kurslara, yarışma sınavı veya seçmelerine girmeyi de önler.

Disiplin cezası verilmesine neden olmuş eylem ya da durumun, cezaların özlük dosyasından silinmesine ilişkin süre içinde yinelenmesinde bir derece daha ağır ceza uygulanır. Aynı derece cezayı gerektiren, fakat ayrı fiil ve durumlar nedeniyle verilen disiplin cezalarının üçüncü uygulanmasında bir derece ağır ceza verilir.

Kurumda geçmiş hizmetleri sırasında çalışmaları olumlu bulunan ve iyi veya çok iyi derecede performans değerlendirme puanı alan memurlar için verilecek cezalarda bir derece hafif olanı uygulanabilir.

Madde 83 – Gerek inzibat komisyonları tarafından ve gerek salahiyet dairesinde re'sen verilecek inzibat cezalarını icap ettiren fiil ve hareketlerin ne olduğunu ve cezaların derece ve miktarı, polis mesleğinin haiz olduğu hususiyet ve ehemmiyet gözetilerek tanzim edilecek nizamnamede tayin olunur. Memuriyette ihraç cezası müstesnadır.

82 ve 83. madde yer verilen hükümler uyarınca Emniyet Örgütü Disiplin Tüzüğü çıkarılmıştır.

DEĞERLENDİRME

İşte bir polise verilebilecek cezalar, Emniyet Örgütü Disiplin Tüzüğünde düzenlenmiştir. Tüzükteki bazı cezalar şu şekildedir:

Disiplin Suçu ve Verilebilecek ceza

-İş sahiplerini ya da herhangi bir nedenle Emniyet binalarına gelen ya da getirilenleri dövmek

-12 ay süreli durdurma

-Hizmet içinde resmi sıfatının gerektirdiği saygınlığı ve güven duygusunu sarsacak eylem ve davranışlarda bulunmak

-16 ay süreli durdurma

-Astlarını, aynı rütbedeki arkadaşlarını dövmek

-24 ay süreli durdurma

-Amir veya üstlerini dövmek veya tehdit etmek

-Meslekten çıkarma

-İş sahiplerine ya da herhangi bir nedenle Emniyet binalarına gelen ya da getirilenlere işkence yapmak

-Meslekten çıkarma

Yukarıdaki tablodan da görüleceği üzere, genel olarak emniyet binalarına gelen vatanadaşa ceza verilmesi hususu düzenlenmiştir. Üstelik emniyet binasında vatandaş dövülse dahi verilebilecek ceza 12 ay süreli durdurma cezasıdır. İşkence edilirse meslekten çıkarma cezası verilmektedir. Teknik düzeyde dövmek ve işkence farklıdır.

Bu nedenle, caydırıcılık taşıması açısından, vatandaşı dövdüğü ispat edilen emniyet personeline daha ağır ceza verilmesi için tüzükte düzenleme yapılması gerekmektedir.

Diğer taraftan; 3201 sayılı Kanunun 82. maddesi ve tüzük hükmü gereğince uyarma, kınama, aylıktan kesme, kısa ve uzun süreli durdurma ile meslekten çıkarma cezalarında Tüzükte yer alan hükümler; "memurluktan çıkarma cezasında" ise 657'deki hükümler uygulanmaktadır. Meslekten çıkarma ile memurluktan çıkarma iki ayrı cezadır. Kişi meslekten çıkarılsa dahi memur olabilir. Bu kişilerin memur olabilmesinin önünün kapatılması için 657 sayılı Kanunun 125. maddesinde yasal değişiklik yapılmalıdır.

Ancak bu düzenlemeler yapılırken 12/12 veya 12/24 gibi polisin hayatini alt üst eden çalışma şeklinin de bir an önce düzeltilerek 8/24 sisteöine geçilmesi ve polisler üzerindeki aşırı stres yükünün azaltılması uygun olacaktır.