Plaka bir aracın kimliğidir

Türkiye Büyük Millet Meclisi’ne (TBMM) sunulan ve önümüzdeki günlerde yasallaşması beklenen ’Karayolları Trafik Kanunu Tasarısı’yla plaka basma ve satma yetkisi 41 yıl sonra Türkiye Şoförler ve Otomobilciler Federasyonu’ndan (TŞOF) alınıyor.

Yeni tasarıyla birlikte Türkiye’de yıllık 1.7 milyon adetlik plaka basım ve dağıtımı serbest bırakılırken, her yerde her köşe başında plaka üretilip satılabilecek. TŞOF, yeni tasarıyla birlikte Türkiye’de plaka sahteciliğini büyüyeceği uyarısında bulunuyor.

TÜRKİYE Büyük Millet Meclisi’ne (TBMM) sunulan ve önümüzdeki günlerde yasallaşması beklenen ’Karayolları Trafik Kanunu Tasarısı’yla TR plaka ve trafik tescil işlemlerinde kullanılan evrakları basma ve satma yetkisi Türkiye Şoförler ve Otomobilciler Federasyonu’ndan (TŞOF) alınıyor. Bu değişikliği göre Türkiye’de yıllık 1.7 milyon adetlik plaka basım ve dağıtımı serbest bırakılırken, her yerde her köşe başında plaka üretilip satılabilecek. Bunun da Türkiye’de plaka sahteciliğini önünü açması bekleniyor.

750 ODA DAĞITIYOR

1965 yılından bu yana Türkiye’nin her yerinde TŞOF’a bağlı 750 meslek odası aracalığı ve İçişleri ile Bayındırlık Bakanlıklarınca ortaklaşa belirlenen fiyatlar üzerinden plaka basım ve dağıtımı yapılıyor. Karayolları Trafik Yasası’nın 131’nci maddesinde yapılmak istenen değişiklik ile tescil plakalarının basım ve dağıtımı serbest bırakılıyor. TŞFO’tan konuyla ilgili yapılan açıklamada, bu tasarının yasallaşması halinde kıymetli evrak niteliğinde ve aracın kimliğini gösteren en önemli belge olan plakaların tek elden üretiminde ve dağıtımında Avrupa Birliği standartlarının ortadan kaldırılmış olacağı belirtiliyor. Açıklamada, AB üyesi ülkelerin tümünde tek elden plaka üretim ve dağıtımının yapıldığı belirtilerek, "Ancak bu yolla sahte ve kaçak plakaların önüne geçilebilir. Aksi takdirde her yerde her köşe başında üretilen ve satılan plakalar sahteciliği artıracak" deniliyor.

SERBEST BIRAKILAMAZ

Açıklamada şu görüşlere yer veriliyor: "Plaka aracın kimliği niteliğindedir. Bu dedenle söz konusu düzenleme Türk Ceza Kanunu uygulamalarıyla idari ve mali mevzuata aykırıdır. Tescil plakası kıymetli evrak statüsündedir. Sürücü belgeleri, araç tescil belgeleri, pasaportlar ve silah ruhsatlarının düzenleme ve dağıtım yetkisi nasıl piyasa aktörlerine bırakılamıyorsa aynı şekilde plaka üretim ve dağıtımının da serbest bırakılması kabul edilemez.

Günümüzde adalet, güvenlik ve benzeri hizmetlerin devlet tarafından yerine getirilmesi gereği tartışmasızdır. Kamu güvenliğini ilgilendiren değerli kağıtlar gibi ’Tescil plakası’nda kamu otoritesi ve devlet denetimi işin bir ucunda bulunmalıdır. Bu işlem doğrudan doğruya kamu otoritesi tarafından yapılabileceği gibi yetki devri suretiyle mevcut uygulamamızda olduğu gibi kamu tüzel kişiliğine haiz meslek kuruluşlarına da bırakılabilir. Burada devlet yapması gereken işin, sınırlarını, şeklini ve dağıtımını belirler yani düzenleyici rol alır."

DENETİM YAPILAMAYACAK

Plaka üretim ve dağıtımının TŞOF bünyesinden alınıp serbestleşmesinin denetim mekanizmasını da ortadan kaldıracağı belirtilerek, "Bugün plakaların üstünde iki mühür vardır. TŞOF’un mührü plakanın standartlara uyduğunu, emniyetin mührü ise yasal olduğunu gösterir. Yeni yasayla TŞOF’un denetimi de emniyete geçecek ve tek mühür olacak. Böyle olunca emniyette plakaların standartlara uyup uymadığını belirlemek için bir denetim mekanizması kurulması gerekecek. Bunun da olamayacağı için farklı farklı plakalar ortalarda dolaşacak. Bu da sahteciliğin önünün açacak" yorumunda bulunuldu.

40 milyon YTL değil, 1.7 milyon YTL kazanıyoruz

Yeni tasarıyla ilgili olarak, ’Plaka tekeli kalkıyor’ haberlerinin de yanlı olarak yapıldığını kaydeden TŞOF yetkilileri, ’Maliyeti bir kaç YTL’yi geçmeyen otomobil plakaların üzerinden milyonlarca YTL haksız kazanç elde ediyorlar’ açıklamalarının asılsız olduğunu kaydediyor.

İçişleri ile Bayındırlık Bakanlıklarınca ortaklaşa belirlenen fiyatlar üzerinden plaka basım ve dağıtımının yapıldığını kaydeden TŞOF yetkilileri şu açıklamayı yapıyor: "Plaka fiyatını biz belirlemiyoruz. Bir plakadan TŞOF’un elde ettiği toplam kár 2 YTL’dir. Bunun 1 YTL’si depolama ve dağıtım maliyetlerine gider ve 16 YTL’ye satılan bir plakdan Federasyona sadece 1 YTL kalır. Yılda 1.7 milyon plaka satıldığı düşünülürse fedarasyona kalan para 1.7 milyon YTL’dir. Federasyonun 750 odasına böldüğünüz zaman miktar ortada. Tüm bu odalarda çalışanlar, masrafları hepsi bu paranın içinde karşılanır. Öyle söylenildiği gibi 1 YTL’lik plakayı 16 YTL’ye satmıyoruz. Bu olacak iş değil. Fiyatlar ve maliyetler ortada."

4 milyon YTL’lik vergi geliri nasıl toplanacak

TŞOF yetkilileri, satılan her bir plakadan 2.44 YTL KDV alındığını belirterek, "Biz tüm bu KDV’yi Hazineye yatırıyoruz. Bu işin özelleşmesiyle birlikte hükümet KDV’yi nasıl toplayacak. Türkiye’de vergi sorunu ortada" açıklamasını yaptılar. Hazine’nin kasasına her yıl 4 milyon YTL’nin üzerinde plaka KDV’si yatırdıklarını hatırlatan yetkililer, yeni yasayla birlikte bu KDV’nin çok zor toplanabileceğini hatırlatıyor.

Çift plakanın genel maliyeti

Masraf Fiyat (YTL)

Alüminyum Levha 1,96

Boya 0,19

Şablon ve atölye giderleri 0,49

İşçilik 2,81

Reflektif malzeme 2,90

Kar ve gelen masraf 2,08

2006 yılı enflasyon (%5) 0,52

Maliyet fiyatı (KDV hariç) 13,56

KDV (%18) 2,44

KDV’li maliyet 16,00