Piyasalarla KİM OYNUYOR?

Dünya piyasaları ABD'nin faizleri artıracağı korkusuyla mayıs başından bu yana olumsuz bir seyir izliyor.

Uluslararası yatırımcılar Türkiye, Rusya, Macaristan, Brezilya ve Arjantin gibi gelişmekte olan ülke piyasalarından çıkarak Avrupa ve ABD'ye yöneliyor. Ancak bu süreçte Türkiye, erken seçim ve cumhurbaşkanlığı tartışmaları gibi iç siyasi gerginlik sebebiyle diğer ülkelerden daha fazla etkilendi.

Maliye Bakanı Kemal Unakıtan'ın aşırı dalgalanmanın spekülatörler tarafından gerçekleştirildiğini açıklamasından sonra İstanbul Menkul Kıymetler Borsası'nın (İMKB) Kurucu Başkanı ve AK Parti İstanbul Milletvekili Muharrem Karslı'dan da ilginç değerlendirmeler geldi. Piyasalardaki hareketliliğin iç sebeplerinin başında eski siyasetçilerin olduğunu belirten Karslı, "fosil siyasetçiler' olarak tanımladığı söz konusu kişilerin erken seçim tartışmasını sıcak tutup ekonomide yaşanan türbülansın etkisini artırmaya çalıştıklarını vurguluyor. Karslı'ya göre, sandıktan yenik çıkan bazı eski siyasiler piyasalarda yaşanan dalgalanmanın psikolojik etkisini artırmak için farklı platformlarda konuşma yaparak ülkede "ekonomik kriz var' havası oluşturmaya çalışıyor. Amaç puslu havadan istifade ederek kendilerine uygun ortam hazırlamak. Döviz ve faizlerin yükselerek Borsa"nın düşmesi bu tip kişilerin işlerini kolaylaştırsa da son günlerde doların 1,60 seviyesine gerileyip Borsa"nın yükselmesi işlerini zorlaştırdı.

1985'te faaliyete başlayan İMKB'nin kurucu başkanlığını yapan Karslı, mayıs ayı başından itibaren Borsa, faiz ve dövizdeki hareketliliğin yüzde 70'inin dış, yüzde 30'unun ise yurtiçi sebeplerden kaynaklandığını söylüyor. Eski siyasetçilerin yanı sıra İstanbul'da masa başında oturan "para babaları'nın da, türbülansın krize dönüşmesi için olayları desteklediklerini belirtiyor. İstanbul'da ellerinde büyük paralar olan, hiç ortaya çıkmayan, isimleri bilinmeyen yerli ve yabancı birçok "para babası' olduğunu vurgulayan Karslı, "Bunlar ortada dolaşmayan kişiler. Bunların işi gücü bir yolunu bulup para kazanmak. Bir Hazine bonosuna girerler, sonra oradan çıkıp dövize girerler." diye konuşuyor.

Borsa yılbaşına kadar toparlanır

"Spekülatörler bile yazın tatile çıkar." diyen Karslı'ya göre eski siyasetçiler erken seçim ihtimaline karşı izne bile çıkmadan çalışmaya devam ediyor. Erken seçimin gündemlerinde olmadığını dile getiren İMKB Kurucu Başkanı, "Borsa'da hep erken seçim laflarını taze tutmaya çalışanlar var. Onun önünü kesmeye çalıştık, ama tam olmadı." ifadesini kullanıyor. Karslı, piyasaları asıl etkileyen gelişmeleri ise, "ABD'nin faiz oranlarını artırması, buna bağlı olarak gelişmiş ülkelerin de faiz artırımına gitmesi ile ABD'nin İran'a saldıracağı gerekçesiyle petrol stoku yapanların dolara dönmeye başlaması." şeklinde sıralıyor. Türkiye'de hem içeriden hem dışarıdan düğmeye basılmaya çalışıldığını, "düğme enflasyonu' bulunduğunu anlatan Karslı, artık bu düğmelerin işlemediği görüşünde. Ekonomide istikrarın sağlanmış olması sebebiyle türbülansın krize dönüşmediğini aktaran Karslı, alınan tedbirlerle "türbülansın yavaş yavaş küçülmeye' başladığını söylüyor. Yaz dönemi olduğu için Borsa"nın kısa sürede 45-46 bin seviyesine çıkmayacağı tahmininde bulunan Karslı, ekonomideki türbülansın tam olarak sonbaharda biteceği görüşünde. Piyasada yaşanan gelişmeleri salgın hastalığa benzeten Karslı, şu örneği veriyor: "Salgın hastalık her tarafı kasıp kavurur, sonra yavaş yavaş azalmaya başlar. Bu ilk hızlı dönemine epidemi derler. Sonra sönmeye yüz tuttuğunda da buna andemi dönemi derler. Biz andemi dönemindeyiz." Buna göre Borsa yaz aylarında sakinleşir, yılbaşına kadar eski günlerine döner. Karslı, sabredenin kazanacağını dile getiriyor.

Karslı, dövizdeki artışla birlikte yüzde 20'nin üzerinde değer kazanan Türk Lirası'nın üzerindeki köpüğün alındığını belirtiyor. "YTL şu anda olması gereken düzeyde." diyen Karslı, 1-20 Haziran tarihleri arasında geçen yılın aynı dönemine göre ihracatın yüzde 25, ithalatın ise yüzde 15 artış gösterdiğini belirtiyor. Otomotiv ihracatında yüzde 50 civarında artış görüldüğünü ifade eden Karslı, bunun da hem dış ticaret hem de cari açığı azaltıcı etki yapacağını kaydediyor.

Haber: Ercan Baysal
Kaynak: