Petrolde kritik zirve

Üreticiler ve tüketiciler petrol fiyatlarındaki yükselişten birbirlerini sorumlu tutmaya devam ederken, 22 Hazirandaki toplantıyı organize eden Suudi Arabistan'ın, toplantıda Petrol İhraç Eden Ülkeler Örgütü'nün (OPEC) petrol arzında artışını düzenlemesi mümkün gözükmüyor.

Dünyanın en büyük petrol ihracatçısı Suudi Arabistan, petrol fiyatlarının 6 Haziranda bir günde 11 dolar birden artarak piyasayı sarsması üzerine, petrol üreticisi ve tüketicisi ülkeler ile büyük petrol şirketlerinin yöneticilerini toplantıya çağırdı.

Petrolün varil fiyatının bir yılda iki kattan fazla artarak 140 dolara yaklaşması, Brüksel'den Bangkok'a bütün dünyada protesto gösterilerinin yolunu açtı.

Suudi Arabistan Kralı Abdullah geçen hafta pazar günü, BM Genel Sekreteri Ban Ki-mun'a, ülkesinin ''anormal derecede yüksek'' petrol fiyatlarını ''uygun seviyelere'' getirebilmek için her şeyi yapacağını söyledi.

Deutsche Bank'ta görevli enerji uzmanı Adam Sieminksi, ''Sorun spekülatörleri suçlamaktan çok petrol konusunda bir şeyler yapmaktır. Cidde'ye davet yerine daha fazla varile bakıyoruz'' dedi.

Suudi Arabistan Petrol Bakanı Ali El Naimi de Ban'a, ülkesinin gelecek ay günlük petrol üretimini 9,7 milyon varile yükselteceğini ifade etti.

ABD verilerine göre, Suudi Arabistan iki ayda ikinci kez üretim artışına giderken, bu Suudi Arabistan'ın Ağustos 1981'den bu yana en büyük üretim artışını ifade ediyor.

TOPLANTIDAN BEKLENTİLER

İngiltere gibi bazı petrol tüketicisi ülkeler OPEC'den daha fazla petrol üretimi isterken, dünyanın en büyük petrol tüketicisi ABD, toplantıdan petrol üretiminin artırılması kararının çıkmasını beklemiyor.

Ancak bazı yatırımcılar, Suudi Arabistan'ın fiyatları aşağı çekmek için üretimi artırmaya niyetli olduğunun işaretini güçlü biçimde vermesini beklediklerini söylüyorlar.

İngiltere Enerji Bakanı Malcolm Wicks, toplantıda en azından üretici ve tüketicilerin, yüksek fiyatların sebebinin ne olduğu konusunda anlaşmasını istediğini ifade etti. Wicks, böylece fiyat ve gelecekte enerji kullanımı konusunda uzun dönemli plana olanak sağlanacağını vurguladı.

OPEC'in şahin üyeleri İran ve Venezuela, OPEC'in Eylül ayında yapacağı toplantıdan önce üretim seviyelerini gözden geçirme planları olmadığını açıkladılar. Venezuela, Cidde'deki toplantıya katılmayacağını bildirdi.

Tüketici ülkeler petrol fiyatlarının yüksekliğinden, petrol arzının yeterli olmamasını sorumlu tutuyorlar. Üretici ülkelerin yetkilileri ise petrol arzının yeterli olduğunu, İran'ın nükleer programıyla ilgili devam eden gerginliğin, emtialara önemli oranda yatırım yapılmasının, jeopolitik sorunların ve ABD dolarındaki düşüşün fiyatları yükselttiğini savunuyor.

TÜRKİYE'Yİ ENERJİ BAKANI TEMSİL EDECEK

Cidde'deki toplantıya, aralarında OPEC üyesi ülkelerin de bulunduğu 35 ülkenin yanı sıra 25 petrol şirketi ve 7 uluslararası kuruluşun katılması bekleniyor.

Toplantının açılışına Suudi Arabistan Kralı Abdullah'ın katılacağı, katılımcılar arasında bulunan İngiltere Başbakanı Gordon Brown'ın açılış oturumunda konuşma yapacağı belirtiliyor.

Türkiye'yi ise toplantıda Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanı Hilmi Güler temsilci edecek.

Suudi Arabistan, toplantıya OPEC üyesi olmayan, ancak petrol üreticisi Rusya, Norveç, Meksika ve Brezilya'nın yanı sıra ABD, İngiltere, Almanya, Fransa, Japonya, Çin, Hindistan, Güney Afrika gibi başlıca petrol tüketicisi ülkeler ve bazı uluslararası kuruluşları davet etti.

Toplantıda uluslararası petrol piyasasının durumu, petroldeki fiyat artışları, petrol üreticisi ve tüketicisi ülkeler ile ilgili uluslararası kuruluşların nasıl yardımlaşabileceği gibi konuların değerlendirilmesi amaçlanıyor.

ABD Enerji Bakanlığının rakamlarına göre, 1970 yılında 1,80 dolar olan ham petrolün varil fiyatı, Ocak ayında 100 dolar sınırını geçti. 6 Haziran'da ise bir günde 11 dolar birden artarak 139,12 dolara kadar çıktı.

ABD ham petrolünün veril fiyatı Pazartesi günü ise 139,89 dolara ulaşarak, tüm zamanların rekorunu kırdı.