Petrol krizleri suni mi?

Ülkemizi de yakından ilgilendiren uluslararası piyasalardaki ham petrol fiyatlarının geçtiğimiz günlerde 57 doları da aşarak yeni bir rekor kırmasının arkasında spekülatörlerin büyük karlar elde etme amacı yatıyor. Rekor düzeyde seyreden fiyatlar, önce arz-talep dengesinde arz aleyhine oluşan durumla açıklanmaya çalışılmıştı. Petrol stoklarının yıllardır en düşük seviyelerde olduğunu bu bağlamda ileri sürüldüğünü, ancak daha sonra açıklanan revize rakamların bunu doğrulamadığının ortaya çıktığını belirten Uluslararası Enerji Ajansı eski bölüm başkanlarından Dr. Sohbet Karbuz ise, petrol fiyatlarındaki yükselişin en önemli nedeninin ABD'li büyük spekülatörler ve onların büyük kar elde etme amaçlarının olduğunu söyledi. Piyasa havadan nem kapmaya başladı Son dönemde ısınan uluslararası siyaset sahnesinde yaşanan yüzlerce olayın devamlı bir şekilde petrol piyasasını tetikte tutmak için kullanıldığını belirten Dr. Karbuz şöyle konuştu:"Buna karşılık ortada petrol arzında fiziksel daralma yapacak somut bir gelişme olmadı. OPEC'in açıklamaları da kafaları karıştırdı ve piyasa bunları hep alet etti. Sonuçta artık hava durumu bile piyasayı etkiler hale geldi. Havanın soğuk olması bekleniyor dendiğinde fiyat çıktı, havaların beklendiği gibi soğuk olmayacağı şeklinde açıklamalar sonrasında da fiyatlar geriledi." Üretiminin üç katı kadar işlem yapıldı Arz talep dengesini gözetmeyen spekülatörlerin rekor seviyede giden fiyatların asıl sorumlusu olduğunu ifade eden Dr. Karbuz, bunun kanıtının uluslararası vadeli işlemler piyasalarında el değiştiren kontrat sayısına bakıldığında açıkça görülebileceğini söyledi. Karbuz şöyle devam etti: "2004 yılında New York Emtia Borsası'nda (NYMEX) ve Londra'daki Uluslararası Petrol Borsası'nda (IPE) toplam 225 milyon kağıt varil el değiştirdi. Yani dünyadaki günlük petrol üretiminin yaklaşık üç katı." ABD'li finans şirketleri piyasayla oynuyor Spekülatörlerin arz ve talep dengesine göre hareket etmediğini söyleyen Dr. Sohbet Karbuz, ayrıca arz talep dengelerini ifade eden rakamların sürekli olarak revize edildiğini vurguladı. "Bırakın bunları bir yana halen OPEC kesin olarak ne kadar petrol üretiyor, bunu söyleyeyebilecek birini göremiyorum. OPEC'in kendisi de dahil" şeklinde konuşan Dr. Karbuz, çünkü OECD ülkeleri haricinde piyasada dolaşan gerek arz, gerek talep, gerekse stok rakamlarının genelde yalnızca bir tahminde ibaret olduğunu ve ancak spekülatörler tarafından kullanıldığını söyledi. Petrol piyasasında oynayan büyük spekülatörler kim dendiği zaman kimsenin açık açık belirtilmediğini belirten Dr. Sohbet Karbuz, sözlerini şöyle tamamladı: "Genelde Hedge Fund'lar, Amerikan emeklilik ve sigorta fonlarının ismi zikrediliyor. Bunlara eklemeler yapalım: Goldman Sachs, Barclay, Morgan Stanley, ABN Amro, Citigroup. Bunlar yalnızca kağıt varil alıp satmıyorlar. Amerika'da yeni çıkan uygulamalara göre uygun görülen bankalar fiziki petrol alıp satabilecekler. Amerikan borsasının teknoloji stokları fiyaskosundan sonra pek fazla kazanç getirmemesi, yukarıda saydığımız kuruluşları petrol piyasasına çekti." YENİ ŞAFAK